19 Mayıs diyoruz, Samsun diyoruz... Ve 100 yıl önce, topyekûn Millî Mücadele'yi adım adım başlatıyoruz.
Ülkenin dört bir yanında öbek öbek kurtuluş ateşleri yakılmıştı.
Ülkeyi 10 yılda batırdılar şu İttihatçılar derler ya... (Bu mesele ayrı tahlil gerektirir.) Anadolu'nun dört bir yanında öbek öbek kurtuluş ateşi yakanlar da İttihatçılar! Mustafa Kemal de bir İttihatçı idi. Sonra öyle bir mesafe koydu ki, Ziya Gökalp, diğer İttihatçılarla birlikte, M. Kemal'in manevrasıyla Malta esaretinden kurtulunca, Ankara'ya geldiyse de, ancak bir ay kalabildi, Diyarbakır'a geçti; Küçük Mecmua'yı çıkarmaya başladı. 1923'te Maarif Vekâleti Telif ve Tercüme Heyeti Başkanlığı'na tayin edilince Ankara'ya gelebildi.
100. yıldayız ve biz hâlâ Millî Mücadele'de ilk kurşunun nerede atıldığı ve kimin attığı tartışmasını sonlandıramadık.
Ben memnunum, sonlandırmayalım. Herkes ilk kurşun şerefine nail olmak için yarışsın!
Millî Mücadele'de ilk kurşunun 15 Mayıs 1919'da İzmir'de gazeteci Hasan Tahsin tarafından Yunan askerlerine atıldığı hep yazılır, söylenir, okutulur. (Hasan Tahsin'in asıl adı Osman Nevres'tir. 1914'te ölen bir gazetecinin adını "işi icabı" kullanmıştır. Birileri onun "Dönmeliğini" tartışadursun, Enver Paşa'nın kurduğu Teşkilat-ı Mahsusa'nın faal ajanıydı. Ülkeye büyük yararı vardır.)
Hatay Dörtyollular, son araştırmalarda ilk kurşunun, Dörtyol'un Karakese köyünde, 19 Aralık 1918'de, Mondros Mütarekesi'nden 50 gün sonra, Mehmet Çavuş (Mehmet Kara) ve müfrezesi tarafından atıldığını söylerler. Genelkurmay Başkanlığı'na da bunu teyit ettirmişler.
Balıkesir Ayvalıklıların da bir ilk kurşun hikâyesi var.
Yazılıp söylenegeldiğine göre; Millî Mücadele'nin ilk kurşunu Ayvalık'ta Profit İlia (İlyas Peygamber) Manastırı'nın bulunduğu tepeden (şimdiki İlk Kursun Tepesi) Yunan askerine, 29 Mayıs 1919'da Ali Çetinkaya atmış.
Ali Çetinkaya o sıra yarbaydı. Düzenli ordu birliğinin komutanıydı. Ali Çetinkaya'nın ismi sonra İstiklal Mahkemeleri'yle birlikte anılacaktır. Kimilerinin hatırasındaki yeri menfidir.
Bir de Ödemiş'te İlkkurşun köyü var. (Önceki adı Fethiye-Fetiyar veya Burhaniye). 1864 Büyük Kafkas göçüyle bölgeye yerleştirilen Adigelerin köyü. Yunan işgalinde ilk cephe bu köyde kurulmuş. 1 Haziran 1919'da ilk kurşun atılmış, düşman köye büyük kayıp vererek girebilmiş ve köyü yakıp yıkmış.
Çerkez, şu veya bu deyip tekmili birden etnisiteleri saymaları çok ağrıma gidiyor. Ayrıştırmak istiyorlar. Çerkez köyünde, Millî Mücadele'nin ilk cephesini kuranlar, Allah bilir çoklukla Türkçe bile bilmiyorlardı ama "Türk ruhu"nu taşıyorlardı.
İlk kurşunun atıldığı yerlerden Ayvalık'ta bir "bütün renklerin birleştiği" "halk hareketi" başlatılmış. "Bizim Ayvalık" dergisi çıkıyor. Çok öğretici, doyurucu bir dergi. "Bizim Ayvalık" dergisinde tanıdığımız birçok isim yazıyor. Hareketi başlatan bu dergi. Ayvalık'ta ittifaklar aşılmış. Usulen bir küçük partiden son anda aday konularak seçim kazandırılmış.
İlk kurşun gibi, ilkin Ayvalık'ta başlayan halk hareketi, bütün ülkeye örnek olsun!
