Savaş davulları ve İskender'in kılıcı!
İdlib, Batıdan Hatay ve Lazkiye, Kuzeyden Afrin, Doğudan Halep, güneyden Hama ile çevrili bir şehir. Türkiye, Suriye ve Ürdün'ü birbirine bağlayan karayolları buradan geçiyor. Hatay ile 130 kilometre sınırı var ama daha güneye doğru uzanıyor ve tam da Hatay'ın hemen altından Lazkiye'ye yani Akdeniz'e doğru giden dil gibi bir parçası da var. Zeytinlik denilen bu bölgede de Türkiye'nin askeri gözlem noktası var. Az ötede; Lazkiye'de Rus hava üssü bulunuyor.
***
Bilindiği gibi ABD ve İsrail'in hedefi, Barzani ve PYD devletini birleştirerek yakın vadede Akdeniz'e çıkışı olan bir devlet haline getirmekti. Uzun vadede bu ülkeyi Karadeniz'e kadar uzatmak da ABD ve İsrail'in hedefleri arasında... Büyük Orta Doğu Projesi haritalarında çıkış Karadeniz'den veriliyor. ABD, PYD'nin hâkim olduğu bölgenin, İdlib üzerinden Akdeniz'e kadar uzatılmasının mümkün olmayacağını öngördüğü için burayı şimdilik "Sünni özerk bölgesi" olarak tasarladı. Ardından şehre hakim olan El Kaide'nin ad değiştirmiş hali olan El Nusra örgütünü, IŞİD'den ayrılma Ebu Muhammed Colani, Heyet Tahrir el-Şam adıyla yeniden düzenledi.
***
Soçi'de alınan karar gereği buradaki silahlı örgütler ile ılımlı muhalifler birbirinden ayrılacaktı. Yine ağır silahlar teröristlerin elinden alınacaktı. Bunu da Türkiye taahhüt etmişti. İdlib'in Suriye'nin diğer illeriyle sınırı olan hatta Türk ve Rus askeri gözlem noktaları kurulacaktı.
Türkiye, teröristleri tasfiye etmede veya edemedi. Böylece İdlib'e Heyet Tahrir el-Şam hâkim oldu. Rusya, İdlib'den hem Rus üssüne hem de Suriye ordusuna saldırılar yapıldığı gerekçesiyle karşı harekâtlara girişti. Bu saldırılarda Türk askerleri şehit oldu. Suriye'nin batısında hava sahası Rusya'nın kontrolünde ve Türk ordusu burada hava harekâtı yapamıyor...
ABD ise Türkiye ile Rusya arasında çıkan krizi fırsat olarak değerlendirmeye çalışıyor. Rusya, coronavirüs salgını yüzünden Çin ve İran desteğini fiilen kaybetmek üzere. Türkiye'yi de kaybederlerse bölgede tek başına kalacaklar! ABD Türkiye'ye, Foreign Affairs üzerinden, "Kendi sınırların içinden kullanacağın silahlarla 10 kilometrelik bir şeritte güvenlik sağlayabilirsin. Rusya veya Suriye, Türkiye sınırları içine saldırırsa NATO ancak o zaman devreye girebilir" gibi garip bir mesaj verdi. Rusya ise "İdlib'de kendi sınırlarından itibaren 20 kilometre derinlikte bir şerit kur ve o bölgeye çekil" demişti.
ABD, ateşkes isteyerek ve HTŞ'nin artık terör örgütü olmadığını öne sürerek buradaki yapılanmayı korumaya çalışıyor. Bir taraftan da Türkiye ile Rusya'yı çatışmaya sürüklemek istiyor. Sonra Türkiye'ye müdahale etmeyi bile planlıyor olabilirler!
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov ise "ABD'nin Suriye Özel Temsilcisi James Jeffrey de dahil olmak üzere, Washingtonlu yetkililerden, Heyet Tahrir el Şam'ı artık o kadar da terör örgütü olarak görmedikleri ve onlarla belirli koşullarda diyalog kurulabileceğinin ileri sürüldüğü açıklamalar geliyor. Bunları kesinlikle kabul edilemez görüyoruz." diye açıklama yaptı.
Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov da İdlib konusunda şimdilik Erdoğan ile Putin arasında ikili görüşmeden bahsedilemeyeceğini söyledi ve "Ancak çok taraflı (Rusya, Türkiye, İran) bir formatta görüşmenin olabilirliğini inceliyoruz." dedi.
***
İdlib'deki teröristler, Guta'daki ateşkes sırasında Suriye ordusunun da yol vermesiyle buraya yerleşen gruplardan oluşuyor.
Konu gittikçe kördüğüme dönüşüyor. Büyük İskender, kördüğümü, eski Yunan diline bile "Gordion" diye geçen Polatlı'da, kılıcıyla kesip atmıştı. Bakalım İdlib'deki kördüğümü kim kesip atacak?
