Kaç "puan"lık vatandaşsınız?
Hani Türkçe'de "kaç paralık adamsın?" diye genelde kavga öncesi kullanılan bir söz vardır ya şimdi devletler, vatandaşlarına puan veriyor ama "kaç puanlık adamsın?" diye sormuyor, çünkü herkes, kendi puanını kendisi veriyor!
Nasıl mı? Sosyal medyadaki davranışlarınız, beğenileriniz, mesajlarınız, takip ettiğiniz sayfalar, aynı zamanda kendinizi de puanlamanıza yol açıyor. Veriler lehinizde veya aleyhinizde kullanılabiliyor.
"Hangi devletler?" diye sorulabilir. Çin'de, 2018 yılı sonu itibarıyla kara listeye alınan 17 milyon 460 bin kişiye uçağa binme yasağı uygulanırken, 5 milyon 470 bin kişi de yüksek hızlı trene binmekten men edildi. 3 milyon 590 bin işletme kara listeye eklendi ve kapanmaya kadar giden cezalarla karşı karşıya kaldı.
Oneido'da derlenen bilgilere göre, Çin Devlet Konseyi, 2014'te başlattığı "Sosyal Güven Sisteminin İnşası Programı" çerçevesinde vatandaşların güven puanlarını belirlemede, harcama alışkanlıkları, sosyal medya kullanımı, arkadaş çevresi ve hatta yüzündeki mimikler gibi son derece kapsamlı ve karmaşık unsurların dahil olduğu bir algoritma sarmalını kullanıyor.
Çin'de yaşayanların her adımını izlemek için yaklaşık 500 milyon kameranın kullanıldığı bildiriliyor. Yani üç kişiye bir kamera düşüyor.
***
Hamza Şamlıoğlu'nun incelemesine göre, "sosyal medya istihbaratı", kurumların, istihbarat örgütlerinin, devletlerin veya kuruluşların sosyal ağları takip ederek veriler elde etmesi demek.
Peki ne işe yarar sosyal medya istihbaratı?
*Arap Baharı sırasında Mısır'da Facebook kullanıcı sayısı 5,5 milyondan 8,5 milyona ulaşmış, Libya'da Twitter kullanıcıları ilk aylarda 600 bin kişi artmıştır!
* Türkiye'de 27 Mayıs 2013 tarihinde başlayan Gezi Parkı olayları için Twitter'da üç ana etiket ile 8.49 milyon mesajın yayınlandığı görülmüştür. Olaylarla ilgili toplamda 100 milyonun üzerinde mesaj yayınlanmıştır. Olayların başlangıcında Türkiye'de günlük aktif Twitter kullanıcısı 1,8 milyon civarında iken, 10 günlük süre içinde bu rakam yaklaşık 9,5 milyona ulaşmıştır.
* Herhangi bir Facebook kullanıcısının sadece 68 beğenisine bakılarak derisinin rengi, cinsel yönelimi ve hangi partiye oy vereceği yüzde 85 doğrulukla tespit edilebiliyor.
* Facebook üyesinin davranış özelliklerinde 70 beğeni incelenirse arkadaşından, 150 beğeni incelenirse ailesinden, 300 beğeni incelenirse eşinden hatta kendisinden bile daha iyi tanınabildiği ortaya çıkıyor.
*Bu tespitler, tamamen "Beğen" tuşu üzerinden çıkartılıyor! Cambridge Analytica ekibi Trump'ın seçim ekibi ile çalışıp kendi ifadeleriyle; "Milyonlarca veriyi analiz ettik. En çok ikna edilebilecek seçmeni tespit edip, ilgilendikleri meseleleri belirledik ve 'kişiyi hedef alan' mesajlarla harekete geçirdik." şeklinde bilgi vermişti.
***
Türkiye'de ise bilinçli olarak oluşturulan siyasi kutuplaşma, twitter üzerinde devam ettiriliyor. İktidar Partisi, Twitter'da, Türk bayrağı ve etik değerleri simgeleyen yeşil bir topun simge olarak kullanılmasını isteyerek geniş çaplı bir grup kurdu. Buna karşılık, kimileri de Atatürk'ün adını kullanarak benzer gruplar kurmak için girişimde bulundu.
Bu kutuplaşmaya karşı, "Ne yapmalı?" diye soranlara "Ali Baba ve 40 Haramiler" masalını yeniden okumalarını öneriyorum. Hani, haramiler, Ali Baba'nın evinin kapısına tebeşirle bir çarpı işareti koyunca, bunu gören evin hizmetçisinin, bütün evlere aynı işareti çizmesi gibi asimetrik yöntemlere başvurmak, oltaya gelmemek gerekiyor!
Adı üzerinde Türk bayrağı... "AKP sayesinde Türk olmaktan kurtulduk" diyenlerin, Türk bayrağını, kendilerini ifade ederken kullanmaya başlaması olumlu bir gelişme sayılmalıdır!
Puanlama sistemini altüst etmek ise sizin elinizde...
