Sürekli işaret ettiğim ama Türk ekonomi yönetiminin görmezden geldiği önemli bir tehlike artık ete kemiğe büründü ve karşımıza çıktı.
Amerika salgında ekonomisini desteklemek için her ay piyasadan 120 milyar dolarlık tahvili alıyor, yerine parayı veriyor. Verilen bu para miktarı 8,5 trilyon dolara ulaşmış durumda. Salgın başında 2020 Mart ayında 4,4 trilyon dolardan kısa sürede 8,5 trilyona varmak haliyle Amerika''da enflasyonu da yukarı çekti.
FED enflasyonu önlemek için dün yaptığı toplantısında piyasaya verdiği parada her ay 15 milyar dolarlık kısıntı yapacağını ilan etti. Bu kısıntı yavaş yavaş 120 milyar doları sıfırlayacak. Sonrasında da kuvvetle muhtemel 2020 ortasında, bu sefer verilen, ortada gezen parayı, merkez bankasına çekmek, böylece enflasyonu düşürmek için faiz artırmaya başlayacak. Yani para Amerikan tahviline dönecek.
İşte burada Türkiye için sıkıntılı günler başlayacak. Evet bu gerçeği sizlere daha önce de dile getirdim. Ancak bu durum dün resmen ilan edildi.
O zaman karşımıza çıkacak şu, paranın kısılması Türkiye''de kur üzerine baskı yapacak. Kurda gerileme daha zorlaşacak. 2022 ortasında ise faiz artışları Türkiye''de kuru çok daha sıkıntılı noktalara taşıyacak. Banka ve şirketlerin dış kredi maliyetleri artacak, bu durum içeriye yansıyacak.
Bir önemli nokta da şu, Çin''de artan işgücü maliyetleri, tedarik zincirindeki kırılmalar küresel firmaların yeni üretim bölgeleri ve yeni zincirler kurmasına neden olacak. Bu dengesizlik küresel fiyatların düşüşünü kısa vadede mümkün kılmayacak. Ne yazık ki Türkiye''nin yeni üretim üssü olması gibi hayaller de boşa çıkacak. Çünkü Türkiye eğitimsiz işgücü ve bozuk hukuk sistemi, keyfi tek adam yönetimi ile yabancılara güven vermiyor. Ayrıca üretim üssü olabilmek için gerekli yarı mamul üretimine yarayacak teknoloji birikimine de sahip değil. Üniversiteleri dünyada nal topluyor, şirketleri Ar/Ge ile ilgilenmiyor. Düşük teknolojili malları düşük değerli para biriminin arkasına saklanarak satmayı kâr zanneden ihracatçı tacirleri var…
Buradan çıkan sonuca göre şunu söyleyebiliriz: Küresel fiyatların yükselmeye devam etmesi Amerikan Merkez Bankası''na 2022 ortasını beklemeden faiz artırma yükümlülüğünü verebilir. İşte böyle bir atmosferde dolar/TL 11-12 gibi rakamlara yelken açarsa hiç şaşırmayın.
Artık kaçış yok… Hazırlıksız yakalanmış AKP ekonomisi, yapısal sorunlara ek, küresel üretim ve tedarik yapısının değişimin yarattığı kargaşada hepimize büyük bedeller ödetecek.
