Enflasyondan yine gözyaşı

Haziran ayında yılık enflasyon yüzde 7.64 oldu. Mayıs ayına göre bir miktar yükseldi ve fakat ne yaparsak yapalım enflasyonda sonuç değişmiyor. İniş ve çıkışlar oluyor... Ancak ortalamaya bakarsak, 2004 yılından beri, 12 yıldır enflasyon yüzde 8 ile yüzde 10 arasında gidip geliyor.

2003 bazlı (2003=100) TÜFE endeksine göre, geçen 12.5 yılda, fiyatlar genel seviyesi yüzde 279.33 oranında artmış. 2013 yılında 100 lira olan bir malın fiyatı bugün ortalama olarak 279.33 liraya çıkmış. En yüksek fiyat artışı alkollü içecekler ve tütünde gerçekleşmiş... Bu grupta 2003 yılında fiyatı ortalama 100 lira olan bir malın bugünkü fiyatı 483.72 lira olmuş. Yani neredeyse beşe katlamış.

TÜFE sepetinde gıda ve alkolsüz içecekler, harcamaların yüzde 23.68'ini oluşturuyor. Düşük gelir gruplarında bu oran yüzde 50'ye çıkabiliyor. Bu nedenle mutfak enflasyonu hesaplanırken gıda, giyim ve barınma dikkate alınıyor. Son 12.5 yılda gıda fiyatlarındaki artış, ortalama enflasyonun üstünde, yüzde 304.18 oranında olmuş.

Geçen ve önceki yıllar Merkez Bankası enflasyonu hep gıda artışlarına ve enerji fiyatlarına bağlıyordu. Bu sene Mayıs ayına kadar gıda fiyatları ve son iki yıldır da petrol fiyatlarının düşmesine rağmen, enflasyonda elle tutulur bir değişme olmadı.

Nisan ayında yüzde 1.64 ve Mayıs ayında da yüzde 1.48 düşen gıda fiyatları yeniden artmaya başladı. Haziran ayında TÜFE'de artış oranı yüzde 0. 41 oldu, buna karşılık gıda fiyatları yüzde 1.16 arttı.

Gıda fiyatlarının artmasında ramazanın da etkisi var... Ancak Rusya pazarının açılması ile birlikte bundan sonraki aylarda artık gıda fiyatlarında artış bekleyebiliriz.

Haziran'da petrol fiyatlarında da az bir artış oldu ve fakat bu artışın TÜFE üstündeki etkisi çok sınırlı kaldı.

Lokanta ve oteller olarak hizmet sektöründen işler kötü diye şikayet var ve fakat bu harcama grubunda Haziran ayında yıllık enflasyon yüzde 9.95 olmuş. Ayrıca bu harcama grubunda son 12.5 yılda alkollü içecekler ve tütünden sonra en yüksek artış yaşanmış... Bu grupta endeks değeri yüzde 414.59 olmuştur. Bu sektörde yüksek fiyat artışlarında alkollü içeceklerin fiyatlarındaki artış da etkili olmuştur.

Sağlıkta fiyat artışı düşük kalmış... Aslında alınan önlemlerle bazı ilaçların bundan on sene önceki fiyatlarına dönüldüğünü biliyoruz. Demek ki sağlıkta zamanında fiyatlar yüksekmiş.

Sonuç; Türkiye İstatistik Kurumu her ay enflasyonu açıklayacak... Her ay da değişen bir şey olmadığını göreceğiz. Çünkü siyasi iktidar ve Merkez Bankası enflasyonun gerçek nedeni olan yapısal sorunlara eğilmekten korkuyor ve uzak kalıyor. Zira bu sorunların çözümü kemer sıkmayı ve bir sıkıntı yaşamayı gerektirir.