Hint Okyanusu uzun yüzyıllardır sömürge denizi. Hindistan ise Hint Okyanusu’nun en önde gelen devasa ülkesi. Nüfus olarak son dönemde Çin’i geçen Hindistan’ın önünde hem fırsatlar hem de sorunlar bulunuyor. Türkiye’nin Hindistan’la olan ilişkileri de geliştirmeye ihtiyaç duyuyor.
Modern Hindistan tarihi
Hindistan, 1856 yılında Babür İmparatorluğu’nun İngiltere tarafından yıkılması sonucunda İngiltere sömürgesi hâline geldi. İngiliz İmparatorluğu’nun “tacı” olan Hindistan, 2. Dünya Savaşı sonrasında bağımsızlığını kazandı. Ülke içinde Hindu ve Müslümanların çatışması nedeniyle Pakistan, Hindistan’dan ayrıldı. Bu ayrılık ve sonrasındaki travmalar, üst üste birçok savaşa neden oldu. En son savaş, 1974 yılında Bangladeş’in Hindistan’ın desteğiyle ayrılması sürecinde yaşandı. İki ülke de nükleer silaha erişti. Geçici sulh sağlandı ama hâlâ dünyada nükleer dehşet dengesinin en çok hissedildiği bölge, “Alt Kıta” olarak bilinen Hint Yarımadası.
Hindistan 2. Dünya Savaşı sonrasında uzun yıllar devletçi ve korumacı politikalar uyguladı. Soğuk Savaş’ta Bağlantısızlar Hareketine öncülük yaptı. 1990’lı yıllardan itibaren ise ülke adım adım liberalleşmeye dönük politikalar uyguladı.
Hindistan dönüşüyor
Hindistan’da bugün çok büyük bir dönüşüm yaşanıyor. Çin’in Asya’da hızlı yükselişi ve ABD’nin hegemonyasını zorlaması, Hindistan’ı bölgede önemli bir denge unsuru haline getiriyor. Japonyasından Avustralyasına bölge devletlerinin tümü, Çin’in yükselişinden ve Asya’da Çin diasporasının hızlı bir şekilde yayılmasından rahatsız.
Bu noktada Hindistan, tüm Asya devletleri için de önemli bir ortak olarak öne çıkıyor. Askerî olarak ABD, Japonya ve Avustralya’nın yer aldığı QUAD ittifakına üye olan Hindistan, geleneksel olarak Rusya’yla askerî ilişkilerini sıkı tutuyor. Batılı güçler ile Rusya arasında bir denge politikası gözetiyor.
Ekonomik olarak ise, ülke içinde bulunan eyaletler arası gümrük vergilerini kaldıran Hindistan, dünyanın en hızlı büyüyen ekonomileri arasında yer alıyor. Teknoloji ve bilgi teknolojisi hizmetleri, ülkenin ekonomik büyümesine önemli katkılarda bulunurken, "Make in India" girişimi altında gelişen imalat sektörü de dikkat çekiyor. Batılı yatırımcıların Çin’den uzaklaşması stratejisi bağlamında Hindistan, önemli bir yatırım destinasyonu olmayı hedefliyor.
Hindistan-Türkiye ilişkileri
Türk yatırımcıları son dönemde alt kıtaya yatırım yapmaya başladı. Hindistan, hızla genişleyen orta sınıfıyla yatırım ve ticaret için önemli fırsatlar sunuyor. Bununla birlikte, Pakistan-Azerbaycan-Türkiye arasındaki yakın ilişkiler Hindistan tarafından tehlikeli görülüyor. Ülke içindeki Hindu-İslam çekişmesi, Türkiye ile Hindistan arasındaki ilişkilerin gelişmesini engelliyor. Bu durum, Hindistan ve Türkiye arasındaki ilişkilerin, politik farklılıklar ve ekonomik rekabet gibi bir dizi zorlukla karşı karşıya kalmasına neden oluyor. Özellikle, bölgesel meseleler ve uluslararası politikada farklı tutumlar, zaman zaman gerilimlere neden oluyor. Bununla birlikte, her iki tarafın da bu zorlukların üstesinden gelmek ve iş birliğini derinleştirmek için çaba gösterdiği görülüyor.
Bu yüzyılda Asya yeniden dünyanın üretim merkezi haline geliyor. Güç dengelerinin merkezi yavaş yavaş tamamen Asya’ya kayıyor. Türkiye’nin Çin’e ilişkin perspektifi biraz da olsa otursa da, Hindistan’a ilişkin bir perspektifi henüz oturmadı. Hindistan’ı daha derinden tanıyıp ilerlememiz, önümüzdeki dönemde başarılı bir ticaret politikası için önemli.
