“Dombra”nın şairi, bestecisi ve icracısı Aslanbek Sultanbekov’u, CNN Türk’te dinledim... Recep T. Erdoğan’a seçim türküsü yapan Uğur Işılak’ı da... Uğur Işılak, türkünün anonim olduğu sandığını söylüyor. Kusuru araştırmaması... İnternette dolaşsa kimlerin çalıp söylediğini bulurdu. MESAM’a bile kayıtlıymış. Uğur Işılak, bildiği hâlde umursamamış da olabilir. Şimdi ağır bir sıfatla suçlanıyor. Gördüğüm şu ki Uğur Işılak bu türküden hemen vazgeçecek. Arslanbek Sultanbekov, “Dombra’yı Türk milletleri için yazdım ve söyledim.” diyor. Demek ki, Sultanbekov bir Turancı! Türkiye’ye geldiğinde de ilk gittiği yerin neresi olduğunu bulursanız, anlarsınız.
Recep T. Erdoğan, bir Turancı türküyü zaten kabul etmezdi. Hele Sultanbek’i tanıdıktan, onun “Türk” adını andığını işittikten sonra, türküde 20 küsur defa adı geçse dahi kabul etmesini mümkün görmüyorum. Zat-ı muhterem “Türk” deyince öteye sıçrıyor, siz onun adını bütün Türklere armağan edilmiş türkünün içinde geçiriyorsunuz! Olacak iş mi? Uğur Işılak! Bırak bu işi sen!
Sultanbekov Nogay Türk’ü... Türküsü özelde Nogaylar için, genelde Türkler için... TRT’nin belki en çok seyredilen (“izlenen” deniyor; hatalı!) dizisi “Kızılelma”nın da jenerik müziği... Yine “Kürşad ve 40 çerisi”nin Çin sarayını basmasının (639 yılı.) hikâyesinin anlatıldığı aynı adlı filmin de fon müziğidir.
Sultanbekov’un Türkiye’deki yakın arkadaşı Kaya Kuzucu ile konuştum. Sultanbekov ilk defa, Ali Özaydın’ı anma toplantısı için Türkiye’ye gelmiş.
Ali Özaydın’ı tanımalıyız. Türk müziğine emek vermiş çok önemli bir isim. Kültür Bakanlığına bağlı Türk Dünyası Müzik Topluluğunun kurucusuydu. Kadim zamandan bu zamana kullanılan Türk müzik enstrümanlarını da bizzat yapardı. Hatırlayanlarınız vardır; TRT’de “Çalgı Atölyesi” programını hazırlar, sunardı. 1961 doğumlu A. Özaydın’ı 11 Haziran 2011’de kaybettik.
İki telli dombrayı Türkiye’de ilk defa yapan da Ali Özaydın’dır.
Kaya Kuzucu, Aslanbek Sultanbekov, Berik Bürkitulı (Kazakistan Türk’ü) ve Çıltıs Tannagasheva (Sibirya Şor Türk’ü) birlikte TRT Avaz’ın programlarına katıldıkları gibi, Anadolu’yu dolaşmışlar. 10’dan fazla ilde konserler vermişler.
Nogay Türkleri hakkında yazmak isterdim... Siz en iyisi kaynaklara bakın. Yalnız şunu söyleyeyim: Nogaylar isimlerini Altın Orda Hanı Berke Han’ın başkomutanı Nogay’dan almışlardır. Yaşadıkları bölge Rusya Federasyonunda Kafkasya ve yöresidir.
Yukarıda Sibirya Şor Türk’ü Cılcıs (Yıldız) adın da geçti. Şor Türk’ünü sorarsınız şimdi... Türk milleti çok kola ayrılmış. Nogay diyoruz; tahmini 90 bin nüfus. Şor diyoruz, onlar da 10 bin nüfuslu. Teleütlerle yan yana, iç içe. Şorlar üzerine bir önceki TDK Başkanı Prof. Dr. Ş. Halûk Akalın’ın ayrıntılı çalışmaları vardır. Nogaylara dair çalışmalar daha fazla.
Önümde Peter B. Golden’in “Türk Halkları Tarihine Giriş” (Çev:: Doç. Dr. Osman Karatay, Ötüken Yay.) kitabı duruyor. Türk halkları hangileri? Tek tek saymaya kalktım; baktım zaman gidiyor, bıraktım!
Dombra türküsü çalındı mı, çalınmadı mı, tartışmaların bir faydası Türk topluluklarının tekrar hatırlanması... Beni bu yönü ilgilendiriyor!
