Merkez Bankası''nın Ağustos ayı enflasyon değerlendirmesini okuduğum zaman Türkiye''de fiyatların neden düşmeyeceğini bir kez daha anladım. Koskoca kurum fiyat gelişmelerini anlatıyor ama çözüm için ne hükümete ne iş alemine tek satır bir tavsiye, uyarı yazmıyor.
Merkez sadece gelişmeleri izlemiş ve gördüklerini sektör sektör yazmış. Ancak bunu yaparken dahi yanlışları olmuş. Enflasyonun en önemli kaynaklarından birisi olan gıda fiyat artışını oldukça yanlış değerlendiriyorlar. Bu durum, sorunun önümüzdeki dönemde ''yanlış teşhise'' bağlı olarak sürmesine neden olacak. Yani enflasyon düşmeyecek, Lira değer kaybedecek, vatandaş fakirleşmeye devam edecek.
Bakın Merkez, gıda fiyatlarındaki artış konusunda ne demiş: "Uluslararası gıda ve tarımsal emtia fiyatlarındaki artışlar, birikimli kur etkileri ve tarımsal kuraklığa bağlı etkilerle belirli ürünlerdeki arz sıkıntılarının etkili olduğu gıda grubunda, normalleşme ile birlikte canlanan talebin de etkisiyle, son üç ayda kayda değer bir hızlanma gözlenmiştir."
Türkiye''de salgın öncesi gıda fiyatları düşüyordu da bizim mi haberimiz yoktu? TÜİK verilerine göre Türkiye''de çiftçi sayısı son 12 yılda %48 geriledi. Tarım alanları da 18 yılda %12.3 azaldı. AKP''nin ithalatçı ekonomi modeli ile Türk çiftçisi üvey evlat muamelesi gördü ve üretim düştü. Bu devletin en tepesindeki şahıs, girdi maliyetlerinden yakınan çiftçiye zamanında ''Ananı da al git'' demedi mi? Şimdi Merkez, gıda fiyatları artışını, sanki ömürlerinde ilk defa salgın nedeni ile görüyormuş gibi yorum yaparsa, buna kargalar bile güler. Siz içerdeki üretimden vazgeçmiş insanları tekrar toprağa döndüremezseniz bu fiyatları düşüremezsiniz!
Merkez açıklamasında bir de çekirdek yani özel kapsamlı TÜFE göstergelerine de değinmiş. Orada da aylık bazda düşüşe vurgu yapmış. Çekirdek enflasyon hesabını yaparken geçici bir şekilde, ya da bir defaya mahsus olarak, etkilerden arındırılmış olan bir fiyat hesaplanır. Bu rakamlara baktığımızda, örneğin alkollü içecekler ve tütün hariç TÜFE''de bir önceki yılın aynı ayına göre %20,25''lik bir artış var. Çekirdek enflasyon, fiyatların düşmeye niyetinin olmadığını gösteriyor. Daha ne desin?
Ama sıkı durun en bombası geliyor: Üretici fiyatları ile ilgili olarak artışı ara mal ve elektrik/doğal gaza gelen zamlar kaynaklı olarak görüyorlar. Ama yükselişin geçici olup olmayacağına ya da devam edip etmeyeceğine dair bir yorum yok!
Valla tebrikler... Harikasınız! Bu açıklamayı okuyan KOBİ sahibi çok rahat önünü görecek...
Ama şaşırmıyorum. Yandaş zihniyet en ciddi kurumlarımızın içini boşatıp, liyakata uygun olmayan bir kadrolaşma ile tahrip etti. Bu zihniyetin bırakın bir kurum olarak tutarlı olmasını daha birbirlerinden haberleri yok. Birisinin ak dediğine öbürü kara diyor. Ekonomi yönetimi içindeki kurumların kendi aralarında koordinasyonları sıfır. İspatlamamı ister misiniz?
Geçen gün OVP açıklanmadı mı? Orada Merkez Bankası''nın 2021 enflasyon hedefi %14,1 OVP hedefi ise %16,2 oldu. Bitmedi devam ediyor: Merkez''in cari açık tahmini 11,6 milyar dolardı, Ocak-Haziran arası 13,6 milyar dolar açık gerçekleşti ve yılın ikinci yarısına dair fazla veririz dediler. OVP''nin açık tahmini ise 21,6 milyar dolar.
Kurumlar arasında böyle tutarsızlıklar olursa hedeflerin gerçek olacağına kim inanır? Uluslararası yatırımcılar böyle ciddiyetsiz bir ekonomi politikasına güvenir de Türkiye''ye gelir mi? Zaten siyasi olarak iç ve dış kavgalar, öfke dili, demokrasiyi ve basın özgürlüğünü engelleme çabaları Türkiye''den kaçışı başlatmışken, bu yanlışlar işin tuzu biberi olmaz mı?
Hazır OVP demişken aklımdaki şu başlıkları da yazalım:
* Programda %16,2 enflasyon hedefiniz var ama gıda enflasyonu %29, ÜFE %45, FAO Gıda Endeksi %32,9 artmış, çekirdek enflasyon 20''yi geçmiş ve siz enflasyon 16 olacak diyorsunuz?
* Programda 2022-2024 arası yılda 1 milyondan fazla istihdam yaratılacak deniliyor ama 2015-2015''de ekonomi %5,6 büyürken yılda en fazla 750 bin kişilik istihdam yaratıldı. Nasıl aşacaksınız 1 milyonu?
* Dolar/TL 2022''de 9,27 olacak diyorsunuz ama hiç Amerikan Merkez Bankası''nın salgında bastığı 4,2 trilyon doları geri çektiğinde ne olacağını düşünmemişsiniz. O kur, o para çekilince 9''da durur mu?
Sözün özü, ne tarafa baksam zafiyet her yeri sarmış. Bunun bedelini ise başta Lira, sonra vatandaş ve firma sahipleri ödemeye devam edecek.
