Sali Berişa’yla birkaç defe Tiran’da görüştüm. Sali, bizim bildiğimiz Salih. Berişa, Arnavutluk ve Kosova’da yaygın bir soyadı.
Sali Berişa cumhurbaşkanlığı yaptı. Şimdi başbakan; bir gidiyor, bir geliyor. Türkiye’den Tepedelenli Ali Paşa (1744-1822) ve Şemseddin Sami (1850-1904)’yi istiyor.
Ne hazin!... Şemseddin Sami, basın yayın organlarımızda Galatasaray Kulübünün kurucusu Ali Sami Yen’in babası olarak zikrediliyor. Allah’a şükür, ben önce Şemseddin Sami’yi bildim; Ali Sami Yen’in onun oğlu olduğunu çok sonra öğrendim.
Şemseddin Sami’nin Arnavutlar için önemini ancak, 1992’de, önce Tiran’da tanışıp sonra Priştine’de görüştüğüm Prof. Dr. Recep Çosya’nın dört tarafı kitap dolu odasında masasının üzerine, Arnavutça basılmış kitaplarını görünce anladım.
Tepedelenli, Rumlara zâlim davranmış, Payitaht’a isyan etmiş falan... Aslı Arnavut olduğu için isteniyor. Ona bakarsanız Osmanlı’da Arnavut asıllı 33 sadrazamdan bahsediliyor. Birçok şair var Arnavut... Onları da mı isteyecekler?!
Sali Berişa’nın talebinin hiçbir mantığı yok. Tepedelenli de, bazıları “Türk”ü tahkir etseler bile şairler de, sadrazamlar da, bütün yetişenler bizim. Devşirmeleri ne yapacağız?!
***
Dr. Yüksel Topaloğlu’nun “Şemsettin Sami-Süreli Yayınlarda Çıkmış Dil ve Edebiyat Yazıları” uzun zamandır masamın üstünde durmasına rağmen bir vesile bulup ele alamamıştım.
Sali Berişa, bize, Şemseddin Sami’den bahsetme fırsatı verdi. Berişa’ya bir basın toplantısı sırasında, arkada oturan karısı eliyle “Balkan Volkanı” kitabımı vermiştim. Bilmiyorum, Arnavutluk röportaj-araştırmalarımın da yer aldığı kitabı tercüme ettirip okuma fırsatı buldu mu? Tabiî okusa ne görebilir, kestiremiyorum ama o kitabıma Muhsin-i Fânî’nin “Arnavutlar Ne Yaptı?” başlıklı risalesini Osmanlı harflerinden aktarıp aynen koydum. Bir makale daha koydum: Herkesin, hele şu zamanda, döne döne okumasını çok istediğim Yahya Kemal’in “Karanlıkta Uyanan Biri”makalesini... (Muhsin-i Fânî Büyük Türk Lügati yazarı Hüseyin Kâzım Kadri’dir.)
(Ara not: Ey eski Ocaklı! “Şemseddin Sami’nin Feriköy’deki mezarı başında bekleyeceğim ve asla vermeyeceğim. Türk milliyetçiliğini Şemsettin Sami’den boşalan mezara gömmeye karşı çıkacak, birkaç tane gerçek Türk milliyetçisini de yanımda bulurum.” diyorsun. Ben hazırım. Ama sen de Yahya Kemal’in “Karanlıkta Uyanan Biri” makalesini sindire sindire oku ve tefekkür et! Belki titreyip kendine gelirsin!)
Dr. Topaloğlu’nun “Şemsettin Sami-Süreli Yayınlarda Çıkmış Dil ve Edebiyat Yazıları”na döneceğim. Öyle bir makale var ki, bir Arnavut nasıl Türkçüymüş göreceğiz!
