İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası son 2 yıldır gerçekten toplumun kanayan yaralarını ortaya çıkartan araştırmalara imza atıyor.
İSMMMO’nun en son araştırması Türk halkının gırtlağa kadar borçlu olduğunu ortaya koyuyor.
İSMMMO raporuna göre vatandaşların kullandığı tüketici kredileri son beş yılda yüzde 154 oranında artışla 172 milyar liraya ulaştı. Günü kurtarma peşindeki vatandaşa “ilaç” olan bankaların kredili mevduat hesapları da aynı dönemde ikiye katlandı. Kredi kartı borçları ise beş yılda iki katından fazla artış göstererek 58 milyar lirayı aştı.
Türk halkı tarihinin en borçlu dönemini yaşıyor.
Üstelik büyüyen Türkiye’de borçlar azalmıyor her geçen gün daha da artıyor.
Bu araştırmadan çıkan en ilginç sonuç ise halkın borcu, borçla kapatması gösteriliyor.
Vatandaş beş bankadan kredi kartı alıyor. Limitler doluyor ve icra aşamasına geliyor. İşte o noktada devreye kurtarıcı banka giriyor. Biraz faizi yüksek de olsa verdiği krediyle gidip 5 bankanın borcunu kapatıyor.
Bir iki ay soluk aldığını sanan vatandaş bu defa ağır faiz yükünden dolayı bu borcu da ödeyemiyor. Çareye yeni bir banka giriyor.
Yani borcu borçla kapatıyor.
Bankalar buna borç transferi diyorlar ama aslında vatandaş için felakete giden yol.
İSMMMO raporuna göre, tehlikenin diğer adı konut kredileri.
Bu krediler sadece vatandaşın değil aynı zamanda Türkiye’nin sorunu haline gelmiş durumda.
Konutta özellikle “başımı sokacak bir evim olsun” düşüncesi ile yapılan kredi talebiyle 2007 yılında 32.3 milyar lira olan tutar, 2012’nin mart sonu itibariyle de 75.4 milyar liraya yükseldi.
Rakamlar, tüketici kredileri içerisinde yer alan ipotekli konut kredilerinin hacminde çok önemli artışlar meydana geldiğini de gösteriyor.
Neredeyse her iki tüketici kredisinden biri, konut kredisi niteliğini taşıyor.
Konut kredisi kullananlar ise genelde 10 yıllık sürede gelirlerinin bir bölümünü ipotek altına sokmuş bulunuyorlar. Raporda bu sürenin uzunluğuna da dikkat çekilerek, bu dönemde ekonomide yaşanacak dalgalanma, istikrarsızlık veya olumsuz bir seyrin, büyük bir felakete kapı aralayacağı uyarısı yapılıyor.
Kredili mevduat vurgunu
Kredi kartlarında artık pazar iyice daralınca bankalar kredili mevduat hesaplarına yöneldi. Özellikle maaş müşterilerine kurtarıcı olarak gösterilen hesap, bankaların şu an en karlı ürünü olarak biliniyor. Bankalar, müşteri temsilcilerine kredili mevduat hesabı açmaları için büyük hedefler ve baskılar oluşturuyor.
Yine “acil ihtiyacım için kullandım” denecek bu hesap türünde faizler tefeciden daha da vicdansız. Bu kalemde kullanılan kredi, 2008’de yüzde 33, izleyen yıllarda yüzde -0.9, yüzde 6 ve yüzde 33 artmış durumda. Aynı dönem itibariyle bu kredilerin toplam tutarı 2 milyar liradan 4 milyar liraya ulaşırken artış oranı da yüzde 100’ü geçmiş.
BDDK’nın gözünden kaçan bu hesap türü, bankaların kârlılığında oldukça etkili bir kalem olarak gösteriliyor.
Araştırmanın sonucu çok iyi gösteriyor ki, Türkiye’de olası bir kriz milyonlarca insanı bir anda felakete sürükleyebilir.
Üstelik bu felaket öyle 2000 krizi gibi de olmaz. Çünkü rakamlar o kadar büyük ki, tüm zamanların en büyük ekonomik ve sosyal faciasını yaşayabiliriz.
