Sibernetik casusluk ve yapay zekâ (YZ, İngilizce: Artificial intelligence, AI) çağımızın dijital ve teknolojik ortamında önemli bir yer tutmaktadır.
Sibernetik casusluk, bilgisayar ağları ve dijital iletişim araçları üzerinden gerçekleştirilen casusluk faaliyetlerini ifade ederken, yapay zekâ ise bilgisayar sistemlerinin insan benzeri zekâ ve öğrenme yeteneklerine sahip olmasını sağlayan bir teknolojidir. Bu iki alanın birleşimi, bilgi toplama, istihbarat analizi, siber saldırılar ve savunma gibi faaliyetlerde önemli bir rol oynamaktadır.
Sibernetik casusluk, geleneksel casusluk faaliyetlerinin dijital ortama taşınması anlamına gelir.
Yapay zekâ teknolojileri, casusların büyük veri kümelerini analiz etmesine, şifreleri çözmesine, veri izini sürmesine ve hedeflerin dijital güvenlik önlemlerini aşmasına yardımcı olabilir. Bu sayede casuslar, hedef ülkelerin veya kurumların hassas bilgilerine erişebilir, iletişim kanallarını izleyebilir ve bilgi sızdırabilir. Sibernetik casusluk, uluslararası ilişkilerde güvenlik açığı yaratır. Devletlerin, şirketlerin ve bireylerin siber güvenlik önlemlerini güçlendirmesini gerektirir.
Savaşta yapay zekâ kullanımı ise giderek artan bir trend haline gelmiştir. Yapay zekâ, savaş alanında bilgi toplama, hedef belirleme, karar verme, siber saldırılar, otomatik silah sistemleri ve lojistik yönetimi gibi birçok alanda kullanılabilmektedir. Yapay zekâ, büyük veri analizi ve makine öğrenmesi yöntemleriyle savaş meydanında karar alma süreçlerini hızlandırabilir, stratejik avantajlar sağlayabilir ve operasyonel etkinliği artırabilir.
Örneğin: İnsansız hava araçları (İHA'lar) ve otonom silah sistemleri, yapay zekâ teknolojileriyle birlikte çalışarak hassas hedeflere saldırabilir veya keşif görevleri gerçekleştirebilir.
Yapay zekâ teknolojilerinin gelişmesi askeri alanlarda da önemli değişimlere yol açmıştır.
İnsansız hava araçları (İHA'lar) ve otonom silah sistemleri bu alandaki en dikkat çekici gelişmelerden biridir. Savaş meydanında hassas hedeflere saldırmak veya keşif görevleri gerçekleştirmek gibi önemli yeteneklere sahiptir.
İnsansız hava araçları, geleneksel uçakların insansız versiyonları olarak düşünülebilir. Fakat İHA'lar, yapay zekâ teknolojileriyle donatıldığında daha da etkileyici bir hâl alır. Sensörler ve kameralar aracılığıyla çevrelerini izleyebilir, verileri analiz edebilir ve hedeflerin yerini tespit edebilir.
Yapay zekâ algoritmaları sayesinde İHA'lar karar verme yeteneği kazanır ve kendilerine verilen görevleri otomatik olarak yerine getirebilir. Bu da İHA'ları hedefleri tespit edip saldırı yapabilen veya keşif görevlerini başarıyla gerçekleştirebilen etkili birer araç haline getirir.
Öte yandan, otonom silah sistemleri de yapay zekâ teknolojilerinin kullanıldığı önemli bir askerî gelişmedir. İnsan kontrolü olmaksızın hedef tespiti yapabilir, kararlar alabilir ve saldırı gerçekleştirebilir. Yapay zekâ algoritmaları sayesinde otonom silahlar çevrelerindeki tehditleri analiz edebilir, hedeflerini belirleyebilir ve etkili bir şekilde saldırı yapabilir. Bu da askeri operasyonlarda daha hızlı ve hassas bir müdahale sağlar.
İHA'lar ve otonom silah sistemleri askeri güçlerin stratejik avantajlar elde etmesini sağlar. Özellikle hassas hedeflere saldırma yetenekleri askeri operasyonların etkinliğini artırırken sivil kayıplarını minimize etme potansiyeline sahiptir. Keşif görevlerinde ise düşman hareketlerinin izlenmesi, stratejik bilgilerin toplanması ve risklerin belirlenmesi gibi önemli roller üstlenirler.
Fakat bu teknolojilerin kullanımı etik ve hukuki tartışmalara da yol açmaktadır. İnsansız hava araçları ve otonom silah sistemlerinin potansiyel yan etkileri ve sivil hedeflere zarar verme riski göz önünde bulundurulmalıdır.
Ayrıca yapay zekânın karar verme süreçlerindeki etkinliği ve etik sorumlulukları da dikkate alınmalıdır.
Özellikle otonom silah sistemleri ve yapay zekâ tabanlı karar verme mekanizmalarının kullanımı insan kontrolü ve hedef seçimindeki ahlaki sorumluluk konularında endişelere neden olmaktadır. Bu nedenle uluslararası toplumda yapay zekânın sınırları ve etik ilkeleri üzerine tartışmalar sürmektedir.
Bilgi gücünün savaşta ne kadar önemli olduğunu anlayanlar geleceği şekillendirenler olacaktır.
------------
Not: 11-12 Kasım Acıpayam Kitap Günleri’nde buluşalım. Görüşmek üzere…
