Önceki yazımızda Moody's'in Türkiye kredi notu ve görünümünü 4 Aralık'ta güncellememesi nedeni ile oluşan durumun hayra alamet olmadığını belirtmiştik. Salı günü Moody's'den sürpriz bir açıklama geldi ve yazımızda belirttiğimiz riskleri onayladı. Aynen şu ifadeler kullanıldı: "Ciddi reformlar yapılmadan krediye dayalı büyüme ile kırılganlık, döviz riski ve kurumsal zayıflıklar gibi yapısal sorunların çözülemeyeceği…"
"Uzun dönemli politika gidişatının hala belirsizliğini koruduğunu çünkü hükümetin geçmişteki taahhütlerini yerine getirmediği…"
"Türkiye'nin döviz cinsinden rezervleri merkez bankasının 2020 yılı başından beri TL'yi savunmak için uyguladığı başarısız denemelerden ötürü çok ciddi düşük seviyelerde olduğu…"
"Sermaye çıkışları ve pandemiden etkilenen turizm sektöründen dolayı Türkiye için ödemeler dengesi krizi riskinin sürdüğü…"
Bütün bu ifadelerin benzerini okurlarımız hatırlayacaktır önceki yazılarımızda kullandık. Ancak bu yazımıza konu olan sıkıntılı durum ise başka. Şu sıralar Ankara'da en önemli mali konu 2021 yılı merkezi yönetim bütçe yasa teklifi.
CB yardımcısı Fuat Oktay, Türkiye'nin 2021 yılı merkezi yönetim bütçe kanunu teklifi detaylarını şöyle verdi: "2021 yılı bütçemizde bütçe giderleri 1 trilyon 346,1 milyar, faiz hariç giderler 1 trilyon 166,6 milyar, bütçe gelirleri 1 trilyon 101,1 milyar, vergi gelirleri 922,7 milyar, bütçe açığı 245 milyar lira olarak öngörülmektedir."
Teklife baktığımızda 2021 yılının vatandaş için cüzdanların boşalacağı bir yıl olduğunu görüyoruz. Neden mi? Maddeler halinde sıralayalım:
1- 2021 yılında şehir hastaneleri için 16 milyar lirayı aşan transferle yine iktidara yakın firmaların ihya edileceği anlaşılıyor. Oysa pandemi döneminde işsiz kalan 10 milyondan fazla vatandaş 1100 TL civarında kısa çalışma ödenekleri ile yaşama tutunmaya çalışıyor. Garip olan şu: Neden bu firmalara kaynak aktarımı ertelenmiyor? Vatandaşa aktarılan kaynaklar neden artırılmıyor?
2- Bütçede vergi gelirleri 922 milyar TL. Gelir vergisini ise %65 gibi bir oranda çalışanlar ödüyor. Yani bütçeyi yine çalışanlar büyük ölçüde ayakta tutacak.
3- 2016/2017 yıllarında 50 milyar TL civarında olan bütçe açığı 2021'de 245 milyar TL olacak. Ek olarak bu hedef rakamların da tutmadığını, sürekli aşıldığını da belirtmekte fayda var. Öngörülen bu açığı ise yukarıda da belirttiğimiz gibi emekçiler kapatacak.
4- Bütçe için 1 trilyon 58 milyar TL vergi toplanacak. Geçen yıla göre artış %16,4 olacak. Yani fatura yine vatandaşa çıkacak.
5- Açık için vergiler, zamlar haricinde borç da alındığı için tefecilere de 2021'de 180 milyarlık bir ödeme yapılacak. Bu para da yine çalışan kesimden alınacak.
Bütçe neticede siyasi bir tercihtir. Parayı kimden alacağız? Kime vereceğiz? Rakamlar gösteriyor ki para vatandaştan zamlarla vergilerle alınacak, yandaşlara tefecilere verilecek…
