Türkiye’de fındık piyasasının elinde tutan iki şirketten biri Nutella’nın üreticisi İtalyan Ferrero bir diğeri ise AKP’li Cüneyt Zapsu’nun sahibi olduğu Balsu.
Hatta bu iki şirket Fındıkta 2021’in ihracat şampiyonu oldular!
Peki Türkiye’de yerli üretimin üzerinde nasıl oluyor da yabancı bir firma söz sahibi olabiliyor?
Gelin hikayeyi baştan alalım!
1984’te kurulan Oltan Gıda’nın ve 1985’te AKP’li Cüneyt Zapsu tarafından kurulan Balsu’nun bahtı AKP’nin iktidara gelişiyle beraber açılıyor!
İktidara gelen AKP’nin ilk icraatlarından biri 1938’de kurulan FİSKOBİRLİK’in gücünü kırmak oldu.
Üretici lehine destekleri kaldıran AKP, bir süre sonra kuruma kredi de vermeyi kesti!
Üretici bu süreçte ürününü maliyetin altına satmaya başlarken Oltan Gıda ve Balsu Gıda piyasanın hakimi olmaya başlıyor!
Öyle ki, dünya fındığının yüzde 75’ini üreten Türkiye’de fındıkta ihracat şampiyonluğu yarışında bir o şampiyon oluyor bir diğeri! (Örneğin 2022 verilerine göre Ferrero (Oltan Gıda) 145 milyon dolarlık ihracatıyla birinci, Balsu ise, 31 milyon 801 bin dolarlık ihracatıyla ikinci oldu.)
Peki 2014’e gelindiğinde ne oluyor dersiniz, kar üstüne kar yapan Oltan Fıda, Ferrero’ya satılıyor!
Yani Türkiye’de fındığın büyük bölümünü toplayan ve ihraç eden yerli bir firma İtalyan hakimiyetine veriliyor!
İtalyanlar bu satın almayla beraber Türkiye’de fındıkta fiyat belirleme, piyasa düzenleme gücünde belirleyici konuma geliyor!
Ülkenin fındığı yabancıların elinde anlayacağınız!
Peki dünyanın sahip olduğu fındığın yüzde 80’ini işleyen bir firmayken yerli firmayı Ferrero’ya satan Oltan’lar şimdi ne yapıyor dersiniz?
Ferrero kolları sıvayıp Oltan Gıda’nın isminin 2017’de Ferrero olarak değiştirirken Oltanlar da ortağıyla beraber enerji sektörüne el attı!
Gerçi o sektörde işleri çok istedikleri gibi gitmiyor!
Samsun Çarşamba’da kurmak istedikleri Biyokütle Enerji Santrali’ne karşı ÇED raporunun iptali için açılan davayı kaybettiler en son!
Oltan’lar bunu yaparken İtalyanlar dünyada milyonlarca fındık ağacı dikmeye devam ediyor ama bir türlü aynı kaliteyi tutturamıyorlar!
Karadeniz fındığının lezzetini yakalayamıyorlar ne yazık ki!
İşte dünyanın en kaliteli fındığı, böyle millilikten uzaklaştırıldı!
Dünya fındık üretiminin yüzde 75’ini gerçekleştiren, üretim olmazsa dünyada çikolata diye bir ürünün kalmayacağı böylesine önemli bir milli ürün böyle yabancılara peşkeş çekildi adeta!
Dünyada en çok fındık ihraç eden ülkeyiz ama eden firma yabancı!
Ülkede fındığın üreticisi Türkler, fiyatı belirleyenler yabancılar!
Sözde devlet taban fiyat veriyor ama firmalar onun altına topluyor üreticiden!
Kısacası fındıkta Türkiye topraklarında İtalyanların ne derse o oluyor!
