Bugün ramazanın ilk günü. Ramazanda hırka-i şerifler, sakal-ı şerifler öne çıkacak. Hz. Peygamber''in Ka''b bin Züheyr''e hediye ettiği "hırka-i saadet" ve yine Hz. Peygamber''in Veysel Karanî''ye verilmesini vasiyet ettiği söylenen "hırka-i şerif", Hz. Peygamber''in sakal telleri kutsanacak.
Hırkaların ikisi de İstanbul''da. "Hırka-i saadet" Topkapı Sarayı''nda, "hırka-i şerif" ise Fatih''te Hırka-i Şerif Camisi''nde. Saç sakal kılları da Topkapı Sarayı''nda. Başka ülkelerde de saç sakal kılları muhafaza ediliyor.
Zamanımıza gelen Hz. Peygamber''in saç veya sakal kılının onun olup olmadığı da tartışmalıdır. Ancak onun olduğuna inanılarak tazim edilmesi, insanın manevî dünyasında bir rahatlamayı sağlıyorsa bir şey de diyemeyiz. Yine de benim aklım, hırkaya ve kıla huşuyla yanaşmaya takılıyor.
Doç. Dr. Emre Dormen''in "Siz Allah''a Dininizi mi Öğretiyorsunuz?" kitabını yukarıdaki satırları yazdıktan sonra fark ettim. "Sunuş"ta: "Din, insan içindir; insan din için değildir." diyor ve devam ediyor:
"Ancak bu gerçeğin üzeri örtülünce, dinin doğası bozulup gönderiliş amacının dışına çıkarılınca, insani görüş ve anlayışlar, Allah''ın hükmünün önüne geçirilip özünden uzaklaştırılınca, problemlerimize çözüm olması gereken din, en büyük problemimiz haline getirilmiştir. Allah''ın varlığı ya da dinin gerekliliğini şüpheyle karşılamanın, inkâr etmenin ya da gerektiği gibi dikkate almadan yaşamanın temel nedenlerinden biri, din adına uydurulan şeylerin, gerçek dinin önüne geçirilmiş olmasıdır."
Hz. Peygamber, insanlar arasına nifak tohumları ekecek tefrikadan kaçınılması istemiştir.
Müslümanlar arasında kümeleşen tarikat ve cemaatler kendi şeyhlerinin/şeflerinin her sözünde keramet aramışlar, her sözüne huşuyla yaklaşmışlardır. Hâlbuki Kur''ân-ı Kerîm ve sahih hadis-i şerifler önlerinde; açıp baksınlar, Allah''a kulluk aracı yoluyla mı yapılır, görsünler.
Seçim yaklaşıyor, tarikatlar/cemaatler geçmişte olduğu gibi yine kimi destekleyecekleri bir bir açıklıyorlar. Müslümanların arasına nifak sokmanın bir yolu da budur.
Eski Diyanet İşleri Başkanı Prof. Dr. Mehmet Görmez, "mezhepler" derken tefrika üzerinde durur:
"Mezhepler, İslam dininin anlaşılmasındaki farklı fikir ve kanaatleri temsil eden, zamanla oluşmuş beşerî mekteplerdir. Hepsinin amacı Allah''a varan istikameti belirlemektir. Her biri ana yola varan tali yol mesabesindedir. Mezhebi dinle aynileştirmek ya da mezhep mensubiyetini, İslam aidiyetinin üstünde görmek; mezhebe dayalı ayrıştırma, ötekileştirme ve çatışmalar, taassup ve cehaletin bir yansımasıdır. Mezheplerin dinin önüne geçtiği hâllerde en çok zarar gören bizzat dinin kendisi olmuştur." ("İnsanlığı Yaşatmak İçin Gelin Birlik Olalım!", Hz. Peygamber, Tevhid ve Vahdet, DİB Yalınları, 2016, s. 8)
Ramazan dedik, hırka-i şeriflerden, sakal-ı şeriflerden girdik. Sözü yine Emre Dormen''e bırakacağım:
"Peygamberimize insanüstü birtakım nitelikler atfedilince, hâliyle ondan kaldığına inanılan birtakım eşya ve sakal parçalarına da kutsiyet atfedildiği görülür. Peygamberimize ait olduğu kabul edilen bir hırkanın insanlar tarafından abartılı hareketler eşliğinde ziyaret edildiğine ve belirli gün ve gecelerde de kimi camilerde peygamberimize ait olduğu kabul edilen ve camdan fanusların içinde bulunan sakal tanelerinin cami görevlisi önünde uzun kuyruklar oluşturan cemaat tarafından görülüp öpüldüğüne tanıklık edilmektedir. Peygamberimiz şayet kendisine ait olduğu kabul edilen sakal ve hırkaya böyle kutsallık atfedildiğini ve bunun bir nevi dini seremoni haline getirildiğini görse kesinlikle buna karşı çıkardı. Oysa o muazzez nebi, tüm inananlara, kendisinden sonra sıkıca bağlanıp hayatlarına taşıyacakları bir vahiy bırakmıştı. Ancak insanlar Kur''an''ın manasına değil sesine, Allah''ın Resulü''nün örnekliği ve önderliğine değil eşyalarına önem verdiler. Kur''an okunmayı ve ayetleri üzerine inceden inceye düşünülmeyi bekleyen bir öksüz gibi bırakıldığı ve anlamı baş üstüne konulması gerekirken mushafı baş üstüne konulduğu için, Kur''an üzerine en güzel şekilde düşünme, anlama ve onu en güzel şekilde yaşama yarışına girmesi gereken inananlar, hırka ve sakal ziyareti sırasına girdiler. Muhammed İkbal, içinde bulunduğumuz içler acısı durumu şu sözleri ile özetler: ''Allah Resulü, kıl değil akıl bıraktı! Kitabı, aklı ve akıl etmeyi bıraktı. Kıla, sakala, cübbeye kutsiyet atfeder olduk. İslam ümmeti, hikâyeler içinde boğuldu gitti. Hakikat, efsaneler içinde kayboldu gitti.''" ("Siz Allah''a Dininizi mi öğretiyorsunuz?-Hucurat 16", s. 372-373)
Allah yardımcımız olsun.
