Sürekli söyledik dedik ki, dolar/TL''de değeri belirleyen ana unsurlardan birisi de Amerikan Merkez Bankası yani FED. Banka para musluğunu açarsa biz dahil gelişmekte olan ülkelerde kurlar düşer, musluğu kapatırsa da kurlar artar. Yani dolar bollaşırsa değer düşüyor, azalırsa da değer yükseliyor. Bu mekanizma Almanya, Fransa, Japonya gibi ülkeleri bizim kadar etkilemiyor çünkü onlar ihracata dayalı ekonomi modelleri ile rezervleri dolar ve euro ile dolu ülkeler. Finansal piyasalarında görülecek çıkışlar o ekonomileri sallamıyor.
İşte bu para musluğu ile ilgili geçen gün Amerika''dan ciddi bir haber geldi. FED verdiği faiz kararında oranı değiştirmedi ama 2023''e kadar salgın döneminde bastığı 3,6 trilyon dolarlık parasal varlığı azaltmak için iki faiz artırımı yapacağını söyledi.
FED faizleri artırarak bastığı bu parayı geri çekmeyi planlıyor. Neden derseniz basılan para Amerikan ekonomisinde enflasyona neden olmaya başladı. Okurlarımız hatırlayacaktır biz bu riske daha önce de değinmiş, Amerika''nın bastığı paraların enflasyona neden olacağını, bunun da Amerikan faizlerini yukarı çekerek adeta bir mıknatıs gibi Türkiye''den dolar çıkışına neden olacağını yazmıştık.
Şimdi en yetkili ağız FED faiz artırımlarının başlayacağının sinyalini verdi. Artacak faizler altını ve borsaları olumsuz etkilerken bizde de kuru yukarı çekti. Şunun altını çizmek isterim ki, Amerika toparlandıkça iş sadece iki faiz artırımı ile kalmayacak. FED 7,9 trilyon dolara çıkmış bu devasa para kütlesini eritmek için hem tahvil alım programını bitirecek (piyasaya fiziki para verme) hem de faizleri artırma yolunu kullanacak. Bu işlerin sonunda ise başta dolar endeksi ve faizler yükselecek, kur Türkiye''de yukarı doğru çıkacak.
Bu olay tıpkı bir Tsunami gibi Atlantik''in ötesinde harekete başladı. Bu dalga Türkiye''ye vurduğunda etkisi çok daha büyük olacak. Çünkü gelen tsunamiyi boş rezervler, kutuplaşmış toplumun cinayetleri, bozuk gelir dağılımı, milyonlarca işsiz ve enflasyon üreten dışa bağlı tarım/imalat sanayi ile karşılayacağız.
Türkiye''de salgının bitmesi de artık bir işe yaramaz. Yıllardır erozyona uğrayan adalet, eğitim, ekonomi, siyaset ve ahlaki değerlerin çöküşünün bedelini ödeyeceğiz.
