Ajanslar, bütün dünyaya olayı, “Nijer’de darbe” diye duyurdu. Peki, gerçekte neler oluyor? Afrika’nın ve Büyük Sahra Çölü’nün batı tarafında, Libya’nın güneyinde, Nijerya’nın kuzeyinde, Çad’ın batısında, 1 milyon 267 bin kilometre kare büyüklüğündeki Nijer’de meydana gelen olaya nasıl bakmalıyız?
Nijer bir Fransa sömürgesi iken 1960’ta bağımsızlık ilan etmiş bir ülke... Tabii ülke yine Fransa’nın kontrolünde sayılabilir. Öyle ki resmî dili Fransızca!
***
26 Temmuz'da ordunun yönetime el koyması sonrasında France 24 ve RFI radyosunun yayınları Nijer’in yeni yönetimi tarafından kesildi.
Nijer’in diğer komşuları olan Mali ve Burkina Faso'da yapılan darbelerden sonra da ilk iş, France 24 ve RFI yayınlarını kesmek olmuştu. Yerel dillerde yayın yapan RFI, Batı Afrika'da 130 milyondan fazla dinleyiciye ulaşıyordu.
Kısacası, Mali ve Burkino Faso’dan sonra Nijer’de de ordu yönetime el koyunca, bundan en çok rahatsız olan ülkeler Fransa ve ABD oldu. “ABD’nin ne ilgisi var?” diye baktığımızda, ülkedeki uranyum ve altın yatakları dikkat çekiyor. Ayrıca, ABD’nin Nijer’de dünyanın en büyük insansız hava aracı üssü kurduğu da biliniyor.
ABD, hava gücü zayıf olan bu ülkeleri Nijer’deki üssünde bulunan İHA ve SİHA’lar ile kontrol etmeye çalışıyor...
***
Anadolu Ajansı’nın haberlerine göre devrik Nijer Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum, darbecilerin uzaklaştırılması için ABD'den yardım istedi. Bazum, Nijer'in ulusal bütçesinin yüzde 40'ının dış yardımlara bağımlı olduğunu ve darbe başarılı olursa bu yardımların kesileceğini söyledi!
Darbecilerin Wagner gibi gruplarla çalıştığını ifade eden Bazum, “Orta Sahel bölgesi, darbecilerin ve bölgedeki müttefiklerinin açık daveti yüzünden Wagner vasıtasıyla Rusya etkisine girebilir.” uyarısında bulundu.
Batı Afrika Ekonomik Topluluğu ECOWAS ise askerî yönetime Cumhurbaşkanı Muhammed Bazum'un serbest kalması ve yeniden görevine dönmesi için bir hafta süre vermiş aksi halde askerî müdahale dahil her seçeneği değerlendireceğini duyurmuştu.
Burkina Faso ve Mali ise yayımladıkları ortak bildiride Nijer'e askerî müdahalenin kendilerine savaş açmak anlamına geldiği konusunda ECOWAS'ı uyarmıştı. Gine de Nijer’deki askerî yönetime destek açıklamasında bulunmuştu. Senegal, Fildişi Sahili, Benin ve Nijerya ise üyesi oldukları ECOWAS'ın askerî müdahalesini destekleyeceklerini açıklamıştı. ECOWAS’ın Nijer’e askerî müdahale kapasitesi var mı, göreceğiz...
Başkent Niamey’de toplanan halk ise yeni askeri yönetime destek vermiş, “Fransa defol” sloganları atarken Nijer ve Rusya bayrağı taşımıştı... Göstericilerden bir grup Fransa'nın Niamey Büyükelçiliğine girmeye çalışmış ve elçilik binasına hasar vermişti.
***
Bu verilerden ne anlaşılıyor? Uranyum ve altın rezervlerine sahip olan Nijer, bu kaynaklarını sömüren ABD ve Fransa’nın dış yardımları ile geçiniyor! Dış yardımlar da milyar dolarla değil, milyon dolarla veriliyor! Yani ABD ve Fransa, bu iki önemli kaynağı çok ucuza mal ediyor. Böyle bir zenginliğe sahip Nijer ise dünyanın en fakir ülkeleri listesinde ilk sıralarda yer alıyor! ABD ve Fransa ile iş birliği içinde olan küçük bir azınlık dışında 22 milyonluk nüfus, açlık ve susuzlukla karşı karşıya...
Nijer’in 1960 sonrası tarihi, darbelerden ibaret! Yani ülke, kendi kaynaklarını kullanmaya çalıştıkça darbe ile yönetime el konulmuş. Bu darbeleri yaptıran da ABD veya Fransa! O zamanlar ne Batı Afrika Birliği ne ABD ne de Fransa’dan bir ses çıkmış!
Türkiye’de de darbelerin tamamı, rayından çıkmakta olan ülkeyi yeniden Amerikan çizgisine çekmek için yapılmadı mı?
1960’tan beri darbelerle yönetilen Nijer’de ilk defa ABD ve Fransa’ya karşı darbe yapıldı! Gürültünün veya yaygaranın sebebi bu...
