AKP ekonomi modeli nedir? Beton üretimine dayalı yani konut üreterek diğer sektörleri harekete geçirme ve eğitimsiz iş gücüne dayalı düşük teknolojili imalat sanayi malları üretmektir.
Bu model Türkiye''nin dış alemle kavga etmediği dönemde ülkeye gelen sermaye etkisi ile düşük kur zamanında gayet güzel çalışmış, millî geliri 2013''te 12.614 dolara kadar çıkarmıştır.
Ancak geçen yıllar içinde Türkiye''yi yöneten ekibin otoriter eğilimler göstermesi ve yatırımcı güvenini kaybetmesi, ABD Merkez Bankası faiz artırımları ile değişen finansal akış sonucu, sermaye girişi azalmış, kurlar yukarı doğru hareket etmiştir. Bu hareket dışa bağlı imalat sanayiyi yüksek ithal girdi maliyeti ile zehirlemiştir.
AKP ekonomi yöneticileri beton üretimi sonucu elde edilen kazançla millî gelirin sürekli artacağını umarak büyük bir stratejik hata yapmışlardır. Onları yanılgıya düşüren ise; artan nüfus, evlilikler, göçmenler, eski yapı stokunun değişim ihtiyacı gibi nedenlerin konut talebini daima canlı tutacağına dair istatistikler olmuştur.
Yukarıda anılan gerekçelerin doğru olduğunu kabul ediyoruz. Ancak millî gelirin 12 bin dolarda devamı için imalat sanayinin de katkısının artarak sürmesi gerekirdi.
Gelir dağılımının bozulmadan, sadece yandaşlara aktarım yapmadan toplam talebin canlı kalması da ikinci şarttı.
Modeli kuranlar kurların Türkiye''de bu kadar artacağını öngöremediler. Tarımı kendi elleri ile bitirerek gıda fiyatlarının artışını yani enflasyona davetiye çıkardılar. Enflasyonla beraber kur da yukarı çıkıp, kur-enflasyon sarmalını oluşturdu.
Yapılan hatanın büyüğü ise başta iyi giden beton üretiminin yerine lokomotif başka sektörlerin aranmaması oldu. Oysa inşaat lokomotifinin kazanı çoktan patlamış, ülke ekonomisini çekmek yerine yük olmaya başlamıştı.
Faiz indirimleri ile sektörü canlandırmaya çalışmak kısıtlı sermayeyi boşa harcamak demekti. Bunun sonunda Merkez Bankası kapı kapı borç arar hale gelmiştir.
Sadece düşük teknolojili üretime dayalı olmak, marka çıkarmadan küresel taşeronluk yapmak da Türk ekonomisinin krize girmesine zemin hazırladı. Bu işte sadece suçu ekonomi yönetimine de atamayız. Patronlar için de göçmen işçi çalıştırarak düşük teknolojili mallar üretmek çok cazipti. Çünkü kısa vadede işçilik maliyetleri düşüyor kâr ettiklerini sanıyorlardı.
Ancak olağanüstü koşullarda yani Amerikan Merkez Bankası''nın 2013 sonrası dolar miktarını kısması, ABD-Çin Ticaret Savaşı, Küresel Salgın, kur artışları yolu ile en çok Türk ekonomisini vurdu.
Türk firmalarının kurla artan maliyetleri, küresel rekabette yüksek teknoloji içeren ürünler üretemedikleri için geri kalmaları, verimsiz çalışmaları gibi nedenlerle gelirler azalmaya başladı. Her ne kadar ihracat artıyor gibi gözükse de, o ihracatı yapmak için yapılan ithalatın bedeli çok büyük oldu.
Neticede zamanında beton ve düşük teknoloji içeren emek yoğun mal üretiminden, rotayı bol döviz getiren sermaye yoğun üretime kırmamak an itibari ile hepimizi etkiledi.
Modelin parçalanmaya başladığını inşaat sektöründeki kavgadan çok rahat anlıyoruz. Sektörde bir tarafta müteahhit firmalar bir tarafta ise çimento üreticileri var. Geçtiğimiz günlerde İnşaat Müteahhitleri Konfederasyonu (İMKON) Başkanı Tahir Tellioğlu, çimento fiyatlarında son bir yıllık artışın yüzde 200''ü bulduğunu belirterek "fiyatlar düşmezse inşaatları durdururuz" demişti.
Tellioğlu bu yakınmasında haklı mı? Evet. Çünkü inşaat malzeme maliyetindeki yıllık artış resmî rakamlarda bile haziranda yüzde 53,70''e ulaştı.
Peki çimento üreticileri ne diyor? Çimento sektörünün çatı kuruluşları TÜRKÇİMENTO ile Çimento Endüstrisi İşverenleri Sendikası (ÇEİS) ise "İnşaat sektöründeki fiyat artışlarının çimento sektörüyle ilişkilendirilmesi gerçeği yansıtmamaktadır, fiyat artışları maliyet artışlarının altındadır." şeklinde konuşuyor…
Gördünüz mü dışa bağlı bir sistemde devam etmenin zararını? Amerika, Japonya, Almanya aptal mıydı gidip sanayi ve teknoloji firmaları kurdular? Eğitime yatırım yaptılar. Onlar bilmiyor muydu ev yaparak büyümeyi?
Mal üretip, hem de kaliteli, orijinal, sadece sizin üreteceğiniz mallar olmadan bir ekonomi krizden kurtulamaz. AKP gibi sığ bakış açılarına sahip, stratejik düşünemeyen, tacir kafası ile sonunuz bir krizden çıkıp öbürüne girmektir. AKP ekonomi modeli parçalanıyor; Allah sonumuzu hayra getirsin.
