Çin, alan olarak Rusya ve Kanada''dan sonra üçüncü büyük ülke. Ardından ABD geliyor. Çin ile ABD''nin alan genişliği birbirine yakın. Biri 9.706.961 km², diğeri 9.629.091 km². Nüfus olarak çok çok fazla; 1,5 milyon.
Tayvan, bu sıra tartışılan bir ada devlet. Birleşmiş Milletler''de bile yeri yok. Tayvan kendisini gerçek Çin Cumhuriyeti sayar. Resmî adı "Çin Cumhuriyeti"dir. Nüfusu 23 milyon kadar. Ana kıtadaki devletin adı ise "Çin Halk Cumhuriyeti"dir. Mao ve adamları Çin''de komünist yönetim kurunca, komünistlere karşı mücadele veren Çan Kay Şek Tayvan''a kaçar, orada bir devlet kurar. Tayvan''ın ortaya çıkışı böyle. Çin Komünist Partisi ise, Tayvan''ı tabiî uzantısı kabul eder. Tartışmalar sürüp gider. ABD, Çin''e karşı Tayvan''ı korur. Veya Tayvan''ı gözeterek Çin''e sopa gösterir.
Çin ve Tayvan gündemdeyken, Prof. Dr. İskender Öksüz ile Prof. Dr. Konuralp Ercilasun''un birlikte yazdıkları "Çin Dünyayı Ele mi Geçiriyor?" kitabını okumak lâzım. Nisan 2022''de çıktı (Panama Yayınları, 388 s.)
Kitabın yazarları ilim ve fikir sahasında yetkin isimler. Kitabın 17-278 sayfa arasını "Çin: Yükselişe Devamı mı?" başlığı altında Prof. Dr. Konuralp Ercilasun; 281-388 sayfa arasını "Çin Kendini ve Amerika Çin''i Nasıl Görüyor?" başlığı altında Prof. Dr. İskender Öksüz yazdı.
İskender Öksüz, ABD''de okudu; ABD''yi iyi biliyor. Konuralp Ercilasun yüksek lisansını Tayvan''da yaptı ve çalışma alanı ağırlıklı olarak Çin ve Çin hâkimiyetindeki Türk sahaları.
Konuralp Ercilasun''un yazdığı bölümün ara başlıkları:
1.Çin: Yükselişe Devam mı?, 2. Kazakistan''da Türkiye ve Çin, 3. Kırgızistan''da Türkiye ve Çin, 4. Küresel Kriz ve Çin-AB İlişkileri, 5. Suriye - İran Ekseninde Çin''in Ortadoğu Politikası, 6. Yeni Süper Gücün Ordusu mu? Çin Silahlı Kuvvetleri, 7. 2012 Türkiye''sinde Çin''in Kültür Devrimini Hatırlamak, 8. Çin''in Geleceği ve Avrasya, 9. Çin''de Yeni Slogan: Çin Rüyası, 10. Komünist istihbarattan Bilişimci İstihbarata Çin istihbarat Organları, 11. Çin''in Yegane Kadın İmparatoru: Wu Zı-Tien, 12. Türk Dış Politikasında Çin, 13. Çin''de Ne Oluyor? Çin Nereye Gidiyor?, 14. Çin''de Anayasa Değişikliği Onaylandı: Tek Adama Doğru mu?, 15. 21. Yüzyılda Çin ve Türkiye ile İlişkileri, 16. Pekin Diyor ki: Küreselleşme Geri Döndürülemez, 17. Kuşak Yol Girişiminin Türk Cumhuriyetlerindeki Yansımaları.
İskender Öksüz''ün yazdığı bölümün ara başlıkları:
1. Buna değmiş, buna değmemiş teorileri, 2. "Kısıtsız Savaş", 3. Tövbe, tövbe, Çin hiç emperyalist olur mu?, 4. "Görünmez Savaş", 5. Görünmez Savaş: Ağlar ve Paranın Gücü, 6. Görünmez Savaş: Üniversite-Teknoloji-Finans, 7. "Çin''in Gizli Stratejisi: 100 Yıllık Maraton", 8. Nixon, Mao ve Gizli Ejderha. 9. Çin Nasıl Kalkınır ve Eski Nasıl Devrilir?, 10. Amerika''ya karşı Çin: "Kanlı mı olacak, kansız mı?", 11. Çin: Rüşvetin iyisi inşaattan, alt yapıdan alınır, 12. Çin şişeden çıkar mı? Ya biz?
Konuralp Ercilasun, "Söz Başı"nda Çin üzerinde neden durmamız gerektiğini ana hatlarıyla anlatıyor:
"Çin Halk Cumhuriyeti, gittikçe daha fazla ilgi odağı hâline geliyor. Bunda ekonomik büyümesinin ve dünyada sesinin gittikçe daha çok duyulmasının etkisi var. Ülkemizde de Çin''e yönelik haberler, tercümeler, araştırmalar ve yayınlar giderek artıyor. Ancak Çin''in dünyada oynamaya başladığı rol dikkate alındığında ülkemizdeki yayınların hâlâ sayıca yetersiz olduğunu söyleyebiliriz. Amerika, Avrupa ve Rusya''da Çin üzerine yoğun araştırmalar yapılıyor ve bu durum o ülkelerin akademik yayın sayılarına da yansıyor. Dünya üzerindeki coğrafi konumumuz ve Çin''in son yıllardaki küresel atılımları, bizi de bu ülkenin menziline soktu. Dolayısıyla, bizim de en az diğer ülkeler kadar bir Çin araştırmaları düzeyine ulaşmamız gerekiyor. / Tarihimizin eski devirlerinde komşumuzken en çok ilişkide bulunduğumuz milletlerden biri olan Çin''i mutlaka daha yakından tanımalıyız."
Konuralp Ercilasun''un dediği gibi, Çin''i mutlaka yakından tanımalıyız. Uluğ Türkistan''ın büyük bölümü Çin sınırları içinde.
