Yatırım kararlarında duygusal yanılgılar

Borsa, duygusal bir oyun değil stratejik bir savaştır. Kaybetmekten korkmak yerine, kazanma stratejisine odaklanmalısın.

Borsa, finansal piyasalarda volatilitesiyle ünlüdür.

Bu durum yatırımcıların duygusal tepkilerine yol açabilir, doğru değerlendirmeler yapmasını engelleyebilir ve kararlarını olumsuz yönde etkileyebilir.

Birçok yatırımcı piyasanın dalgalanmaları ve hisse senetlerinin fiyatındaki değişiklikler karşısında heyecan, korku veya hırsla hareket eder. Duygusal tepkiler, akılcı ve objektif düşünme yeteneklerini etkileyerek yatırımcıların mantıklı kararlar almasını engeller.

Örneğin, yatırımcılar fiyatların artış eğiliminde olduğu bir dönemde aşırı iyimserlikle dolabilir ve aceleci kararlar alabilirler. Aynı şekilde fiyatların düşüşe geçtiği bir durumda ise panikleyip ani satışlar yapabilirler. Bu tür tepkiler genellikle piyasa trendlerine dayanmayan duygusal kararlar olarak nitelendirilir.

Bir başka yaygın duygusal yanılgı, "zarar kesmek" yerine "zararın kurtarılması" düşüncesidir.

Yatırımcılar genellikle zarar eden bir pozisyonda ısrar ederler. Çünkü kayıplarını geri kazanma umuduyla hareket ederler. Rasyonel bir strateji yerine duygusal bir tepkidir ve genellikle daha büyük zararların ortaya çıkmasına neden olur. Yatırımcıların, objektif bir şekilde piyasa koşullarını değerlendirmeleri ve gerekirse zarar kesmeleri önemlidir.

Ayrıca sürü psikolojisi olarak da adlandırılan bir başka duygusal yanılgı da yaygındır.

Yatırımcılar, diğer insanların davranışlarını takip etme eğilimindedir ve kalabalığın peşinden gitme düşüncesiyle hareket ederler.

Örneğin, hisse senedi fiyatlarının hızla yükselmesi üzerine diğer yatırımcılar da alıma geçebilir ve bu durumda yatırımcılar trendin sonunda satış yapmak zorunda kalabilirler. Sürü psikolojisi, mantıklı ve bağımsız bir analiz yapma yeteneğini engeller ve yatırımcıları riskli durumlara sürükleyebilir.

Borsa yatırımcılarının duygusal yanılgılardan kaçınması için önemli olan bilinçli ve disiplinli bir yaklaşım sergilemektir. Yatırımcıların, hisse senedi veya diğer varlık sınıflarının değerini objektif bir şekilde değerlendirmesi ve duygusal tepkilerden arınması gerekmektedir. Bunun için bir yatırım stratejisi oluşturmak, risk toleransını belirlemek ve stratejiye sadık kalmak gerekir.

Ayrıca güncel piyasa haberlerini takip etmek ve analiz yapmak da bilinçli yatırım kararları için vazgeçilmezdir.

Aylin, borsada hisse senetlerine yatırım yapmaya karar vermiş bir yatırımcıdır. Araştırma yaparak bir şirketin hisselerine yatırım yapmaya karar verir. Şirketin son dönemdeki performansı olumlu yöndedir ve analizler gelecekteki büyüme potansiyelinin yüksek olduğunu göstermektedir. Aylin, bu analizlere dayanarak hisse senetlerini satın alır.

Ancak bir süre sonra piyasa dalgalanmaya ve hisse senedi fiyatları düşmeye başlar. Aylin, bu durum karşısında endişelenir ve korkuyla hareket etmeye yönelir. Duygusal bir tepkiyle, hisse senetlerini hızla satmak ve kayıplardan kurtulmak istediği düşüncesiyle hareket eder.

Aylin çevresindeki diğer yatırımcıların paniğe kapıldığını görür. Onların paniklemesi, kendi kararını etkilemekte ve kalabalığın peşinden gitme düşüncesi zihnini işgal etmektedir. Aylin, sürü psikolojisine kapılarak başkalarının yaptığı gibi hisse senetlerini satmayı düşünür.

Ancak!

Aylin bu noktada kendini durdurur ve duygusal yanılgılara karşı bilinçli bir şekilde hareket etmesi gerektiğini hatırlar.

İlk yatırım kararını objektif analizlere dayandırmıştır ve piyasa dalgalanmaları şirketin temellerini değiştirmez. Bu nedenle panik yapmak yerine hisse senetlerini uzun vadeli bir perspektifle değerlendirmeye karar verir.

Aylin, duygusal tepkilerden arınmış bir şekilde hareket etmek için stratejisine sadık kalır.

Piyasayı takip eder, şirketin gelişmelerini izler ve düşüş yaşayan hisse senetlerinin değerini objektif bir şekilde değerlendirir. Sonunda piyasanın toparlandığı bir dönemde sabırlı ve bilinçli yaklaşımı sayesinde hisse senetlerini kârlı bir şekilde satar.

Borsa yatırımcılarının duygusal yanılgıları, mantıklı düşünme süreçlerini ve kararlarını olumsuz yönde etkileyen bir gerçeklik haline gelmiştir. Bilinçli ve disiplinli bir yaklaşım benimseyerek yatırımcılar yanılgılardan kaçınabilir ve daha başarılı yatırım kararları alabilirler.

Borsa, sabırla bekleyenlerin dostudur. Aceleci davrananların değil. Çünkü en değerli hazineler, zamanla ortaya çıkar.

“Borsa Yatırımcısı Olmak- Kim Korkar Borsadan” kitabından bir bölümü okudunuz.

---------------

Not: 24-25-26 Kasım’da Burdur Kitap Fuarı ve 2-3 Aralık’ta Çorum Kitap Fuarı’nda olacağım. Görüşmek üzere…

Yazarın Diğer Yazıları