Türkiye'de onkoloji uzmanları, kısa bir süre önce kahvenin kansere karşı faydalı olduğunu iddia ederken, Kaliforniya Yüksek Mahkemesi Yargıcı Elihu Berle, Starbucks, Peets, Seven Eleven ve diğer zincirler de dahil olmak üzere düzinelerce kahve şirketine karşı açılan ve sekiz yıldır süren davada, kahve ürünlerinin akrilamid adlı kanserojen madde sebebiyle, "kanser uyarı etiketi" taşıması gerektiğine hükmetti.
Yüksek yargıç Berle, kararında "Davacılar, kahve tüketiminin fetüse, bebeklere, çocuklara ve yetişkinlere zarar verme riskini artırdığına dair deliller sunarken, davalılar, kahve tüketiminin insan sağlığına fayda sağladığını ispat etme yükümlülüğünü yerine getiremediler" dedi.
Konuyla ilgili haberlerde, "Akrilamid, bazı yiyeceklerin pişirilmesi veya kızartılması işleminde ortaya çıkan bir kanserojendir. Kahve çekirdekleri, kavrulduklarında akrilamid üretir." deniliyor.
Davayı açan hukuk şirketi, patates kızartmasının da akrilamid içerdiğini ve cips üreticilerine karşı dava açtıklarını hatırlattı.
***
Akrilamid Türkiye'de, "Nişastalı gıda ürünlerinde kızartma, fırınlama ve kavurma gibi yüksek sıcaklıkta pişirme sırasında oluşan kimyasal bir bileşiktir. Gıdalarda doğal olarak bulunan şeker ve bir aminoasitten oluşur. Patates cipsi, patates kızartması, ekmek, bisküvi ve kahve gibi ürünlerde bulunur" diye tanımlanıyor.
Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ömer Utku Çopur, karbonhidrat ve protein içeriği yüksek olan gıda ürünlerinin, genellikle kızartma ve fırında pişirilmesi sırasında 125 derecenin üzerindeki sıcaklıkta insan sağlığına zarar veren bir kimyasal olan akrilamid oluştuğunu bildiriyor.
Çopur, bir süredir, akrilamidin zamanla vücutta birikerek kanser yapabileceğini genetik bozukluklara ve çeşitli gen mutasyonlarına, sindirim sistemi bozukluklarına yol açabileceğini açıklıyor.
Dr. Yasemin Bradley de "Kızarmış ekmek, patates, cips, çikolata, bisküviler, hazır kurabiyeler, kahve, kakao... Hangimiz bunları sevmiyoruz ki? Bayılıyoruz! Ancak araştırmalara göre bu bayıla bayıla yediğimiz, hiç vazgeçmek istemeyeceğimiz yiyecekler kansere yol açabilecek bir kimyasalı içeriyor olabilirler. Bu kimyasalın adı: Akrilamid" diye benzer bilgileri veriyor. Bradley, patates kızartması, cips, fırınlanmış yiyecekler ile kakao ve kahvede akrilamid bulunabileceğini bildiriyor.
İnönü Üniversitesi'nden Eyüp Altınöz ise akrilamid konusunu doktora tezi olarak araştırdı ve fareler üzerinde deneyler yaptı. Altınöz, "Akrilamidin yüksek düzeyleri, canlılar için genotoksik, kanserojenik ve nörotoksiktir" sonucuna vardı ve "Gıda kaynaklı akrilamid tüm insanlığı tehdit eden bir problem olarak karşımızda durmaktadır." Dedi,
Altınöz, doktora tezinde, akrilamidin zararlarının nasıl ortadan kaldırılabileceği üzerinde de durdu!
***
Aslında, siyasi ve sosyal alanlarda, ideolojik, dini veya ırka dayalı bağnazlık da bir çeşit akrilamid olan "terörist" veya "toplum düşmanı" üretiyor. Ekonomik sistem ise sanki hırsızlara göre ve alınacak komisyonlara göre kurgulanmış!
Bu itibarla, sağlık alanında olsun, siyasette, güvenlikte veya ekonomide olsun, akrilamidlerin doğada bulunmadığını, insanların bilinçsiz müdahalesi sonucu ortaya çıktığını bu maddenin insan ve toplum sağlığına, hukuk düzenine zarar verdiğini görmek, buna göre bilimsel çözümler üretmek zorundayız.
Türkiye, kadınların Meclis'te bir tiyatro eseri sırasında sahneye çıkarılmadığı bir düzene geldi. Çünkü akrilamidler vücudu sardı, beyni bile ele geçirdi! Kımıl zararlısı değil bu; akrilamid zararlısı!
Şimdilik "siyasi akrilamidler, devleti de ülkeyi de milleti de kanser eder" diye uyarıda bulunmuş olalım!
"Ak"rilamid deyince sadece "AK Parti"dekiler anlaşılmasın; her partide bulunabilir!
