Türkiye’nin 18 iline bulunan Et ve Süt Kurumu satış mağazalarının kapısında, ucuz et almak için sabaha karşı sıraya girenlerin yüzde 90’ı emekliler...
Oysa emekliler, enerjilerini, iktidar tarafından gasp edilen hakları için harcamış olsa, maaşlar bu kadar düşük düzeyde tutulamazdı...
***
Et fiyatlarına gelince...
Türkiye Kasaplar Federasyonu Başkanı Osman Yardımcı, kırmızı et stoklarında bir sıkıntı olmadığını, fiyat artışlarından kasapların da şikâyetçi olduğunu ve bu artışları birkaç firmanın yaptığını iddia etti.
Yardımcı, “Bakanlığımız, daha önce olduğu gibi Et ve Süt Kurumu bulunan illerde esnafa et desteği verirse piyasayı çok rahatlatır.” dedi.
Ankara Kırmızı Et Üreticileri Birliği Başkanı Sedat Akbulut ise NTV’ye yaptığı açıklamada "Bundan iki yıl önce 25-30 kilogram süt veren anaç hayvanlarımız kesime gitti ve besihanelerimiz yüzde 20-30 oranında üretimlerini azaltmaya gittiler. TÜİK verilerine göre ülkemizin hayvan varlığı son 6 yılın en alt seviyesindedir geçen yıla göre 4,3 milyon baş azalmış durumdadır yani şu anki kırmızı et fiyatlarının artışının sebebi sadece maliyet odaklı değil hayvan varlığımızın azalması ve kırmızı et üreticimizin besilik hayvanlara ulaşamamasıdır." dedi.
***
Türkiye İstatistik Kurumu’nun, Haziran 2023 dönemine ilişkin hayvansal üretim istatistiklerine göre büyükbaş hayvan önceki yıla göre yüzde 2 azalarak 16 milyon 521 bin baş olarak gerçekleşti. 2022’de büyükbaş hayvan sayısı 17 milyon 24 bin idi...
Koyun sayısı da 2023 Haziran ayı sonu itibarıyla 2022 Aralık ayına göre yüzde 4,7 azalarak 44 milyon 600 binden 42 milyon 565 bine, keçi sayısı ise yüzde 7,5 azalarak 11 milyon 577 binden, 10 milyon 709 bine düştü. 2023 Haziran’ından sonra ise büyükbaş ve küçükbaş hayvan sayısında çok daha büyük oranda azalma oldu ama istatistikler açıklanmadı...
***
Rekabet Kurumu Başkanı Birol Küle ise bakın ne diyor:
“Yem maliyetlerinin artması karşısında çiğ süt fiyatlarının yeterince artış gösterememesi, büyükbaş hayvancılıkta bazı işletmelerde anaç hayvanların kesime gönderilmesiyle sonuçlandı.
Bu durumun, arzın artış göstermesi nedeniyle kırmızı et fiyatları üzerinde o dönemlerde baskı oluşturduğunu gözlemleyebiliyoruz ancak anaç hayvanların kesilmesi 2022'de Türkiye'de büyükbaş hayvan varlığının düşmesine yol açarak kırmızı et piyasasında arz yönlü sorunlar doğurmuş ve kırmızı et fiyatlarında artan talep karşısında ani yükselişler yaşanmıştır.
Ülkemizde kırmızı et fiyatlarında son dönemde meydana gelen fiyat artışlarının rekabet karşıtı eylemlerden ziyade, besicilik sektöründe ve sektörün gelişiminde karşılaşılan yapısal sorunlardan ve maliyet artışlarından kaynakladığını tespit ettik. Sektörde yaşanan sorunlar nedeniyle hem besicilik faaliyetiyle iştigal eden işletme sayısının hem de artan nüfus karşısında büyükbaş hayvan varlığının gün geçtikçe azaldığı yönünde tespitlerimiz de oldu."
***
Kısacası, kırmızı et üreten firmaları suçlayıp işin içinden çıkmak mümkün değil... Besicilik neden zayıfladı, hayvan besleyen köylü sayısı neden azaldı, büyükşehir ilan edilen illerde köyler mahalle olunca, hayvancılık yapanlar neden her anlamda daha büyük mali yükler altına girdi?
Yoksa dünyada havayı kirlettiği gerekçesiyle hayvan sayısını azaltmak isteyenlerin taleplerine boyun eğildiği için mi Türkiye’deki hayvan sayısı azaltıldı? Türkiye Ziraat Odaları bu konuda geniş bir araştırma yapmalı ki halk doğru bilgilendirilsin...
