Son günlerde basına Fransa'dan ilginç görüntüler yansıyor. Vaziyet baya kötü. Polis, göstericilere orantısız güç uyguluyor, sokaklar yangın yerine dönmüş vaziyette…
Dünya medyası Türkiye'nin "Gezi"sine duyduğu ilginin onda birini duymuyor, Fransa'da yaşananlara. Zamanında Taksim'den canlı yayın yapan uluslararası basın organları, Champs-Elysees'a, yani bizde bilinen ismi ile Şanzelize'ye, henüz uğramadılar bile.
Türkiye'de ise kendi içindeki pek çok olayda üç maymunu oynayan basın, hemen yayında, "bakın onların polisi de şiddet uyguluyor" dercesine. Sanki onlar şiddet uygulayınca, yapılan hukuk dışı hareket, meşruluk kazanıyormuş gibi…
Peki, ne oldu da Fransa'da ortalık bu kadar karıştı?
Fransa'da hükümetin, akaryakıta ek vergi getirmesi üzerine, 17 Kasım Cumartesi günü önce sosyal medya üzerinden bir araya gelen kimseler, daha sonra gösteri planlaması yaptı ve bu gösteriler giderek yayıldı… "Sarı yelekliler" olarak adlandırılan göstericiler, ülke genelinde pek çok caddeye blokaj eylemi uyguladı ve bir çok petrol deposunun giriş çıkışını kapattı. Çıkan gösterilerde şu ana kadar 2 kişinin hayatını kaybettiği, 700 civarı kişinin yaralandığı ve 600'den fazla kişinin gözaltına alındığı konuşuluyor…
Bu sarı yelekliler aslında ilk duyulduğunda kulağa sendika üyelerinin ismi gibi gelse de, öyle değil. Fransa'da araçlarda bulunması zorunlu olan trafikte kullanılan sarı yeleği giydikleri için bu isimle adlandırılıyorlar. Sarı yelek, bu hareketin simgesi haline gelmiş durumda. Eyleme aktif olarak katılım göstermeyenler de arabalarının camının önüne bu yeleği koyarak desteklerini belirtiyor.
Aşırı sağcı gruplar tarafından da desteklendiği bilinen bu harekete, sol görüşlü kimselerin de katıldığı konuşuluyor…
Ülkeyi adeta yangın yerine çeviren benzinin fiyatı neymiş diye, insan ister istemez merak ediyor. O halde Fransa ile birlikte Avrupa ülkelerinde genel olarak benzin ve motorin fiyatları ne kadar bir bakalım…
Diğer ülkelerde benzin fiyatları ne kadar?
Akaryakıt krizi yaşayan Fransa'da yıl içerisinde mazotun litresine 0.076 Euro, benzinin litresine ise 0.038 Euro zam yapılarak, mazotun litresi 1.458 Euro, benzinin litresi ise 1.544 Euro'ya yükseldi.
Dünya'nın en pahalı benzini İzlanda'da. Bir ada ülkesi olan İzlanda'da benzin 2.07 Dolar ile satılıyor. İzlanda'dan sonra benzinin en pahalı olduğu ülkeler sırasıyla Norveç, Monaco ve Hong Kong…
Tabi öte yandan, kişi başına düşen milli gelir, İzlanda'da 60 bin, Norveç'te 70 bin, Hong Kong'da ise 45 bin.
Bunlar dışında benzin ve motorin fiyatları sırasıyla, İngiltere'de 1.486 ve 1.565 Euro; İspanya'da 1.334 ve 1.274 Euro; İtalya'da 1.649 ve 1.562 Euro… Özetle, 28 AB ülkesinde ortalama benzin fiyatı 1.485 Euro, ortalama motorin fiyatı ise 1.433 Euro.
Bu alanda Avrupa'da vaziyeti en kötü ülkeler, Romanya, Bulgaristan ve Türkiye…
Aslında benzinin ülkeler nezdinde yüksekliği, asgari ücretleri ile alınabilen benzin miktarı ile oranlanarak belirleniyor. Mesela, İrlanda'da asgari ücret 1509 Euro. Bu paraya ülkede 1006 litre benzin alınabiliyor. Almanya'da asgari ücretle 710 litre; Hollanda'da 893 litre; Fransa'da 894 litre benzin alınabiliyor.
Bu hesaplamaya göre liste sonunda yer alan Romanya, Bulgaristan ve Türkiye'de ise vaziyet şu:
Romanya'da asgari ücret 255 Euro; bu paraya alınabilen benzin 212 litre, Bulgaristan'da asgari ücret 202 Euro; alınabilen benzin 168 litre.
Türkiye'de ise asgari ücret 258 Euro ve bu paraya alınabilen benzin 276 litre.
Türkiye açısından daha net bir ifadeyle, ortalama bir aile otomobilinin 50-60 litrelik deposunu doldurmak için 330-350 TL ödemesi gerekiyor. Yani asgari ücretin yaklaşık yüzde 20'si… Yorum sizin…
***
Günün sözü:
"Ekonomi öğrenmenin amacı ekonomistler tarafından kandırılmamayı öğrenmektir." Joan Robinson
