Alevîlikte ibadet konusunu ele aldık... Mülâkat dizimize ilgiye bakarak söyleyebilirim ki, açık olmalıyız. Alevî ilâhiyatçı Mustafa Cemil Kılıç’a akla takılan birçok soruyu sorduk. Daha pek çok soru çıkarılabilir. Aldığımız cevapları, şu Kur’ân’a uyar, şu uymaz diye ayıklamak haddimiz değil. Birbirimizi anlamalıyız ve inanç üzerinden kimsenin istismarına imkân vermemeliyiz. Okuyucularımızdan da sorular geliyor. Bu soruları da M. C. Kılıç’a yönelttik:
Soru: Mescid secde edilen yer anlamınadır. Cami toplanılan yerdir ve camide Allah’a secde ediliyor. Cemevlerinde secde var mı? Neye göre ve neye secde?
M. Cemil Kılıç: Camide Allah’a secde ediliyorsa ediliyordur. Saygı duyarım. Ama Alevîler de cemevlerinde Allah’a secde ediyor. Eğer derseniz ki karşılarında dede var veya diğer canlar var, birbirlerine secde ediyorlar, o hâlde camide de arka saftakiler bir öndeki saftakilere secde ediyor, en ön saftakiler de duvara ve imama secde ediyor. Neye göre secde? Kur’ân âyetlerine göre secde...
Soru: “Lâ ilâhe illallah Muhammedu’r-resulullah Aliyyen veliyullah” derken Hz. Ali neden ilâve ediliyor? Neden ihtiyaç duyuluyor?
M. Cemil Kılıç: Hz. Ali neden ilave ediliyor? Hayır, ilâve etmiyoruz, olması gerekeni söylüyoruz. Sünnîler neden eksiltiyor, diye sorsak daha iyi olur sanırım... Neden ihtiyaç duyuluyor? Allah emrettiği için ihtiyaç duyuluyor; Maide Suresi 67. âyette... Gadir Hum hutbesi ve velâyet inancı gereği...
Soru: Nur Suresi’nin 36. âyetine baktığımızda tesbih edilen evlerden bahsediliyor. Buranın cemevleriyle ilgisi yok... Bağlantı nasıl kurulabiliyor?
M. Cemil Kılıç: Cemevleriyle ilgisi yok demek ne demek... Tesbih edilen evler cem evleridir. Cem evlerinde Allah tesbih edilir. Ayrıca o âyetlerde çerağdan, kandilden bahsediliyor. İbadet edilirken hangi evlerde kandil, çerağ yakılıyor? Tabiî ki cemevlerinde...
Soru: Ehl-i Beyt’ten gelmediği için Alevîler imamların ardında namız kılmıyor. Bütün dedelerin soyu Ehli Beyt’e mi dayanıyor? Bu mümkün olabilir mi? Üstelik Alevîlerin tamama yakını Türk.
M. Cemil Kılıç: Bütün dedelerin soyu Ehl-i Beyt’e dayanmıyor olabilir. Ama onlar dahi Ehl-i Beyt’e dayanan seyyidlerden icazet almış inanç önderleridir. Ama dedelerin büyük çoğunluğu Ehl-i Beyt’e dayanır.
Soru: Bir İngiliz, bir Fransız ve daha başka milletten biri Alevîyim diyemez mi? Onlar bütün erkânı yerine getirseler dede olamazlar mı? Alevîlik, soydan devam ettiğine göre bunu nasıl değerlendirebiliriz?
M. Cemil Kılıç: Hayır Alevîlik soydan devam etmez. Sadece Alevî inanç önderliği soydan devam eder. Yani dedelik...
Soru: M. Cemil Kılıç diyor ki: “Cemevlerinde sadece Allah’a ibadet edilir. Başta Hz. Ali olmak üzere erenlerin himmet ve şefaati istenir”. Şunu hatırlatmak istiyorum. Bakara 48. ve 254. ayetler şefaat üzerinedir. Ve şefaat yetkisinin yalnızca Allah’a ait olduğunu söyler. O hâlde, başta Hz. Ali olmak üzere erenlerden nasıl himmet ve şefaati istenir?
M. Cemil Kılıç: Şefaat meselesi... Peygamber efendimiz Hz. Muhammed Mustafa’dan şefaat istendiği gibi Hz. Ali ve 12 imamlardan da şefaat ve himmet istenir. “Şefaat ya resulallah” dediğimiz gibi “Medet ya Ali” deriz.
