Daha önce de bahsettiğimiz gibi, biz Mart ayında seçimleri tahminen uzun bir süre için geride bıraksak da seçim yılı olarak adlandırılan bu yıl, dünya üzerinde pek çok ülkede vatandaşlar sandığa gitmeye devam ediyor. Bu hafta gündemde öne çıkan üç seçime şöyle bir bakalım isterim…
İran seçimleri
İran’da seçimler geçtiğimiz gün gerçekleşti, ancak hiçbir adayın yüzde 50 oy oranına ulaşamaması yüzünden seçim ikinci tura kaldı.
İran’da, esas olarak, dört yılda bir yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri, malumunuz, İran Cumhurbaşkanı Reisi’nin ölümü ardından erken tarihte yapılmak zorunda kalmıştı.
Neticede 2013 seçimlerinden adaylığını çeken, 2021 seçimlerinde adaylığı reddedilen, 2001-2005 yılları arasında Sağlık Bakanı olarak görev yapan, Meclis’te Tebriz civarını temsil eden Türk asıllı İranlı kalp cerrahı ve reformcu Mesut Pezeşkiyan, yüzde 44,4 oy oranıyla ilk turu birinci tamamladı. Ona en yakın oy oranıyla ikinci tura kalan diğer aday ise muhafazakâr Said Celili. Celili’nin oy oranı ise yüzde 37,7 oranında. Ancak görünen o ki, 5 Temmuz’da gerçekleşecek ikinci tur da oldukça çekişmeli olacak.
Belirteyim, tıpkı bizdeki gibi, seçimlere katılmamaya hukuki bir sonuç bağlanmamış olan İran’da seçimlere katılım oranı bu seçimde yüzde 40’da kaldı. O yüzden, ikinci turda dengelerin değişmesi oldukça olası.
ABD seçimleri
Geçtiğimiz gün, ABD’de de 5 Kasım 2024 seçimlerinde yeniden karşı karşıya gelecek iki aday Trump ve Biden televizyon ekranında karşı karşıya gelerek seçim yarışını kızıştırdı. Aldığı cezalarla güç kaybettiği konuşulan Trump, Biden’ın aşırı başarısız performansı ve başkanlık yapabilecek kadar sağlıklı olduğu hususunda inandırıcı olamaması karşısında, CNN’nin gecenin sonunda yaptığı anketinde seyircilerin yüzde 67’si tarafından başarılı bulundu.
Tartışmada Ukrayna-Rusya savaşının, İsrail-Filistin olaylarının ön plana çıkması, ABD’nin NATO üyeliği, Çin ile ilişkiler, göçmenlerin sınır dışı edilmesi ve üçüncü dünya savaşından bahsedilmesi, bu iki isim arasındaki çekişmenin ikisiyle veya yalnız ABD ile sınırlı sonuçlarının olmayacağının göstergesi.
Bu iki öngörülmez ismin liderliğinin de ABD demokrasisi ve dünya için tehlikeli olduğu oldukça ortada.
Şimdiden görünen o ki, belki İran’daki kadar olmaz ama düşük bir katılım da ABD seçimlerinde yaşanacak. Seçmenler, mecbur bırakıldıkları adaylara oy vermeye yanaşmayacak.
Fransa seçimleri
Bugün ise, Fransa vatandaşları sandık başında. Cumhurbaşkanı Macron’un aldığı erken seçim kararı, genel seçimlerin ilk turunun bugün yapılmasına yol açtı.
Üç ana ittifak arasında geçecek seçimlerde, anketlerin çoğunda aşırı sağın kurduğu ittifakın birinci çıkacağı belirtilirken, diğerlerinin aksine, seçimlere katılımın Fransa’da oldukça yüksek olması bekleniyor.
Günün sonunda göreceğiz bakalım, Avrupa’da aşırı sağın yükselişi Fransa’da da sürecek mi, yoksa anketler yanılacak mı?
