Suriye krizinin çıkmasından sonra Türkiye'nin NATO'dan talebi üzerine ABD, Almanya ve İspanya'dan gelen Patriot füze bataryalarından ABD ve Almanya'ya ait olanlar için geri çağrılma kararı verildi. İspanya'nınkinin ise bir müddet daha kaldıktan sonra dönebileceği söz konusu. Alınan bu kararın zamanlama açısından manidar olduğu ve Türkiye'ye dolaylı bir tepki anlamını taşıdığına ilişkin güçlü şüpheler var. Hatta bunun Türkiye'ye karşı bir ikaz ve sözde ceza olduğu kanaati hâkim.
Karar İncirlik mutabakatından sonra alındı.
Türkiye'yle ABD'nin, IŞİD'le mücadele kapsamında yapmış olduğu müzakereler sonucunda, IŞİD'le mücadelede ABD'nin İncirlik Üssü'nü kullanabilmesine imkân tanınmıştır. Hatta bu mutabakata göre, İncirlik dışında birkaç üssün de ABD ve koalisyon güçleri tarafından ihtiyaç duyulduğu zaman kullanabilmesi de kararlaştırılmıştır.
ABD, Patriot bataryasını geri çekme kararını, İncirlik mutabakatının yürürlüğe girmesinden sonra vermiştir. Kararın bundan sonra verilmesinin sebebinin, müzakerelerde ABD'nin Türkiye tarafından İncirlik üssünün kullanılmasında zorluk çıkarabileceği düşüncesinden kaynaklandığı değerlendirilmektedir.
Karar PKK'yla mücadelenin arttığı zamanda alındı.
IŞİD'le mücadele adı altındaki mutabakatta, terör ve terör örgütleriyle mücadele konusu geniş anlamda tutulmuştur. Bu kapsamda Türkiye'nin terörle mücadelede sınır ötesine (Irak'ın kuzeyine) hava operasyonu yapabilmesi imkânı da elde edilmiştir.
Bu mutabakattan sonra Türkiye'nin PKK'yla olan mücadelesi gittikçe yoğunlaşmıştır. Ancak bu durumdan ABD'nin pek memnun olmadığı görülmüş, Türkiye'nin terörle mücadelede önceliğini PKK'ya vermesinden rahatsız olduğunu ifade eden söylemlerde bulunmuştur.
ABD tarafından PKK'nın, her ne kadar terör örgütü olduğu ifade edilse de, özellikle PYD'den dolayı, ABD tarafından kollandığı düşünülmekte, bu nedenle fazla üstüne gidilmesi ABD tarafında hoşnutsuzluk yaratmaktadır. ABD'nin Patriot bataryasını çekmesinde bu düşüncenin rol oynadığı kanaati bulunmaktadır.
Diğer taraftan da, PKK'ya en büyük desteğin Almanya'dan geldiğine ilişkin hiçbir şüphe yoktur. Yardım toplanmasından, PKK derneklerinin faaliyet göstermesine, istihbarat desteğinden silah gönderilmesi çabalarına kadar her alanda kolaylık sağladığı bilinmektedir. Şiddetlenen terörden dolayı, Türkiye'nin PKK'yla yaptığı mücadeleden rahatsız olduğu açıktır. Patriot bataryasını Türkiye'den çekme kararı almasına bu rahatsızlığın sebep olduğu değerlendirilmektedir.
Ergenekon savcıları Almanya'ya kaçmışlar ve bu ülkeden himaye görmüşlerdir. Bu durum, Almanya konusunun da derinliğine incelenmesinin gerektiğini göstermektedir.
Kararda İncirlik kollandı
Patriotların çekilmesinde önceliğin Almanya'nın Kahramanmaraş'taki, ABD'nin de Gaziantep'teki bataryasına verildiği görülmektedir. Adana'daki İspanya'ya ait olan bataryanın bir müddet daha Türkiye'de kalacağı anlaşılmaktadır.
Bu durum, her ne kadar füze tehdidi azaldı dense de, İncirlik Üssü'nün, her ihtimale karşı bir müddet daha savunmasız kalmasının arzu edilmediğini, bir noktada kollandığını göstermektedir.
Patriotların gelişinde esas amaç NATO dayanışmasıydı.
Patriotların çekilmesinin, Suriye'nin füzelerinin çoğunlukla iç mücadelede kullanıldığı, bu nedenle Türkiye'ye olan tehdidin azaldığı gerekçesine dayandırılmaya çalışıldığı görülmektedir. Ayrıca ABD tarafından kendi bataryasının modernizasyona tabi tutulacağı, bu nedenle geri çağrıldığı da beyan edilmiştir.
Modernizasyon açıklaması inandırıcı değildir. ABD'nin önce diğer bataryalarını modernize etmesi, sıra geldiğinde de onlardan biriyle Türkiye'dekini değiştirmesi mümkündür. Niyet başka olursa bahane üretilebilir. Ancak karşı tarafın da (Türkiye'nin) en az kendileri kadar akıllı olduğu hesaba katılmalıdır.
Tehdidin azalması konusuna gelince; Suriye, birçok cephede savaşırken, bir de Türkiye'yi karşısına almak istemeyecektir. Ayrıca Türkiye'nin gerektiğinde Hava Kuvvetleriyle bu tehdidi bertaraf etmesi de mümkündür. Ancak yine de, geniş anlamda, orta irtifa füze savunması Türkiye'nin ihtiyacıdır.
Tehdidin başlangıçtan itibaren hayati önemde olmadığı bilinen bir gerçektir. Burada önemli olan, NATO'nun ve müttefiklerin Türkiye'nin yanında olduğunu göstermesi, dayanışmanın ortaya konmasıdır. Bu nedenle önemli olan Patriotların geri çekilmesinin yaratacağı zafiyetten çok, dayanışmanın ne duruma geldiğinin görülmesidir.
Diğer bir neden de Türkiye'de terör saldırılarının artmasından ve bu kapsamda kendi personelinin zarar görmesinden doğan endişe olabilir. Ancak müttefiklik, tehlikenin olmadığı değil, olduğu zamanlarda gereklidir. Kararlar da tek başına değil, birlikte alınmalıdır. Dans ettiğimiz ülkeleri iyi tanıyalım.
