Prim ödemek zorunda kalan genel sağlık sigortalıları kimdir diye baktığımızda; bakılmakla yükümlü olmayanlar, çalıştığı halde sigortası bulunmayan ya da çalışmayanlar olarak tanımlayabiliriz. Bu gruplardan birinin içinde kalıyorsanız 2024 itibariyle ayda 600,08 TL ödediğinizde sağlık hizmetlerinden yararlanmak olanaklı olabilmektedir. Ödenen prim sadece sağlık hizmetlerinden yararlanılmasını sağlamaktadır. Genel sağlık sigortası kapsamında; emeklilik, maluliyet, ölüm, analık, iş kazası ve meslek hastalığı sigortaları bulunmamaktadır. Genel sağlık sigortasının sadece sağlık hizmetleri karşılığında prim alması, dar gelirli sigortalıları prim ödeme konusunda ikna etmediği yıllardır bilinen bir sorun olarak beklemektedir.
En son 1/1/2013 – 31/12/2013 dönemi için genel sağlık sigortası primlerine af gelmişti. Öncesinde de 2012 yılı primleri affa uğramıştı. Genel sağlık sigortasındaki malum tahsilat sorununu nasıl olsa her yıl af, yapılandırma ya da benzeri bir kolaylık geliyor beklentisi büyüttü.
Genel sağlık sigortası primleri bir af ya da yapılandırma düzenlenmesi ile gündeme gelmesine alışılmış iken; gel zaman git zaman bu defa telefonlara gelen borcunuzu ödeyin mesajı ile karşı karşıya kalındı. Hali hazırda kamuoyuna yansıyan prim borçları 1/1/2014 sonrasına ait. Anlaşılan zamanaşımı süresi de dikkate alınarak borçlular için takip işlemi başlatılması planlanıyor.
Sosyal Güvenlik Kurumu genel sağlık sigortası kapsamında borcu bulunan sigortalılara kısa mesaj yolu ile borçlarını hatırlattı. Bu hatırlatmayı yaparken de borçların ödenmemesi durumunda yasal takip başlatacağını belirtti.
"Değerli sigortalımız, Genel Sağlık Sigortası kapsamında prim borcunuz bulunmaktadır. Borcunuzu e-Devlet üzerinden sorgulayabilir ve yine e-Devlet üzerinden veya anlaşmalı bankalar aracılığıyla ödeyebilirsiniz. Aksi takdirde yasal takip başlatılacaktır. Borcunuzu ödemiş olmanız halinde bu mesajı dikkate almayınız.” Sigortalıların telefonlarına gelen mesajda yukarıdaki metin görülmektedir.
Telefonlara gelen kısa mesaj ödeme emri yerine geçer mi?
Kısa mesajın ödeme emri yerine geçip geçmediği çok önemli. Zira ödeme emri hukuki sonuçlar doğuran bir yazıdır. Mesajın ödeme emri yerine geçmesi için borcun hangi yasa kapsamında takip edildiği, borcun türü (prim, idari para cezası), hangi döneme ait olduğu, aslı ve fer'ileri, tutarı, gecikme zammı, borcun ödenmemesi durumunda yürütülecek işlemler, borca itiraz yolu gibi bilgileri içermesi gerekmektedir. Bu bilgileri gelen kısa mesajda görmüyoruz.
Şayet mesaj ödeme emri niteliği taşısaydı; mal bildirimi yapmak ya da borcu 15 gün içinde ödenmek gerekecekti. Sigortalının borca itiraz yolları ise sınırlı ve süreye bağlı olacaktı. Sigortalı; ya borcunun olmadığı, ya kısmen ödeme yaptığı ya da zamanaşımına uğradığı yönünde 15 gün içinde İş Mahkemesinde dava açabilecektir.
Bu durumda gelen bildirimin ödeme emri unsurlarını içermediği görülmektedir. Diğer yandan borcun ödenmemesi durumunda da ödeme emri gönderileceği de anlaşılmaktadır. Gelen mesajda borçlular için yasal takip yapılacağına açıkça yer verilmiştir.
Genel sağlık sigortası prim borcu olup; söz konusu mesajı alanlar ne yapmalı?
- Öncelikle E-Devlet ekranından durumlarını kontrol etmeleri yerinde olacaktır. “Genel Sağlık Sigortası Tescil ve Prim Borcu Sorgulama” uygulamasından borç tutarını, dönemini ve gecikme zammını öğrenebileceklerdir.
- Anne ya da babaya çıkarılan borçlarda; çocukları üzerinden genel sağlık sigortası kapsamına girip girmediği,
- Kız çocukların ise bakılmakla yükümlü olup olmadığı,
- Borç tutarı, genel sağlık sigortalısının 18-25 yaş arasına ait ise aynı dönemde lise ya da üniversite öğrenciliğinin bulunup bulunmadığı kontrol edilmelidir.
Şayet yaptıkları kontrollerde borç çıkarılan dönemde; genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu dolayısıyla genel sağlık sigortası kapsamına girdikleri anlaşılırsa; ilgili sosyal güvenlik merkezine başvurarak borcu iptal ettirebileceklerdir.
Gelir testi bugüne kadar yaptırmayanlar; Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına başvurarak gelir testi yaptırmaları gerekmektedir. Şayet yapılacak gelir testi sonucunda aile içi kişi başı gelir, brüt asgari ücretin üçte birinden düşük çıkarsa hiçbir prim ödemeden sağlık hizmeti sağlanacaktır. Primleri Hazinece karşılanacaktır. Gelir testinde aile içi kişi başı gelir, brüt asgari ücretin üçte biri ve üzerinde çıkarsa bu defa 2024 yılı için aylık 600,08 TL. genel sağlık sigortası primi karşılığında sağlık hizmeti sağlanacaktır.
Sorularınız için e-posta adresi: hkaganoyken@gmail.com
