BELGRAD - Bir vesileyle Sırbistan'ın başşehri Belgrad'dayım. Savaş zamanı gitmiştim. Bosna ve Kosova savaşlarından bahsediyorum. Bosna Savaşı sırasında Sırbistan'a indim. "Neden savaşıyorlar?" sorusunun cevabını Sırp tarafında aramak istiyordum. Sonra Kosova'ya geçiyorum... İbrahim Rugova dâhil çok insanla görüşüyorum. Arnavutluk'ta, sınırda savaşı takip ediyorum, büyük göç dalgasın hicranına şahit oluyorum. Hatta, Sırpların önde gelen politikacılarından Zoran Cinciç, yaptığım, "Rugova'la bir yerde buluşur konuşur musunuz? Bir ortak nokta arar mısınız?" yollu teklifimi kabul etmişti. (Zoran Cinciç sonra başbakan oldu ve bir suikasta kurban gitti.) Bu teklifi, Kosava'da, Cinciç'in söylediklerini aktararak İbrahim Rugova'ya da yapmıştım. "Ne cevap verdi?" diye soracaksınız. İleride kitapta okursunuz. Çok ayrıntı var. Bir bakıma tarihe şahidiz. (Böyle bir şahitliğim de Çeçenistan'dadır.)
Aradığım şu: Barış. Savaşın ortasında ilk önce Belgrad'a gidişim bu sebepten…
Bu sefer, geçmişin ne kadar geçmişte kaldığını anlamak istedim ve yine önce Sırbistan'a geldim. Sonra Saraybosna'ya geçiyorum.
Türkiye köklü bağı olan Balkanlarla ne kadar ilgili? Devletin yurt dışındaki faaliyetlerini önemsiyorum. Devlet"in dışında "misyoner" gibi çalışanlar, insanları tedirgin ediyor.
Devletin faaliyet kolları başında TİKA ve Yunus Emre Enstitüsü geliyor. Her ikisi Türkiye'nin imajı için çok faydalı çalışmalar yapıyor. TİKA daha eski… Oturmuş bir kuruluş. Yunus Emre Enstitüsü yeni sayılır.
Kısaltılmışı TİKA, açılımı Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı. Başbakanlığa bağlı. Yurt dışı ofisleri aracılığıyla Türkiye'nin dış yardımlarını organize ediyor. Restorasyon, sağlık, eğitim, tarım ve hayvancılık, idarî ve sivil altyapıların geliştirilmesi gibi birçok alanda faaliyet gösteriyor.
1991'de Sovyetler dağıldıktan sonra birçok Türk devleti bağımsızlığını kazandı. Türkiye, bu devletlere sosyal, ekonomik ve kültür alanlarında sağlayacağı destekleri koordine edecek bir organizasyona ihtiyaç duyulunca, 1992 yılında Dışişleri Bakanlığı'na bağlı TİKA kuruluyor. 28 Mayıs 1999 'da da başbakanlığa bağlanıyor. . Giderek 100'de fazla ülkede etkili oluyor.
TİKA, ABD'nin USAIDS'i, Japonya'nın JICA'sı gibi. Avrupa Birliği'nin büyük ülkelerinin de ayrı ayrı yardım ajansları var. Ama benim anladığım, TİKA bunlara bakarak hakikaten daha insancıl ve niyetinin ardında başka şeyler yok. Temsilciler de canla başla çalışıyorlar.
Burada başta teşekkür edeciğim bir kişi var. TİKA'nın tepe isimlerinden Burhanettin Kapusuzoğlu. Bu ismi tanırsınız. Bu köşede de adı geçti. Birçok kitabı bulunuyor. Ve bu kitaplar Yozgat'ın yüzünü çok yönlü aydınlatıyor. Birçok yanlış anlamaları düzeltiyor. M. Kemal Atatürk Yozgatlılar için: "Yiğidin harman olduğu yer." demiştir. B. Kapusuzoğlu, M.K. Atatürk'ün sözlerini doğruluyor âdeta. Savaş dönemleri yaşamış insanları bulmuş ve bir bir konuşmuştur zamanında. Tarihe not düşme böyle bir şey! (Kitaplarının çoğu Ötüken Neşriyat'tan çıktı.)
Belgrad'da TİKA koordinatörü Mehmet Bayrak... Aklı başında, uyumlu, gönüllü bir gayret içinde. Mehmet Bayrak, bilinmeyen çok şey anlattı. Yarın.
