Patriotlar gelirken

Türkiye’nin NATO’dan talep ettiği Patriot füze savunma sistemlerinin, en az 2 aya varacak bir dizi işlemlerin ardından ülkeye gelmesi beklenmektedir. Bu füzelerin talep edilmesinin nedeni, Suriye’den gelebilecek füze saldırılarını önleyerek, belirlenmiş bölgelerin füzelere karşı güvenliğini sağlamaktır.
Suriye’nin, Türkiye’ye konvansiyonel kapsamda tehdit teşkil etmesi oldukça zordur. Üstelik muhaliflerle çatıştığı bir dönemde, gücünün bir bölümünü Türkiye’ye bir saldırı için tahsis etmesi de gerçekçi görülmemektedir. Ancak muhaliflere karşı yönetimi kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kaldığında, çatışmayı bölgeye yaymak ve mezhep çatışmasına dönüştürmek üzere bazı çılgınlıklar yapması ihtimalini de gözden uzak tutmamak gerekir.

***

Esad’ın girişebileceği akıl dışı eylemlerin başında kimyasal silah kullanması gelmektedir. Hatta bu silahları, Türkiye’nin muhaliflere verdiği destekten ötürü intikam düşüncesiyle, füzeler vasıtasıyla, Türkiye’nin bazı bölgelerine karşı kullanması da beklenebilir.
Türkiye’nin Patriot füze savunma sistemlerini NATO’dan talep etmesinin amacı, yukarıdaki tehdit değerlendirmesine dayanmaktadır. Ayrıca yapılan bu talebin ve talebe karşı NATO’nun takındığı tavrın, NATO anlaşmasının 4 ve 5. maddelerinin gündeme getirilmesi suretiyle, Suriye’ye ve Suriye’nin arkasındaki güçlere bir mesaj anlamı taşıdığı da söylenebilir.
Talep edilen Patriot sistemlerinin asıl maksadı, muhtemel Suriye füze saldırılarına karşı savunmadır. Ancak bunun yanında sistemin, sınıra yakın yerlerde konuşlandırılarak, Suriye uçaklarının sınıra belirli bir mesafeye yaklaşmalarının önlenmesi suretiyle, Suriye tarafında bir uçuşa yasak bölge oluşturulması için kullanılması da mümkündür. Ayrıca olası Batı müdahalesinin veya muhaliflere desteğinin bir parçası olarak da düşünülebilir.

***

Gelecek Patriot sistemlerinin PAC-2 ve PAC-3 tipinde olması beklenmektedir. Sistemdeki füzelerin menzili 20 Km’den 160 Km’ye kadar değişmektedir. Radarlarının menzili ise doğal olarak daha fazladır. Gelecek sistemlerin füzelere karşı koyacak şekilde programlandığı söyleniyorsa da, mevcut kabiliyetinin uçaklara karşı kullanılması da söz konusudur.
Radar aynı anda 100 hedefi takip edebilmekte, 9 hedefe kilitlenebilmektedir. Bir Patriot bataryasında radar, komuta aracı, fırlatıcı ve enerji kaynağı bulunmaktadır. Fırlatıcıda 4 adet füze montelidir. Bir bataryadaki fırlatıcı adedi standart 4 adet olup 16 ya kadar artırılabilmektedir. Türkiye’ye, Hollanda ve Almanya’dan 2’şer olmak üzere, şimdilik 4 Patriot bataryasının gelmesi ve fırlatıcı adedinin de toplamda en az 16 olması beklenmektedir. Ancak henüz kesinleşmemiştir.

***

Füze sistemlerinin kullanma maksadı ve özellikleri dikkate alınarak nerelere yerleştirileceği hususunda çalışmalar yapılmıştır. Çalışmalar sonucunda genel anlamda, Gaziantep-Malatya-Diyarbakır üçgeni içinde mevzilendirilmesi öngörülmektedir. Bu yaklaşımdan, yerleşim bölgelerinin ve Kürecik Radarı’nın korunmasının planlandığı anlaşılmaktadır. Ancak kimyasal harp başlıklarının topraklarımız üzerinde imha edilmesinden dolayı, bir miktar kimyasal serpintinin vereceği zararları da dikkate almakta yarar görülmektedir.
Rusya’nın, füze sistemlerinin Türkiye’ye konuşlandırılmasından memnun olmadığı görülmektedir. Bunun nedeni, desteğinde olduğu Suriye’ye karşı alınmış bir tedbir olması ve kendilerine karşı düzenlendiğini kabul ettiği ‘Füze Kalkanı Projesi’nin gözetleme ayağı olan Kürecik radarını savunmaya yönelik tedbir kapsamında bulunmasıdır. Ayrıca İran’ın da benzer nedenlerle hoşnutsuzluğu mevcuttur.
Putin’in, Türkiye ziyaretinde Patriotları, geri kalmış füze sistemi olarak nitelendirmesi de gözden kaçmamıştır. Bu nitelendirmenin, Türkiye’nin halen araştırma ve teklif alma safhasındaki füze savunma sistemi projesi için bir mesaj ve reklam maksadı taşıdığı değerlendirilmektedir.

***

Türkiye’ye gelecek Patriot füzelerinin tetiğinin bizde olduğu söylenmiştir. Ancak bu yanlış bir açıklamadır. Sistem, önceden düzenlenen programa göre otomatik olarak çalışır. Program değiştirilebilir. Ancak operasyon esnasında, değerlendirme ve karar için yeterli süre yoktur. Tetiğe, bataryanın komuta aracındaki operatör müdahale edebilir. Sistem NATO’nun olduğundan, İzmir’deki NATO karargâhından yönetilir. Ancak mevzi seçiminde ve programlanmasında Türkiye ile istişarelerde bulunulmaktadır.
Sistemin, savunma amaçlı olarak Türkiye’nin talebiyle geldiği ve tehdit ortadan kalktığında geri gideceği açıklanmıştır. Ancak gelişecek duruma göre sistemin, uçuşa yasak bölge oluşturulması, Kürecik radarının korunması ve Suriye’ye müdahale veya muhaliflerin desteklenmesi gerekçeleriyle kalış zamanının uzatılması talep edilebilir.
Daha önce Körfez Savaşı’nda talep ettiğimiz ve gelişinde zorluklarla karşılaştığımız, zamanında gelmediği için de işe yaramayan bu sisteme, bulunduğumuz coğrafya, jeopolitik ortam ve tehdit algılaması dikkate alınarak, en kısa zamanda milli olarak sahip olmamız ve kendi inisiyatifimizle hareket etme imkanına kavuşmamız kaçınılmaz görülmektedir.