Onkoloji merkezlerindeki cihazlar rant kaynağı mı?

Türkiye'nin mücadele etmesi gereken büyük sorunlarından biri kanser... Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mayıs 2017 verilerine göre Türkiye'de her 5 ölümden biri kanserden. Sağlık Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre ise Türkiye'de 96.200 erkek ve 67.200 kadın olmak üzere toplamda 163.400 civarında kanser hastası bulunuyor.

Türkiye'de ki bu soruna çare olmak içinde Onkoloji Merkezleri var. Devlet Hastaneleri ve birçok özel hastane kanser ile mücadele için birimler kurup her gün sayısı ciddi oranda artan kanser vakaları ile mücadele ediyor (mu?)

Konuya girmeden önce size hastanelerin onkoloji merkezlerinde bulunan kanser ilaçlarının hastaya nakil edilmesinde kullanılan cihazları anlatmam gerek. Bu cihazlardan piyasada 4 çeşit var. Manuel, yarı otomatik, otomatik ve robotik cihazlar... Cihazların hastanelerde kurulabilmesi için ise Sağlık Bakanlığı'ndan onaylı olması gerekiyor.

Kanser ile mücadele!

Her kurumumuzda ne yazık ki liyakatsizlik, ciddiyetsizlik, kamu yararını gözetmeme durumları mevcut, ancak bu sefer durum çok daha farklı. Hastanelerimizde de siyasi bağlantılar ve getirim uğruna insanların canı hiçe sayılmış. Bunu Sağlık Bakanlığı'na gelen bir ihbar ve neticesinde yapılan denetim raporundan öğreniyoruz. Raporun detaylarını anlatıp yazımızın sonunda da adı geçen firma ve sahipleri ile ilgili bilgileri aktaralım.

Oncosem Onkolojik Sistemler firması Sağlık Bakanlığı'na bir dilekçe veriyor ve dilekçe 18.04.2018 tarih ve E.118444 sayılı ile kayıtlara giriyor. Dilekçenin özü şu şekilde;

"Sağlık Hizmetleri Genel Müdürlüğü'nde oluşturulan komisyon üretildiği ülkede ve Türkiye'de halihazırda kurulu bir cihazı olmayan (R.) firmasının (PS.) ve (E.)firmasının (OE), (M.) firmasının (MO), (O.) firmasına ait (OC) cihazına bir gün içerisinde onay vererek otomatik kemoterapi ilaç hazırlama cihazı kapsamına almıştır. (M.) firmasına ait (MO) marka cihazına 'otomatik' olarak onay verilmesi ile yaklaşık 14 milyon TL'nin fazladan ilgili firmanın kasasına girmiş ve bu rakamın %70'inden fazlasının yurtdışı firmalara satış bedeli olarak fazladan aktarılmıştır.

Tam otomatik olarak onay almış (M-MO), (O-OC) cihazların bulunduğu kurumlarda çalışmadığı, ilaçlar manuel olarak hazırlandığı halde otomatik/robotik infüzyon kemoterapisi gibi faturalandırıldığı ve elle hazırlamada kalan ilaçların zayi olduğu, kemoterapi ilaçlarının fiyatlarının yüksek olduğu düşünüldüğünde, kurum ve ülke ekonomisinin zarara uğrtıldığı, bahsi geçen firmaların almış oldukları onayların, geri ödeme kapsamındaki durumlarının askıya alınmasını talep etmiştir."

Geçmişte kendi cihazlarına yerinde ve uygulamalı denetim yapıldığı halde diğer ürünlere uygulanmadığını iddia etmiş, Sağlık Bakanlığı'ndaki komisyona sunulan bilimsel verilerin gerçekliğinin Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu tarafından yerinde denetlenmesi istemiş. Yani firma yetkilileri; verilen izinler dolayısıyla hasta ilacının yanlış hazırlanması, yanlış tedavi, halk sağlığı riski, kamu zararı, yurtdışına aktarılan kaynak nedeni ile ekonomiye verilen zarar, eşit rekabet koşullarının ortadan kalkması nedeniyle telafisi mümkün olmayan sonuçlar doğurduğunu iddia etmiş. Bu dilekçe üzerine Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu yetkilileri bir komisyon kuruyor ve iddia edilen firmaların cihazlarını yerinde kontrol ediyor ve bir rapor düzenliyor. Raporun sonuç bölümünde skandal bilgiler veriliyor:

Denetleme Raporu Sonuç Bölümü

Hali hazırda ülkemizde kurulu cihaz sayısı 156 adet olup; 14 ilde toplam 29 merkezde kurulu cihazlar tarafımızca incelenmiştir. Türkiye'de kurulu yarı otomatik ve otomatik cihazların %90-95'i (O.), (O.) ve (M.) firmalarına aittir.

