Yığınakta yapılan hatanın daha sonra taktik girişimlerle düzeltilemeyeceği stratejinin bir kaidesidir. Suriye politikamız da yanlış hesaplar üzerine oturtulduğu ve bunda da ısrar edildiği için, son yıllarda arka arkaya sıkıntılarla karşılaşılmıştır.
Zamanı geri almak mümkün olmadığına göre, hatayı kabul etmeli ve bir an önce politikalarımızı düzeltmeliyiz. Ancak hatadan kaynaklanan sonuçlardan birçoğunu düzeltmemiz ve kayıplarımızı geri almamız mümkün olamayacaktır. Fakat bundan sonra oluşacak olumsuzlukların önüne geçmek, kısıtlı da olsa, imkân dâhiline girebilecektir.
Suriye'de otorite zafiyeti doğdu
Türkiye'nin, Esad yönetiminin kısa bir süre içinde gidebileceği kanaatiyle, yönetimi yıkmak için, Esad karşıtı güçlerle iş birliği yapması ve onlara destek olması, yönetimin zayıflamasına katkıda bulunmuş, bu durum ülkede bir otorite boşluğu oluşmasına katkı sağlamıştır.
Ortaya çıkan otorite boşluğu, Suriye'de çeşitli grupların etkinlik sağlamasını beraberinde getirmiştir. Bu gruplar Türkiye tarafından da kontrol edilememiştir. Bu durum bir kaos ortamının doğmasına sebep teşkil etmiştir. Bunların Türkiye aleyhindeki faaliyetlerine de engel olunamamıştır.
Kuzeyde Kürt oluşumu gerçekleşti
Otorite boşluğundan istifade ederek kendine egemenlik alanları yaratan grupların başında da kuzeydeki Kürt oluşumu gelmektedir. Bu oluşum, durumunu güçlendirmek, süreklilik elde etmek ve bütünlüğünü sağlamak için Cerablus bölgesini de kontrol edebilmek maksadıyla mücadelesini devam ettirmektedir.
PYD hâkimiyetindeki bu bölge, sözde Büyük Kürdistan'ın batı ayağı olarak nitelendirildiğinden Türkiye için bir tehdittir. Kuzey koridoru, enerjinin Akdeniz'e ulaştırılmasını sağlayacağından ve aynı zamanda bölgede kontrol sağlayabilecek bir kesim olarak değerlendirildiğinden ABD tarafından desteklenmektedir.
IŞİD ortam buldu, genişledi, terör yarattı
Irak'ta çekirdek halinde bulunan ve Irak'taki istikrarsızlıktan da istifade ederek büyüyen IŞİD, ortaya çıkan otorite boşluğundan istifadeyle Suriye'yi, etkinliğini artırabileceği bir saha olarak görmüştür.
Acımasız ve cani olan IŞİD örgütü, etkinlik sağlamak istediği alanlarda terör yaratmış, işgal ettiği yerlerde korku ve baskı yaratmak ve bu yöntemle kolaylıkla genişlemek için terör faaliyetlerini artırmıştır. Kendisine karşıt ülkeler için de tehdit oluşturmuştur.
PKK yeni imkânlar elde etti, terör arttı
Kuzeydeki Kürt oluşumu PYD'dir. PYD, PKK'nın uzantısıdır. Hatta kendisidir. Varlığını sürekli kılabilmek ve oluşturduğu bölgenin bütünlüğü sağlayabilmek için IŞİD'le mücadele etmektedir. ABD ve koalisyon da IŞİD'le mücadele halindedir. PKK teröristleri PYD'nin içinde savaşmaktadır. Bu nedenle PYD/PKK, ABD tarafından desteklenmektedir. PYD'ye sağlanan destek PKK'ya verilen destek anlamını taşımaktadır. Son silah ve mühimmat desteğinin PYD'nin esasını teşkil ettiği Suriye Demokratik Güçlerine yapıldığının söylenmesi de inandırıcı değildir.
Dolayısıyla PKK, PYD adı altında ABD'nin müttefiki durumuna gelmiştir. Bu durum, PKK'nın imkânlarını artırmasına ve konumunu güçlendirmesine sebep teşkil etmiştir. Türkiye'de, iç durumun da etkisiyle, terör faaliyetlerini artırmıştır.
Türkiye mülteci akınına uğradı
Suriye'de cereyan eden savaş, Türkiye'ye 2 milyondan fazla mültecinin girmesine sebep olmuştur. Bu akım, Türkiye'nin güvenliğini tehlikeye düşürmüştür. Ekonomik zarar ve sosyal olumsuzluklar yaratmıştır. Avrupa da bu akımın etkisindedir. Başta Almanya, bu mülteci yükünün Türkiye'nin üzerinde kalmasına çalışmaktadır. Almanya Başbakanı'nın Türkiye ziyaretine dikkat edilmelidir.
Rusya ve İran'la ilişkilerimiz bozuldu
Rusya ve İran, Suriye yönetimin gitmesini, kendi siyasi çıkarları açısından istememektedir. Bu nedenle Suriye yönetimini desteklemektedir. Son zamanlarda bu desteğin boyutu, Suriye içinde doğrudan mücadeleye dönüşmüştür.
Türkiye, Suriye'de yönetim karşıtı güçleri desteklediğinden, Rusya ve İran'la ters düşmüştür. Bu ülkelerle ilişkilerin yürütülmesinde sıkıntılar yaşanmaktadır.
Tehdit çok yönlü oldu
Türkiye'nin IŞİD'le mücadele eden koalisyonda yer alması, koalisyona imkânlar sağlaması, IŞİD'in Türkiye'de terör faaliyetlerinde bulunması tehdidini beraberinde getirmiştir. PKK terör örgütü yeni imkânlar elde etmiş ve terör artmıştır. Rusya'yla karşı karşıya gelinmiş, İran'la da ilişkiler bozulmuştur. ABD'yle bir taraftan müttefiklik ve koalisyon ilişkileri devam ederken, özellikle PYD'den dolayı anlaşmazlık çıkmıştır.
Orta Doğu'daki diğer yaklaşımlar da dikkate alınarak, çok geç kalınmasına rağmen, en azından bundan sonraki olumsuzluklardan en az düzeyde etkilenmemiz için, Suriye başta olmak üzere politikalarımızda radikal değişikler yapmanın zamanı gelmiş, hatta geçmiştir. Sadece ulusal çıkarlarımızı dikkate alan politikalar izlememiz elzem hale gelmiştir.
