Hemen herkes, Trump'ın Osaka'da bir taraftan Türk heyetini göstererek "Bakın bunlara… Central Casting… Bunların benzerlerini üretebileceğiniz bir Hollwood seti yok" diyerek dalgasını geçerken, Tayyip Erdoğan'a haksızlık yapıldığına dair sözleri neden söylediğini merak etmiştir. Öyle ya düğün değil, bayram değil, Osaka'da Trump, Erdoğan'ı neden över gibi yaptı?
Gerçi Trump, bunu "Amerika'yı sevdiği için" yaptığını söyledi ama, Amerika'nın çıkarları Türkiye'nin S-400'leri almamasını gerektiriyor. Türkiye'nin ise bu hava savunma sistemine acil ihtiyacı var çünkü artık tehdit ABD ve NATO ülkelerinden geliyor.
Öyleyse Trump, Türkiye'den nasıl bir taviz aldı? S-400'ler konusunda mutabakat mı sağlandı?
***
Bu düşünceyi doğrulayan değerlendirmeler var. Birincisi ABD'li Senatör Lindsey Graham'a ait.
Suputnik'teki habere göre Graham, Türkiye'nin Rusya'da alacağı S-400 hava savunma sistemlerini aktive etmemesi ve Amerikan yapımı Patriot'ları alması karşılığında yaptırımlardan vazgeçebileceklerini söyledi.
Aktive etmemek, yani çalıştırmamak!
Üstelik Graham, Tayyip Erdoğan'ın "Yaptırım söz konusu olmayacağını Trump'tan duymuş olduk" sözlerini de kastederek bu tarz bir diyaloğun geçtiğinden kuşkulu olduğunu de söyledi!
Graham, "Şu an Türkiye'deyim ve Türk medyasında Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın, görüşmeleri sırasında Trump'ın 'S-400'leri aktive ederseniz yaptırımların etrafından bir yol buluruz' dediği yönündeki iddiası bildiriliyor. Bu konuşmanın gerçekleştiğinden kuşkuluyum. Bu bizim yasalarımıza göre imkânsız, eğer Türkiye Ruslardan aldıkları S-400 füze bataryalarını aktive ederse, yasalar uyarınca yaptırım uygulanması gerekir." dedi.
***
İkinci değerlendirme ise İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener'den geldi.
Akşener, partisinin grup toplantısında şöyle dedi:
"Trump ile görüşme maalesef rehin alındığımızı ortaya koydu. Trump'ın açıklamalarında yaptırımların gündemden düştüğüne dair bir izlenim yok. Görünen o ki S-400'ler alınsa bile depolarda çürüyecek, gıcır gıcır patriotlar, Boeingler alınacak. İktidar, Suriye'deki hatalarını küçük bir ölçekte Libya'da yapmaya devam ediyor."
Akşener daha önce de S-400 anlaşmasıyla ilgili olarak "Senin F-16'ların onları tanımıyor, onlar F-16'ları düşman uçağı olarak görüyor. Koyacaksın bir depoya çürüyecekler" demiş ve "Büyük bir güvensizlik durumunda sarayın korunması için alındığına dair bir duyum var. Umarım doğru değildir." diye bir açıklama yapmıştı.
CHP adına ise daha önce Genel Başkan Yardımcısı Ünal Çeviköz, "Türkiye, S-400 satın alma kararını NATO boyutuyla görmesi gerektiğini anlarsa, bu ikilemden çıkmak daha kolay olacaktır. Kurulması önerilen komisyonun çalışmaları bitene kadar S-400'lerin konuşlandırılması ertelenmeli." diye görüş bildirmişti.
***
Bir de İngiliz Financial Times gazetesinin analizi var. odatv'nin yayınladığı habere göre gazete,Türkiye'nin Rusya'dan alacağı S-400 hava savunma sistemi ile ilgili olarak ABD Başkanı Trump'tan ılımlı mesajlar almış olsa da konunun ABD ile Türkiye arasında "yavaş çekim ilerleyen çarpışmadan" bir "felakete" dönüşebileceği yorumunda bulundu!
Toparlarsak, Türkiye'nin Rusya'dan S-400'leri alacağı ama, İsrail füzelerini takip edebilecek, Ege ve Doğu Akdeniz'de stratejik üstünlük sağlayacak bir yere yerleştirmeyeceğine dair Trump'a güvence verdiği anlaşılıyor.
Graham "aktive etmeyecekler" dediğine göre Meral Akşener'in duyumunun doğru olduğu anlaşılıyor.
İlk bakışta herkes "Büyük bir güvensizlik durumunda sarayın korunması için alındığına dair bir duyum var." sözlerini yadırgamıştı ama en iyi ihtimal bu zaten!
Türkiye'nin düşürüldüğü acı durum böyledir dostlar!
