BAKÜ- 11. Türk Devlet ve Toplulukları, Dostluk, Kardeşlik ve İşbirliği Kurultayı, Azerbaycan’ın başkenti Bakü’de toplandı. 1993 yılında Antalya’da toplanan ilk kurultayda, bundan sonraki kurultayların her birinin bir Türk ülkesinde yapılması esas alınmıştı. Fakat fiili durum sebebiyle 10 kurultay, Türkiye’de yapıldı. Şimdi 11’incisinin Azerbaycan’da yapılması önemli bir olaydır.
Kurultaydan önce 29 Temmuz 2007 günü Resmi Gazete’de yayınlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile Azerbaycan, Moğolistan, Özbekistan, Tacikistan ve Türkmenistan’ın umuma mahsus pasaport hamili vatandaşlarına Türkiye’ye yapacakları azami 30 gün ikamet süreli turistik amaçlı seyahatlerinde vize muafiyeti sağlanması, bu ülkelerde sevinçle karşılandı.
Gürcistan, Kazakistan ve Kırgızistan vatandaşlarına vize muafiyeti daha önce tanınmıştı.
Türkiye, bu tek taraflı kararına bir karşılık beklemiyor ama bize göre bütün Türk devletleri Türkiye vatandaşlarına vizeyi kaldırmalı.
***
Özbek gazeteci Bahtiyar Şahnazarov, konu ile ilgili yorumunda şöyle diyor:
“Türkiye, Avrupa Birliği’nin itirazlarına rağmen tüm Türk Cumhuriyetleri halklarına sınırlarını açmayı planlıyor. Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, kan kardeşleri birleştirme sürecinin başına bizzat geçmek için, önce Türkmenistan ve Kazakistan’a sonra Özbekistan ve Kırgızistan’a gidiyor.
AB, 8 Kasım 2007 tarihinde Türkiye’nin AB üyeliği ile ilgili ilerlemeler konusunda rapor yayımladı. Beklendiği gibi, AB üyeliği için aday olan Türkiye’nin Türk Cumhuriyetlerine vizeyi kaldırması eleştirilere sebep oldu.
Rapora göre Türk Cumhuriyetlerine uygulanan vize rejiminin kaldırılması (AB’ye göre, bu cumhuriyetlerden bazıları mimli ülkelerdir) büyük sorun olup Avrupa’nın elde ettiği kazanımlara uygun değildir.
Öte yandan Azerbaycan’ı ziyaret eden Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, ülkesinin Türkçe konuşulan ülkelerle vize rejimini tamamen kaldırılması için çaba gösterdiğini, kardeş ülkeler arasında kendi topluluğunun oluşturulması için herhangi bir engelin bulunmaması gerektiğini vurguladı.”
***
Ankara’nın vize muafiyeti getirdiği Özbekistan’da, Türkiye’ye gelen uçaklarda yer bulunamadığına dair haberler gündemde. Türkiye’ye seyahat etmek isteyen Özbek vatandaşları, en yakın tarih olarak bir ay sonrasına bilet bulabiliyor. Taşkent merkezinde turizm firmaları, Türkiye’yi tanıtıcı dev resimler asıyor, firmalar arasında rekabet de başladı. Türkiye’nin Özbekistan Büyükelçisi Kemal Asya, “Özbekistan’a karşı uyguladığımız vize muafiyeti, Özbekistan’ın kardeş halkına karşı duyduğumuz yakınlığın ifadesidir ” dedi.
***
Türk kurultaylarının biri hariç hepsine delege ve gazeteci olarak katıldım. Sunduğum bildirilerde, Türk Birleşik Devletleri, Türk Dünyası Anayasası, Türk devletleri arasında gümrüklerin ve sınırların kaldırılması gibi önerilerde bulundum.
Türkiye ile Azerbaycan arasında sınırların kaldırılması fikri, dönemin Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından da dile getirilmiş, ancak bugüne kadar bu yönde bir adım atılamamıştı. Türk Birliği’ni ilk savunan Türk Devlet Başkanı merhum Türkmenbaşı idi. Ancak bu fikri kabul görmeyince tarafsızlık statüsünü seçmişti. Kazakistan Devlet Başkanı Nursultan Nazarbayev’in Ortalık Asya Birliği önerisi ise önemli mesafe almış durumda.
Kırgızistan eski Devlet Başkanı Aksar Akayev de “Hedefimiz Orta Asya Ekonomik Birliği ile tek bir ekonomik alan oluşturmak, entegrasyonu sağlamak ve bölgede hepimize gerekli güvenliği gerçekleştirmektir” demişti.
Şimdi inisiyatif, Türkiye ile birlikte Türk ve Azerbaycan diasporalarını birleştiren Azerbaycan Devlet Başkanı İlham Aliyev ve diasporadan sorumlu bakan Nazım İbrahimov’da.
Türk Dünyası bir rüzgâr bekliyor dostlar.
