Vahîdettin''i Mustafa Kemal''e karşı yüceltenler, asla iyi niyetli değillerdir. Mustafa Kemal''i sevmemek, Vahîdettin''i sevmek anlamına getirilmemelidir.
Öteyandan Çanakkale savaşında, subayken, Mustafa Kemal''in zaferin en baş komutanı gösterilmesini de anlamak zordur
1915''te Çanakkale Savaşı sırasında şimdiki adıyla söyleyeyim, genelkurmay başkanı ve başkumandan vekili Enver Paşa değil miydi?
"Enver Paşa ve Dönemi" kitabımızda, Çanakkale''yi Enver''e götüren birçok belge verdim. Bir belge de Mustafa Kemal''in tayinine dairdir ve tayin belgesinin altında Enver''in imzası vardır. Aynen veriyorum:
"Ma''rûz-ı çâker-i kemîneleridir ki / On Dokuzuncu Fırka Kumandanı Miralay Mustafa Kemal Bey''in On Beşinci Kolordu Kumandanlığı''na tayini hakkında tanzim olunan irade-i seniyye layihası leffen takdim kılınmakla icabının icra ve neticesinin emr u inbâ buyurulması merhûn-ı irade-i aliyye-i fahimaneleridir. Ol bâbda emr u fermân hazret-i veliyyü''l-emrindir. / Fî 12 Ramazan sene [1]333 ve fî 12 Temmuz sene [1]331 / [25 Temmuz 1915] / Başkumandan Vekili ve Harbiye Nazırı Enver"
Çanakkale deyince... Vahîdettin''den önceki padişah Mehmed Reşad''ın da hakkını teslim etmeliyiz. Öyle bir şükürle, öyle heyecanla gazel yazmıştı ki, halkın büyük sevgisini kazanmıştı.
Gazeli "Savlet etmişdi Çanakkal''aya bahr ü berden / Ehl-i İslâmın iki hasm-ı kavîsi birden (Saldırmıştı Çanakkale''yi karadan ve denizden / Müslümanların iki kuvvetli düşmanı birden) başlıyor.
Çok ama çok önemli bir şey daha söyleyeyim... Enver, Çanakkale Savaşı sırasında Osmanlı Devleti ahalisini "Türk milleti" diye vasıflandırmıştır.
Kitabımızda Enver''in "İslamcılığı"na dair de ayrıntılı bilgiler verdim. O, son ana kadar bütün Müslümanları bir araya getirme derdindeydi. Cemiyet kurmuş, dergi çıkarmıştı. Ama nafile... Orta Asya''nın yolunu açmak için önce Azerbaycan''ı kurtarmak gerekiyordu. Enver teşkil ettiği ordunun adını "İslâm Ordusu" koymuştu. Üstündeki örtüyü kaldırdığınızda "İslâm"ı "Turan" diye okuyorsunuz.
Enver, sonra aslî fikri Turan''a döndü ve şehit düştü. Bu "şehadet"in yol açıcı manası üzerinde durmayacağım şimdi.
O zaman da Osmanlı sahasında yaşayan halk hangi unsurdan ve hangi etnisiteden olursa olsun "Türk milleti" idi. Onun için ümmet/millet arasındaki çizginin belirsizliğini sık dile getiriyorum.
Vahîdettin meselesine geleceğiz. Birkaç sözüm daha var.
Mustafa Kemal, Vahîdettin''in "izniyle" Anadolu''ya gönderildi. Ayak bastığı yer Samsun. Karadeniz kıyısı. Hangi unsur hareketli? Aklınızdakini söyleyeyim: Pontusçular değil mi?
Ermeni tehciri olmasaydı, Anadolu''nun muhataralı alanlarında Taşnakçı/Hınçakçı çeteler karşımıza dikileceklerdi. Bu kadar düşman karşısında Millî Mücadele''nin başlatılması mümkün müydü?
Yer kalmadı. Bu mesele derin ve daha deşeceğiz.
