Deprem bölgesinde mücbir sebep hâlinin 31 Ağustos’ta sona erecek olmasıyla ilgili olarak konuyu gündeme getirmem için telefon eden dostlar var.
Ben bu yazıda, konuyu en iyi bilenlerin yani, deprem bölgesindeki ticaret ve sanayi odası başkanları ile bir bölge milletvekilinin önerilerine yer veriyorum. Bize düşen, kamuoyuna duyurmak...
***
Depremden etkilenen kentlerin ticaret ve sanayi odalarının başkanları, 20 Temmuz 2024 günü toplandı. Antakya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Hikmet Çinçin, deprem dolayısıyla ilan edilen mücbir sebep hâlinin 31 Ağustos'ta sona ereceğini belirterek "Depremden en çok etkilenen Hatay, Adıyaman, Kahramanmaraş ve Malatya ile Gaziantep'in İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde mücbir sebep süresi mutlak surette uzatılmalıdır." dedi.
Çinçin, depremden etkilenen illere özel teşvik düzenlemelerinin hayata geçirilmesi gerektiğini kaydetti.
Toplantıya, Adıyaman Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mehmet Torunoğlu, Kahramanmaraş Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Mustafa Buluntu, Malatya Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Oğuzhan Ata Sadıkoğlu ve İslahiye Ticaret Odası Başkanı Selahattin Türkmen de katıldı.
***
CHP Malatya Milletvekili Veli Ağbaba da, TBMM’de düzenlediği basın toplantısında deprem bölgesinde 31 Ağustos tarihinde sona erecek mücbir sebep hâlinin mutlaka uzatılması gerektiğini kaydetti.
Ağbaba, 6 Şubat depremlerinin üzerinden 19 ay geçtiğini belirterek, “Deprem bölgelerinde Malatya başta olmak üzere konut inşası, yerinde dönüşüm, rezerv alan ve iş yerleriyle ilgili maalesef çok ciddi sıkıntılar devam ediyor. Bu şartlar altında, Malatya, Adıyaman, Hatay, Kahramanmaraş ve Gaziantep İlinin İslahiye ve Nurdağı ilçelerindeki mükellefler için mücbir sebep hâli 31 Ağustos’ta sona erecek. Maalesef tüm çabalarımıza rağmen, Maliye Bakanı sosyal medya üzerinden mücbir sebep süresinin uzatılmayacağını duyurdu. Bakan Şimşek, tam da 17 Ağustos depreminin yıl dönümünde, ‘asrın felaketi’ olarak nitelendirilen 6 Şubat depreminden etkilenen iş çevreleri için beklentileri boşa çıkaran açıklamayı yaptı” ifadelerini kullandı.
“Deprem bölgesi için özel SGK ve vergi teşvikleri beklerken mücbir sebep süresi bitirilerek bölgeye ikinci deprem yaşatılıyor” diyen Ağbaba, “Malatya’da 27 bin 500 bağımsız iş yeri deprem sonrası kullanılamaz hâle geldi. Esnaf konteyner çarşılarda, yol kenarlarına konulan, alt yapısı, otoparkı, suyu olmayan konteynerlerde satış yapmaya başladı. Hâlen 3 bin 500 esnafımız konteynerlerde ticaretini sürdürmeye çalışıyor. Ama şehir merkezinde alışılagelmiş yerlerinden uzakta kurulan konteyner çarşılar, alışveriş hacmini ciddi şekilde azalttı. Şehrin en işlek caddesi Kışla Caddesi esnafını, millet bahçesine hapsettiler. 10 esnaftan 1’i ancak dükkânını açabildi. Şehirde işlerini devam ettiremeyen binlerce esnaf-tüccar Malatya’yı terk etti” dedi.
***
Ağbaba “Esnafın bırakın yasal ödemeleri yapmayı, vergisini Bağ-Kur’unu ödemeyi, satacak malı yerine koyacak parası kalmadı. Depremden 1. derecede etkilenen, yıkıma uğrayan Malatya gibi Adıyaman gibi, Hatay, Kahramanmaraş gibi şehirlerde ticari hayatın ‘normalleşme’si daha uzun yıllar alacak. Eğer mücbir sebep sona ererse ertelenen vergi ve SGK borçları dağ gibi işverenlerin önüne çıkacak, tüm deprem illerinde bu borçları ödemeye esnafın da işverenin de gücü yetmeyecek. 21 metrekarelik konteynerde kazanılan parayla birikmiş borçları ödemek imkânsız. Şehirlerde yıkımlar devam ediyor. Enkaz kaldırma çalışmaları devam ediyor. Şehirler, psikolojik, sosyal ve ekonomik anlamda normalleşmeye hazır değil” diye konuştu.
Ağbaba, “Van depreminde mücbir sebep hâli 5 yıl sürdü. Bu kadar geniş bir bölgeyi etkileyen bir afetin etkilerinin 1,5 yılda bitmesi mümkün değil. Depremden en çok etkilenen İl / İlçelerde, hayat henüz normale dönmemiştir. Şartlar ve yeniden normale dönene kadar, esnaflarımız yeni iş yerlerine kavuşuncaya kadar mücbir sebep süresi mutlak suretle uzatılmalıdır” dedi.
Yorum yapmaya gerek yok. Yerden göğe kadar haklılar...
