Bildiğiniz üzere, Türkiye ile Yemen'in, Trump'ı Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma kararından vazgeçirmeye yönelik sunduğu tasarı, bu hafta içi Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda yapılan oylamada kabul edildi.
Oylamaya katılan 172 ülkenin 128'i evet derken; 9 hayır, 35 de çekimser oy kullanıldı.
Evet, oylama sonucu alınan kararın uluslararası hukukta herhangi bir bağlayıcılığı yok.
Bu karar, yalnızca tavsiye niteliğinde olacak. Ancak karar, bağlayıcılığı bulunmasa da, birlik ve beraberlik mesajı vermesi ve Trump' ın uluslararası toplumda yalnız kaldığını göstermesi açısından önem taşıyor.
***
Bu yazının başlığı, İsrail basınının sol eğilimli gazetesi Haaretz' den.
Haaretz, kararla ilgili olarak "BM'deki oylama İsrail'e atılan yumuşak bir azardı ancak Trump'ın yüzüne indirilen şiddetli bir tokattı" yorumunda bulunuyor.
Yorum kısmen doğru.
Oylamadan önce Trump'ın ve ABD yetkililerinin tehdit ve küstahlık içeren söylemlerine rağmen bu kararın alınması, Trump'ın bir yıldır süregelen 'astığım astık kestiğim kestik' tavırlarına karşı aldığı en ağır darbe idi.
***
İslamofobi'nin tavan yaptığı Hollanda, İngiltere, Almanya, Fransa dâhil 128 ülke kabul oyu verdi.
Bu oylama neticesi, Trump'ın, Kudüs meselesindeki arabulucu rolünü hakkaniyetle sürdüremeyeceğine inanıldığı anlamı taşımakta ve Kudüs konusunda aklın ve vicdanın aynı doğrultuda bulunduğunu göstermektedir.
"Hayır" oyu vererek Trump' ın Kudüs kararına destek veren ülkeler, ABD ve İsrail dışında, dünya siyasetinde etkisi olmayan Palau, Guatemala, Togo, Nauru, Honduras, Marshall Adaları, Mikronezya gibi ülkeler. ABD'nin tehdit içeren tavırlarının yalnızca sömürge devletlerini etkilemesi olumlu bir netice.
ABD'nin Kudüs hamlesinin dünya siyasetinde yer eden hiçbir devletten kabul görmemesi ve 172'de ancak 9 ülkeyi safına çekebilmesi tehditlerinden korkulmadığını göstererek; ABD'nin moral seviyesini büyük ölçüde aşağı çekti.
***
Geçen haftalarda bir yazımda Kudüs meselesi için Avrupa ülkelerinin tutumlarının özellikle önem arz etiğini ve ülkelerden gelen tepkilerin beklenilenin ötesine geçip milletlerarası dayanışma örneği şeklinde tecelli etmesi gerektiğini yazmıştım.
Alınan kararın, bu amaca ulaşmada etkili bir adım olduğu söylenebilir.
Ancak yeterli mi?
Tabi ki hayır.
Ünlü şair Muhammed İkbal'in "Harekette birlik olmazsa, fikirdeki birlik faydasızdır" sözünü bu noktada hatırlamakta fayda var.
Evet diyen 128 ülkenin devam eden süreçte ABD ve İsrail ile ilişkilerinde kararlılıklarını korumaları önemli.
Rasyonel bir yaklaşım ve kararlılığın yanında diplomasinin de etkin kullanımıyla herkes (Trump bile) aklın yoluna sokulabilir veyahut buna mecbur bırakılabilir.
***
ABD'ye karşı alınan bu karar, etkili bir tavır oldu dedik.
Ancak unutulmamalı; her etkinin bir de tepkisi vardır.
Dengesizlikleriyle bilinen başkan Trump "evet" diyen 128 ülkeye bakalım ne tepki gösterecek?
Doğu'daki müttefikleri Suudi Arabistan ve Mısır'a; Batı'daki müttefikleri İngiltere ve Almanya'ya ne yapacak?
Fransa'ya, Rusya'ya, Irak'a, Afganistan'a, Çin'e, Japonya'ya ve henüz yakın tarihte vize ambargosu yiyen Türkiye'ye daha ne gibi yaptırımlar uygulayacak merak ediliyor...
Bu kararın ABD politikalarını nasıl etkileyeceğini ve Trump'ın saldırganlık dozajını ne kadar arttıracağını zamanla göreceğiz ve ne yazık ki, bu süreç boyunca Kudüs'ün geleceği belirsizliğini koruyacak.
***
"Kötüler birleştiği zaman iyiler de bir araya gelmelidirler, yoksa teker teker giderler." Edmund Burke
