CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, "Ben son uyarımı yapayım. Fahrettin Altun, Serhat ve ekip arkadaşları Çağatay ile Evren; anlaşmaya çalıştığınız dark web dünyası, sizi yabancı istihbaratın eline düşürür. Cambridge Analytica'cılık oynamak sizin kapasitenizi aşar çocuklar. Son uyarımdır" diye mesaj yayınlayınca, "deepfake" yöntemi tartışılmaya başlandı...
Fahrettin Altun, kendileriyle ilgili iddiayı "iftira" olarak nitelendirdi ama dünyada böyle olaylar yaşandı, yaşanıyor...
***
Cumhuriyet'in derlediği haberlere göre The Guardian ve The New York Times gazetelerine röportaj veren eski bir Cambridge Analytica çalışanı Christopher Wylie, seçmenlerin psikolojik profillerini oluşturmak amacıyla Facebook kullanıcılarının kişisel verilerinin çalındığını ifşa etmişti.
Cambridge Analytica'nın; 2016 yılında ABD'de Donald Trump'ın seçimi kazanmasına yardımcı olmasının yanı sıra Britanya'nın Avrupa Birliği'nden çıkış süreci olan Brexit oylamalarında da etkili olduğu ortaya çıkmıştı. Cambridge Analytica'nın yöneticileri 2018'de şirketin Hindistan, Pakistan, Tayland, Endonezya ve Malezya da dahil olmak üzere dünya çapında 200'den fazla seçimde çalıştığını ifade etmişti.
Bir başka Cambridge Analytica çalışanı Brittany Kaiser, Cambridge Analytica'nın 68 ülkede yürüttüğü "seçmen manipülasyonu" sürecini, yayımladığı yüz binden fazla belge ile ifşa etmişti...
ABD Federal Ticaret Komisyonu, Facebook'un kullanıcı verilerini sızdırdığı ve bunu yaparak yasaları çiğnediği gerekçesiyle şirkete dava açtı. Facebook'un ana şirketi Meta, davada uzlaşmaya giderek 725 milyon dolarlık bir tazminat ödemeyi kabul etti.
***
Bu sütunda 6 Nisan 2023 tarihli yazımda, "Seçimlerde yapay zekâ kullanılıyor mu?" başlığı altında "Türkiye'de, seçimlerde de yapay zekâ robotu kullanılıyor mu? Mesela yeni vatandaş olan seçmenler, sandıklara dağıtılırken arzu edilen sonuçlara göre yapay zekâ robotu kullanıldı mı?" diye sormuştum. Cevap veren olmadı!
20 Nisan'da da "Elon Musk: Seçimlerde yapay zekâ kullanılabilir" başlığı altında konuyu tekrar incelemiş ve "Yapay zekâyla, seçimlere müdahale edilebileceği uyarısını burada tekrarlamış olalım..." diye ikinci bir uyarıda bulunmuştum.
Basında, konuyla ilgili dünyadaki tartışmaları, gazeteci Güneri Cıvaoğlu da gündeme getirmişti...
***
"Deepfake", İngilizce "deep" ve "fake" kelimelerinin birleştirilmesinden oluşturulmuş... Kelimelerin birebir tercümesi "derin" ve "sahte" ama 35 yıllık arkadaşım, denizcilik uzmanı Dr. Muhsin Kadıoğlu, gündemdeki siyasi tartışmadan bağımsız olarak kavrama Türkçe karşılık vermek adına, "tümden sahte" diyor. Ben de "kökten sahte" diyorum...
Yapay zekâ ile daha önce konuşmalarınızda kullandığınız kelimelerin veya hecelerin kesilip biçilerek bir araya getirilmesi mümkün. Bir kişinin sesi, videosu veya fotoğrafı esas alınarak yapmadığı konuşma yapmış gibi gösterilebilir veya hiçbir araya gelmediği kişilerle konuşmuş gibi sesli görüntü elde edilebilir...
Bu yöntemin yazılımı o kadar geliştirildi ki yapay zekâyla, her kişiye özel propaganda videoları imal edilebiliyor. Sosyal medyada takip ettiğiniz, beğendiğiniz veya beğenmediğiniz sayfalar veya mesajlarınız birleştirildiğinde hangi mesajlardan etkilenebileceğiniz de tespit edilebiliyor ve size özel mesaj veya görüntüler gönderiliyor...
***
Yapay zekânın, 14 Mayıs seçimlerinde kullanılabileceği konusunda, ilk uyarıyı yapan gazeteci olarak, şunu da söylemeden geçemeyeceğim:
Aslında Türkiye'de siyaset, büyük oranda "kökten sahte"dir!
Şöyle ki parti programı bile ABD'den gönderilenler, PKK ile ortak mutabakat metni imzalayanlar bugün "yerli ve millî" geçiniyor... "Seccade, secde, kıble, Kâbe, ezan, cami avlusu" alenen, seçim mesajı olarak kullanılıyor? Milliyetçilerin bir kısmı ise milliyet düşmanlarını destekler duruma düşürüldü. Cumhuriyetçiler de Atatürk düşmanlarını aday gösterebiliyor!
Hangi "deepfake" programı, yani "kökten sahtecilik" programı, insanları bu kadar kolay aldatabilir veya kandırabilir? Asıl sahtecilik, siyasi mesajlarda...
