Srebrenitsa katliamının üzerinden 29 yıl geçti. Ağıtlar düzüm düzüm...

21. yüzyıla gelmişiz. Teknoloji dünyayı küçülttükçe küçültmüş, bir harddiske sığdırmış, ama katliamdan vahşî zevk alanlar, yine her yerde.

Vahşetin çığlıkları kulak zarlarını deliyor.

Dünya halkı çaresiz. Acı insanın yüreğini kanattıkça kanatıyor.

İşte en son baş Siyonist Netanyahu ve çetesinin katliamı... Her şey görülüyor. Katil, ekranlardan evlere giriyor. Tutamıyorsunuz... Çaresizsiniz.

Şu bilinsin... Katliamların hesabı er geç sorulacaktır.

***

Yugoslavya’da komünist partinin yönetimi vardı ama, diğer komünist yönetimlerden farklıydı. Ne Arnavutluk’ta Enver Hoca’nın ne Bulgaristan’da Jivkov’un yönetimine benziyordu. Ebette Sırplar kendilerini “üst halk” görüyorlardı. Kıpırdayan diğer halklara karşı yüzlerini asıyorlar, hesap sorarız, demeye getiriyorlardı. Tito, bir Hırvat’tı ve bir denge güdüyordu.

Yugoslavya dağılmaya başladığında, Sırbistan’daydım, Kosova’daydım, Makedonya’daydım, Arnavutluk’taydım... Yunanistan’ı, Bulgaristan’ı saymıyorum. İkisi kavganın dışındaydı. Elbette iki ülkede de kaldım. Bulgaristan’da ve Yunanistan’da Türkleri, iki ülke yönetiminin tavrını yerinde inceledim ve yazdım.

Balkanlarda devletlerin nasıl kurulduğunu bilenler her an patlayacağının farkındaydık.

Ve patladı.

Ve Sırplar Müslümanları katletmeye girişti.

Hitler’in denediğini onlar da denemek istiyorlardı. Ama Hitler’in akıbetini akıllarına getirmiyorlardı.

Sırplar da Hırvatlar da kan dökerek bir yere vardılar mı? Katolik Hırvatlar, Ortodoks Sırplar, Müslüman Boşnaklar... Aynı dil; ama ayrı mezhep, ayrı din.

Tarih 11 Temmuz 1995. 8 bin 372 Boşnak sivil Ratko Mladic emrindeki Sırp askerler tarafından katledildiler. Nasıl bir kin, nasıl bir hınç?!

Sırpların Boşnakları topladıkları kamplarda çekilen fotoğrafları görmüşsünüzdür... İnsanlar bir deri bir kemik...

Neden bile bile tarihe kara leke bırakıyorlar?

Şimdi kim ayakta? Kim daha cesur? Kim daha kendisine güveniyor? Kimin başı daha dik?

Kanı akıtılan mı, kan akıtan mı?

Srebrenista katliamı, tarihin ender yazdığı en büyük insanlık trajedilerinden.

***

Biliyor musunuz, Balkanlarda saldırılardan önce de saldırıların ortasında da saldırılardan sonra da artık birbirlerine kapılar açılıp gidip gelmeler başladığında da Arnavutluk dâhil, bu bölgelerindeydim. Sırpları da yakından tanımak istedim. Arnavutluk’u özellikle katıyorum, çünkü Arnavutluk Kosova’nın tamamlayıcı unsuru. Kosova Yugoslavya içindeydi, Arnavutluk bağımsızdı. Ve iki tarafın da ideali “Başkim”di.

Başkim bütün Arnavutların bir bayrak altında toplanması. Başkimciliğin temeli Osmanlılar döneminde atılıyor. (Yahya Kemal'in “Karanlıkta Uyanan Biri” başlıklı yazısı ibretamizdir.)

Arnavutların komünistleri bile Başkimciliğin dışında değil. Daha Sırplar Kosova’da katliama başlamadan önce, Belgrad’da, Sırp karar vericilerle, fikir üreticilerle görüşüp Kosova’ya geçtiğimde Kosova Cumhurbaşkanı İbrahim Rugova bile, o anki siyasî zeminin nazikliğini bir tarafa bırakarak, “Başkim” konusundaki soruma, “Biz gerçekleştiremezsek bile bizden sonraki nesil, Başkimi gerçekleştirecektir.” demişti.

Bunlara sonra yine temas ederiz.

Yine tarihe bir not düşmek istiyorum. Kosova Arnavutlarının teorisyeni, 1999’da Sırpların katlettiği Arnavut Demokratik Parti Genel Başkan Yardımcısı Prof. Dr. Fehmi Agani’yle Priştine’de yaptığım uzun röportajdan birkaç satır vereceğim. Özellikle Arnavutluk Arnavutları ve Kosova Arnavutları için tarihî not.

Arnavutluk’la ilişkilerine dair bir sorum üzerine şunları söylemişti:

“Arnavutluk'la ilişkilerde tarafsız değiliz. Çünkü biz aynı ırktanız. Aynı tarih ve kültüre sahibiz. Sırbistan ile olan anlaşmazlık daha geniş entegrasyonla çözülebilir. Bizim bağımsızlık isteğimiz sınırlarımızın komşularımızla açık olmasıdır. Tabiî ki Arnavutluk’la da sınırımız açık olacaktır. Böylece Arnavutluk meselesinin büyük bölümü çözülmüş olur.”

Balkanlarda dengeler uzun sürede muhakkak değişecektir.

Balkanların kaderi böyle.

Allah, her milleti, her din mensubunu, her insanı katliamdan korusun.