Bir ekonomist olarak keşke ülkem için tarım reformu nasıl yapılmalıdır, sanayideki verimlilik artışı için ne yapmalıyız, yüksek teknoloji içeren mal üretimi için hangi adımlar atılmalıdır gibi sorulara vereceğimiz cevapları yazabilseydim. Ama AKP kurduğu dışa bağlı sistemle ekonomiyi ve bizleri o kadar çaresiz bıraktı ki, an itibari ile bütün derdimiz dolar/TL''nin hareketi oldu.
Ama nasıl olmasın? Göbekten bağlı olduğumuz kur arttıkça üretim maliyetlerimiz artıyor, düştükçe azalıyor. İğneden ipliğe her şeyi üretmeyi unutturdular bize. Eskiden tarım ülkesi diye dalga geçtikleri Türkiye, AKP sayesinde buğdayı, nohutu, mercimeği dahi ithal etmeden kendisine yetemiyor.
Evet dolar için iki kritik tarih var dedim. Şimdi sırayla onları açıklayalım. Birincisi 3 Kasım. Bu tarihte Türkiye Ekim ayı enflasyonu açıklanacak. Beklentiler yüzde 18,58 olan enflasyonun yüzde 20''yi aşması yönünde. Peki kurla ne alakası var diyebilirsiniz. Enflasyon yukarı gittikçe ne yazık ki politika faizi olan yüzde 16 ile arasındaki makas açılmaya başlayacak. Yani Lira''da kalmak daha zararlı hale gelecek. Bu durum önümüzdeki günlerde faiz indirimlerinin devam edeceği verisi ile birleşince kurda hareketliliğin artacağını, olası dış şoklarda Lira''nın savunmasız kaldığı gerçeğini karşımıza çıkarıyor.
İkinci tarih ise Temmuz 2022. Peki bu tarih nereden çıktı diyeceksiniz. Açıklayalım: Geçtiğimiz gün Goldman Sachs müşterilerine bir bilgi notu iletti. Bu notun özetinde şu var: Amerikan Merkez Bankası salgın nedeni ile ''Varlık Alımı'' yönetimiyle, (yani firmalardan tahvil alıp onlara para vererek) piyasaya 4 trilyon dolardan fazla para verdi. Her ay düzenli olarak 120 milyar dolar verdiği bu programı bitirmesinin ardından FED''in politika faizini artıracağı, burada en önemli gerekçenin enflasyon olduğu, tarih olarak da faizin 2022 Temmuz ayında artacağı belirtildi.
Hatta Goldman''ın ekonomistleri ikinci faiz artışı için Kasım 2022 tarihini öngörürken, bu faiz artışlarını takiben bir yıllık süre içinde FED''den iki faiz artışı daha gelmesinin olası olduğunu yazmışlar.
Bu Lira''yı nasıl etkileyecek? Cevap basit: Eğer Lira dünyada herkesin kulağından para fışkıran bir dönemde değer kaybediyorsa, belirtilen tarihlerde Amerika''da faiz artınca, küresel manada dolar yuvasına kaçarsa ne olur? Üstüne bir de arka arkaya olacak faiz artırımlarının ringte sallanan bir boksöre seri şekilde inen yumruklar misali Lira''daki değer kayıplarını nereye getireceğini, Lira''nın nasıl abandone olacağını açıkçası düşünmek bile istemiyorum…
Çok zor günler değil, zor yıllar bizleri bekliyor. Önümüzde duran tek çıkış yolu ise seçim. Seçmenler olarak hepimiz bu çıkışı çok iyi kullanmak zorundayız.
