Dergiler ufkumuzu açar, bizi kitaba götürür. Bu ayın dört dergisi önümde: Türk Yurdu, Türk Dili, Bizim Ahıska ve Akpınar...
Dergiler deyince... Takip edenler bilirler. 20. yüzyılın ilk çeyreğinde çıkan dergileri Yrd. Doç. Dr. Ahmet Zeki İzgöer'le birlikte yeni harflere aktardık. Türk Yurdu'nun bütün eski sayıları 17 cilt. Sonra Anadolu Mecmuası, 12 sayı, tek cilt; Dergâh, 42 sayı 3 cilt. En son Resimli Kitap... 1908'de, Meşrutiyet'in hemen ardından çıkmaya başlayan ve 1913'e kadar devam eden 51 sayılık derginin 18 sayısını 3 cilt içinde yeni yayınladık. Arkası gelecek. (Türk Yurdu hariç, hepsi Türk Tarih Kurumu Yayınları arasından çıktı. )
Bu dergilerin Türk kültür hayatında apayrı yerleri vardır. Dönemi kitaplardan çok, dergilerden ve gazetelerden anlayabiliriz. Başından beri bunu düşündüm. (Sadeleştirmediğimizi, sadece zamanımızın imlâsını uyguladığımızı hususiyetle belirtmeliyim.)
Resimli Kitap'ın neden önemli olduğu, diğerlerine göre farkı, ayrı yazı konusu olacak. Biz bugüne dönelim.
Türk Ocakları'nın çıkardığı Türk Yurdu, ramazan vesileyle olacak, Haziran sayısı "Üç tarz-ı dindarlıktan birisi olarak Türk Müslümanlığı, Hanefilik-Maturidilik-Yesevilik" dosyasıyla çıktı. Derginin genel yayın yönetmeni Dr. Fahri Atasoy, "Türklüğü Yoğuran İslam Yorumu" başlığı altında neden böyle bir çalışma yaptıklarını anlatıyor. Dosyanın editörü, Ankara İlahiyat Fakültesi'nden Prof. Dr. Sönmez Kutlu. S. Kutlu, Ötüken Neşriyat arasından "Türk Müslümanlığı Üzerine Yazılar"ı da yayınladı. (Dr. Said Başer'in de "Yahya Kemal'de Türk Müslümanlığı" kitabı olduğunu hatırlatırım. "İslâmcı-beynelmilelci" zihniyetin bakışını ortaya kolan Ramazan Yazıçiçek'in "Millî Din Arayışı ve Türk Müslümanlığı" kitabını da, kıyas için, belirtmeliyim.)
Türk Dili, Türk Dil Kurumu'nun yayın organı. Bu dergiyi lise yıllarımdan beri takip ederim. Derginin birçok evreleri olmuştur. Bunlara girmeyelim. Derginin yönetmeni, TDK'nın da başkanı olan Prof. Dr. Mustafa S. Kaçalin. Prof. Dr. Kaçalin'in Türkçe titizliğini bilirim. Bu sayının eli yüzü daha düzgün. Prof. Dr. Hamza Zülfikar Hocamızın yıllardır derginin hemen her sayısında yazdığı, dilimiz üzerine değerlendirmeleri, son derece öğretici. Keza Prof. Dr. Nevzat Gözaldın Hocamızın da. Doç. Dr. Şerife Çağan'ın Cahit Kulebi'nin şiirindeki su ve susuzluğu ele aldığı makalesi dikkat çekici. Cahit Kulebi, "Sen Türkiye gibi aydınlık ve güzelsin! / Benim doğduğum köyler de güzeldi, / Sen de anlat doğduğun yerleri, / Anlat biraz!" diyen şair.
Bizim Ahıska, Yunus Zeyrek ve arkadaşlarının büyük fedakârlıkla 12 yıldır çıkardıkları bir dergi. Ahıska yürek yangısıdır. Ahıskalılar, Posof'umuzun hemen ötesinde, Gürcistan sınırları içinde kalan öz topraklarından 1944'te sürülmüşler ve Stalin sürgünleri içinde, bir onlar dönememişlerdir. Bu 41. sayı hatırlatıcı, öğretici bilgilerle dopdolu.
Dergi çıkarmak öyle kolay değil... Akpınar dergisi, İsmail Özmel'in büyük emeğiyle 12 yılda 69. sayıya ulaştı. Niğde'nin yüz akı bu dergide, biraz da Anadolu'yu okuyorsunuz.
