Kıbrıs Türk Edebiyatı Tarihi
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde iki koca adam var: İsmail Bozkurt ve Oğuz Karakartal. Bu iki adam "Kıbrıs Türk Edebiyatı Tarihi (1571-2017)" adlı, büyük boy, beş ciltten meydana gelen tam 3644 sayfalık bir kitabı yayına hazırlamışlar. Yanlış okumadınız, tam 3644 sayfa. Her biri 700 küsur sayfadan oluşan beş ciltlik koca bir kitap. Ve bu işi iki yıldan daha az bir zaman içinde başarmışlar.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti küçük bir ülke. Bugünkü nüfusu 300.000 civarında. 1571'den 1878'e kadar Osmanlı Türk devletinin bir parçası olan Kıbrıs, 1878-1960 yılları arasında İngiltere tarafından yönetildi. 1960'ta Rumlarla ortak olarak kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti fazla sürmedi. 1974'teki Kıbrıs Barış Harekâtı ile Kıbrıs Türkleri adanın kuzeyinde toplandılar. Rauf Denktaş, 15 Kasım 1983'te Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ni ilan etti. Kıbrıs Türkleri o tarihten beri bağımsız bir ülkede yaşıyorlar.
Giriş yazısında İsmail Bozkurt "446 yıl var olduğumuz, Türkçe konuşup Türk diliyle edebiyat yarattığımız Kıbrıs adası" diyor. 446 yıl, küçük bir ada, milyonu bulmayan bir nüfus. Ve 3644 sayfadan oluşan bir edebiyat tarihi. Yanlış anlaşılmasın, bu sayfa sayısı, Kıbrıs'ta yaratılan edebî eserlerin değil, onlar üzerinde yazılan edebiyat tarihi kitabının sayfa sayısı.
İsmail Bozkurt, 1940 doğumlu bir kültür ve siyaset adamı. Kıbrıs Türk romanının önemli temsilcilerinden biri. 1985-1986 arasında Turizm ve Kültür Bakanı da olmuş. Fakat onun asıl önemli yanlarından biri örgütleme ve yönetme yeteneği. Pek çok kurum örgütlemiş ve onları yönetmiş. 1998'de Kıbrıs, Balkanlar, Avrasya Türk Edebiyatları Vakfı (KIBATEK) adlı bir vakıf kurmuş ve o tarihten beri pek çok milletler arası bilim ve edebiyat toplantısı düzenlemiş. Toplantıların bildirilerini de basmış. Yani onun düzenleyip yayımladığı büyük bir külliyat var elimizde. Sözünü ettiğim beş ciltlik edebiyat tarihinin bir ucunda da bu vakıf var. Eser KIBATEK ile Kıbrıs Sosyal Bilimler Üniversitesinin (KISBÜ'nün) ortak projesi. Projenin maddi yanı da KKTC'deki Türkiye büyükelçiliği tarafından karşılanmış.
Oğuz Karakartal, 1966 İstanbul doğumlu bir edebiyat bilimci. Doktorasını, Marmara Üniversitesinde, Yeni Türk Edebiyatı alanında, İnci Enginün'ün yönetiminde yaptı. İtalyanca biliyor ve Türk-İtalyan kültür ilişkileriyle ilgili önemli çalışmaları var. 1996'dan beri KKTC'deki üniversitelerde çalışıyor. O artık bir Kıbrıslı ve kendisini Kıbrıs Türk edebiyatına adamış.
2013 yılında, günlerden bir gün. Yer Lefkoşa'da Oğuz Karakartal'ın evi. Raflarda kitaplar, eski pullar, İstanbul kartpostalları ve Kıbrıs Türk Mukavemet Teşkilatı ile ilgili belgeler, resimler, malzemeler. Odada dört adam var: Oğuz, İsmail Bozkurt, Harid Fedai, Ali Nesim. KKTC'nin önemli kültür ve edebiyat adamlarından Ali Nesim'i 2014'te, Harid Fedai'yi 2017'de kaybettik.
2013 yılının o güzel gününde, o küçük evin küçük salonunda büyük bir işe karar verildi. Kıbrıs Türk Edebiyatı Tarihi'ni yazmak. İş, İsmail Bozkurt ve Oğuz Karakartal'ın üstüne kaldı ve bu iki koca adam bu büyük işi başardı.
Kitap; şiir, roman, öykü, anı vb. türlere göre düzenlenmiş; şair ve yazarlar da doğum tarihlerine göre sıralanmış. Kitabı yayımlanmış olan her şair ve yazar esere alınmış; hayat hikâyesi verilmiş, eseri / eserleri değerlendirilmiş. Maddeler, çoğunluğu Kıbrıslı, bir kısmı Türkiyeli akademisyen ve araştırmacılar tarafından yazılmış. Kitabın yazımına yüze yakın araştırmacı katılmış.
Beşinci cildin sonunda, Kıbrıs'ta basılmış bütün edebiyat eserlerinin ve araştırmaların bir listesi de var. Hangi yılda, hangi şairin hangi eseri basılmış? Hangi araştırmacının hangi makalesi yayımlanmış? Listede hepsini görüyorsunuz. Bu bibliyografya bile başlı başına büyük bir çalışma.
İsmail Bozkurt ve Oğuz Karakartal'a bence büyük bir minnet ve şükran borcumuz var. Kahramanlar sadece savaşta ortaya çıkmaz. Barış zamanının kahramanları işte onlar gibi kültür adamlarıdır.
Kitabı edinmek isteyenler için KISBÜ ve KIBATEK'in e-posta adreslerini veriyorum: info@kisbu.edu.tr
Not: Millî Düşünce Merkezi birkaç yıl önce Rauf Denktaş hakkında bir roman yarışması düzenlemişti. Denktaş'ı ve mücadelesini anlatan romanları jüri üyesi olarak ben de okumuştum. Önümüzde TBMM'nin açılışının 100. yıldönümü var. Millî Düşünce Merkezi bu kez de 100. yıl için bir makale yarışması düzenledi. Makalelerde millî egemenlik, millî devlet, üniter devlet, Türkiye'nin bütünlüğü ve TBMM kavramlarının işlenmesi isteniyor. Yarışmaya katılmak isteyenler