Yarı Otomatik Kemoterapi İlaç Hazırlama Sistemleri incelenmesinde

Hazırlama aşamasından hastaya uygulanıncaya kadar standartlara aykırı uygulamalar ile hastaya, sağlık personeline ve çevreye zarar verip, haksız kazanç ve kamu zararına yol açmaktadır. İncelemeciler yarı otomatik kemoterapi ilaç hazırlama sistemlerinin kullanılmaması önermektedir.

Otomatik Robotik Kemoterapi İlaç Hazırlama Sistemleri incelenmesinde

Cihazların onay aşamasından sahadaki uygulamalarına kadar oluşan eksik ve hatalar nedeni ile hastalara eksik veya fazla miktarda ilaç verilebileceği, yanlış ilaç uygulanabileceği, artan ilaçların kullanılamaması ile kamu zararı oluştuğu, atık ve havalandırma sistemindeki eksiklikler nedeni ile kanser ilaçlarının çalışanlara ve çevreye bulaşarak zararlı olacağı vurgulanmıştır. Kriterlerde istenilen belgeler inceleme esnasında sunulamamıştır.

Robotik Robotik Kemoterapi İlaç Hazırlama Sistemleri incelenmesinde

Cihaz tarafından oluşturulan etikette hastaya ait bilgi olmadığı, atık ve havalandırma sistemindeki eksiklikler ve serum ve flakonlar üzerinde sitotoksik ilaç kalıntıları kanser ilaçlarının çalışanlara ve çevreye bulaşmasına neden olacağı vurgulanmıştır. Kriterlerde istenilen belgeler inceleme esnasında sunulamamıştır.

Raporun Sonuç Bölümünün özetinde ise;

Cihaz odaklı SGK ödemeleri nedeniyle, manuel dolum olsa bile cihaz dolumu gibi rapor edilebildiğinden kamu zararı oluştuğu, özellikle şehir hastanelerinin bu bağlamda tekrar gözden geçirilmesi gerektiği, O. S. San. ve Tic. LTD. ŞTİ. firmasının herhangi bir onayı olmayan cihazlarını şehir hastaneleri de dahil olmak üzere kullanıma verdiği ve bugüne kadar SGK'den geri ödeme aldığı, başka firmaları şikayet ettiği hususların kendi onaylı cihazlarında da olduğu, kendi cihazı da dahil olmak üzere piyasada bulunan ve kullanımda olan tüm kimyasal tedavi ilaç hazırlama cihazlarının birbirlerine bir üstünlüğünün olmadığı, farklı farklı eksikliklerinin olduğu, katalog ve videodaki verilerle sahadaki durumun örtüşmediği" kanaatine varmıştır.

Değerli okuyucular, raporun özeti kısaca böyle.

Cihazın, ilaç dolumu esnasında hatalı dolum yaptığı, eksik mg doldurduğu ve sistemin onay verdiği, İlaç flakonlarının eşleştirilmesi esnasında uygulamada yanlışlıkların olduğu, cihazın, farklı flakonları ayırt etmeden orderdaki ilacın etiketini yazdığı, cihaz dolumu ile manuel dolumun ayırt edilmediği, alınan rapor üzerinden operatör tarafından ilaçların özelliğine göre sonradan işaretlendiği görülmüştür Kısaca; sistemdeki eksik ve hatalar nedeni ile hastalara verilen ilaç dozlarının eksik veya fazla olabileceği, yanlış ilaç uygulanabileceği belirtilmiştir. Gazi Üniversitesi akademik personeli ısrarla Robotik cihazlar istemiş olmasına rağmen Rektör tarafından ısrarla bu firmadan bu cihazların alındığı iddia edilmiştir.

Firmaların detaylarına gelirsek, bu konu hakkında çok geniş kapsamlı bir araştırma içerisindeyim. Yakın zamanda tüm detayları ile paylaşacağım

Evet dostlar. Ne yazık ki Kanserli hastalarımıza hizmet veren Hastanelerde bulunan onkolojik sistemlerin durumu ve bu hizmeti sunan firma sahiplerinin bazılarının durumu bu şekildedir. Rapor çok daha detaylı ancak köşemde aktarabildiğim önemli hususlar bunlardan ibarettir. Bu yazdıklarım Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumunun 07 Ağustos 2018 tarihinde düzenlediği resmi rapora dayanmaktadır. Umarım Cumhuriyet Savcıları büyük umutlar, kısıtlı imkanlar ile büyük mücadeleler veren Kanser hastalarının tedavisi için hayati önemde olan Onkoloji cihazları ile ilgili raporda belirtilen hususlar ile ilgili el atar ve bu ''YAĞMA'' ve ''TALAN'' son bulur sorumluları hakkında yasal işlem başlatılır.