Ülkemizde vergi ve teşvik uygulamaları, sıklıkla eleştirilen bir konu. Vergi altyapısının bozukluğu konusu kamuoyunda sıkça tartışılırken, teşvikler karmaşık yapılarıyla hâlâ insanlar için genel olarak bilinmemektedir. Uzun yıllar bürokraside çalışan kişilerin bile ülkemizde hangi kurumların ne teşvikleri verdiğini aktarabilmesi hemen mümkün olmuyor.
Gelelim teşvik ve muafiyetlerin oldukça küçük bir kısmı olan dış ticaret desteklerine.
Türkiye'nin ihracat destekleri, teşvik ve muafiyetlerinden yeterince yararlanılamamasının temel nedeni, bu uygulamaların karmaşık yapısından kaynaklanıyor. Bu konuda üst düzey olan bir uzmanın bile bu sistemleri anlaması zor. Başarılı bir destek stratejisi olmadan, Türk firmalarının uluslararası alanda başarılı olması mümkün değil. Çin'in başarısının ardında devlet desteğiyle şirketlerini uluslararası alana konumlandırması olduğu göz önüne alındığında, devlet desteklerinden etkili bir şekilde yararlanmanın uluslararası ticarette kritik bir rol oynadığı anlaşılır.
Desteklerden hangi kurumlar sorumlu
Türkiye'de ihracata yönelik desteklerin temel sorumluluğu Ticaret Bakanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’na ait. Ticaret Bakanlığı 2023 yılında sağlanan 7,7 milyar TL'lik finansal destekle birlikte marka kaydı, pazar giriş belgeleri, fuar katılımları, yurt dışı birimler ve pazar araştırmalarını içeren çeşitli destek programları sunuluyor. Turquality Destek Programı, büyük ölçekli firmalar için marka rekabet gücünü artırmayı amaçlarken, Küresel Tedarik Zincirlerine Katılım Programı, Türk firmalarının küresel tedarikçi olmalarını destekliyor.
Ticaret Bakanlığı genel olarak verdiği finansal desteklerle bilinse de, bunun dışında da birçok teşvik ve muafiyeti bulunuyor. Serbest bölgelerde üretici/ihracatçılar için gelir ve kurumlar vergisi muafiyeti, Dahilde İşleme Rejimiyle ise firmalarımızın ihracatının artırılması ve uluslararası rekabet gücü kazanması, bağlı kuruluş EximBank ile, Türkiye'den yatırım/sermaye malı ithalatlarında yurt dışı alıcılara kredi verme imkânı ve ihracatçıların üstlendiği riskleri daha kolay sigortalama olanağı gibi çokça imkan Ticaret Bakanlığı’nın ihracatçımıza sağladığı imkânlardan.
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ise yatırım teşvik programıyla ithalatımızın azaltılması, ithalat edilen ürünlerin ülkemizde üretilmesi için teşvik verilmesi, KOSGEB aracılığıyla firmalarımızı uluslararası alana hazırlaması gibi çalışmalar yapıyor.
Uluslararası alanda rekabet ancak etkili destek stratejileriyle olur.
Teşvik ve muafiyetlerden yararlanmak özellikle uluslararası alana açılmak isteyen firmalarımız için kritik önemde. Türkiye'nin dış ticaret destekleri, karmaşık yapılarına rağmen, firmalar için önemli fırsatlar sunuyor. Bu desteklerden etkili bir şekilde yararlanmak için, işletmelerin sağlam bir destek stratejisi oluşturmaları gerekli. Döviz kazanmak için döviz harcadığınız bir ortamda başka türlü rekabet mümkün değil.
