Mehmet Şimşek’in ana görevini iyi anlamak gerek. Şimşek, AKP’nin 20 yıldır bozduğu gelir dağılımını düzeltmek, enflasyonu yüzde beşe indirmek için gelmedi. Bakanın ilk görevi uçurumdan düşmek üzere olan Türk ekonomisini tutmak.
Demek istediğimi açayım, bütçe 1 trilyona vuracak bir açık nedeniyle ancak zamlar ve artan vergilerle kapanacak. Zamlar ise sefaleti artırıyor. Dış ticaret ise şirketlerin teknolojiye yatırım yapmaması nedeniyle ilk yedi ayda 73,6 milyar dolar eksi vermiş. Bu da dolar kıtığını yaratan ana gerekçe olmuş.
Yukarıda bahsettiğimiz (bütçe+dış ticaret açığı) ikiz açığın yarattığı kur artışını durdurmak adına faizler artıyor. Perşembe günü, piyasa beklentilerini aşan 7,5 puanlık bir artışla faizler 20’ye geldi. Ancak dolar 25,27’ye kadar düştükten sonra Cuma ben bu yazıyı yazarken 26 üzerine attı. Peki dolarda ve bağlı olarak enflasyonda neler olur?
1-Faiz artışları ile kuru düşürmek mümkün değildir. Faiz artışları ekonomide çarkları durdurup işsizliği artıracağı için ancak yapısal reformlara zaman kazandırmak için yapılır. Yani siz tarım ve sanayide üretimi artırmak için reformlar yaparsanız bu sürede ülkedeki yüksek kuru kontrol için faizler geçici artırılabilir.
Faiz bir ilaçtır. Her ilaç gibi yan etkisi vardır. Ancak geçici bir süre kullanılabilir.
2-Şimşek piyasayı terse getiren artışla dış yatırımcılara “ipler benim elimde” mesajını verdi. Böylece sadece Körfez’den değil tüm dünyadan sermaye çekmek için gerçekçi bir yolda yürüdüğünü gösterdi.
Peki yabancı sermaye gelir mi?
Cevap: Hayır. Zira sermayenin gelmesi için güvenli, huzurlu, istikrarlı bir yönetimin bulunması gerekli. Toplumu kutuplaşmış, hukuk sistemi arızalı, gazetecileri hapse atan, otokratik bir ülke imajı veren ekonomiye ikiz açığı kapatacak miktarda sermaye gelmez.
Diğer nokta, faizler hâlâ enflasyonun altında. Faiz artarken enflasyon da artmaya devam ediyor. Merkez’in enflasyon anketinde geçen ay enflasyon 33 beklenirken faiz 17,5 idi ve aradaki fark -15,5’di.
Bu ay enflasyon beklentisi 42 oldu, faizi 25 yaptık, aradaki fark -17.
Peki ne anladık bu işten?
Faizle sadece güçlü bir mesaj verildi. Biz bu yolda kararlıyız denildi.
Toparlayacak olursak kurun yükselmemesi için üç şartımız var:
1-Merkez faiz artırmaya devam ederse… Hükümet ve iş dünyası faizin 30-35’e yaklaşmasına takoz koymazsa…
2-Şimşek’in başına siyaseten bir iş getirilmezse…
3-OVP’de adamakıllı bir plan ortaya konulursa…
Hadi hayırlısı bekleyip göreceğiz…
