Erdoğan dizginleri çoktan elinden kaçırdı!
CB Erdoğan Kırşehir''deki Ahi Evran İzinde Esnaf Buluşması töreninde "Enflasyonun yol açtığı hayat pahalılığı konusundaki sıkıntıyı biliyoruz. Raflardaki fahiş fiyatların önüne geçeceğiz" dedi.
Şöyle bir AKP geçmişine baktığımızda ölmüş sözlerden kurulu büyük bir ''vaatler mezarlığı'' görüyoruz. Enflasyon, büyüme, milli gelir, işsizlik hedeflerinin hepsi ölmüş…
Erdoğan sorunun farkında. Hayat yandaşlar haricindeki %95 için çok ama çok zor geçiyor. Fiyat artışlarının başını çektiği bu olumsuz tabloyu düzeltmek mümkün mü? Artık çok geç…
Bakın iki neden Erdoğan''ın son vaatlerinin boşa düşmesini sağlayacak:
1-Türkiye''de an itibari ile yaşanan enflasyonun nedeni Erdoğan''ın değiştirmemekte ısrar ettiği dışa bağlı üretim modelidir. Bu model sanayi ve tarımda dış girdi olmadan çalışamıyor. Kur yukarı gidince de pahalı üretim yapıyor. Bu sistemi değiştirerek yani yarı mamulü Türkiye''de üreterek firma maliyetlerini düşürmek mümkün. Ancak onun için de reformlar yapmanız gerekiyor. Eğitim, hukuk ve piyasalarda yapacağınız reformların en az dönüş süresi 5 yıl. Peki Erdoğan''ın 5 yıl bekleyecek vakti var mı? Yok. Çünkü 2023''de seçimler var. O zaman elinde fiyatları düşürmek için sadece polisiye önlemler kalıyor ki, onunla da sadece dış basına oyuncak olursunuz. Bol bol patates, soğan deposu basarsınız, ama fiyatı 1 kuruş bile aşağı çekemezsiniz.
2-Enflasyon sadece Türk ekonomisinin yanlış modeli ile oluşmuyor. Başımızda bir de salgın belası var. Ekonomi yönetimindeki son modanın ise, fiyat artışlarını tamamen salgına bağlayarak, model yanlışlığını unutturmak ve suçu dışarıya atmak olduğunu görüyoruz.
Salgın ile yarı mamul fiyatlarının yukarı çıktığını biliyoruz. Bu duruma tedarik zinciri sıkıntıları da ekleniyor. Ancak son aylarda enflasyonu Türkiye için trajik hale getirecek gelişmeler ise enerji maliyetlerinden kaynaklanıyor. Size petrol, doğal gaz ve kömür fiyatlarının grafiklerini sunalım. Analize gerek yok, fiyatların roket gibi gittiğini küçük bir çocuk bile rahatlıkla söyleyebilir değil mi?
Yukarıdaki rakamların yaz aylarında karşımıza çıktığını unutmayalım. Peki talebin patladığı soğuk kış günlerinde ne olacak? Bırakın zamları tedarikte bile sıkıntıların olacağı Avrupa ve Asya''da an itibari ile konuşulan konular. Petrol, gaz, elektrik fiyatlarının artıp enflasyonu yukarı çekmesinden geçtim, oluşacak kesintiler belki üretimi dahi vuracak.
Sözün özü şu: Erdoğan klasik AKP taktiklerinden vazgeçmiyor. Algı yönetimi iyi dileklerle, lafla sözle değil somut eylemler ve piyasaları ikna edecek planlarla mümkündür. Bu planları ortaya koymadan fiyat artışlarını kontrol edeceğiz demek sadece bir temenniden öteye gitmeyecektir.
Kış ayları vatandaş için soğuk geçecek. Fatura ise cep yakacak. Bizleri bekleyen ise büyük bir stagflasyon olacak yani durgunluk içindeki enflasyon başımızı ağrıtacak.