Adını sıkça duyduğunuz 'yandaş' anket firmalarından birinin genel müdürü, televizyonda seçimlerle ilgili konuşuyor... Konuşmanın başını kaçırdığım için bir an belgesel seyrediyorum sandım...
Genel müdür, anket rakamlarından daha çok aslanla ceylandan bahsediyor... Ceylan aslandan çok daha hızlı koşarmış... Fakat panik halinde nereye kaçacağını tam bilemediği ve bir o yana bir bu yana çapraz koştuğu için avantajını kaybedermiş... Oysa aslan daha ağır olmasına rağmen üçgenin hipotenüsünden, yani kestirmeden yol alarak avını yakalarmış...
Eskiden bunlar daha çok rakamları, kararsızları, seçmen davranış kalıplarını filan konuşurlardı... Şimdi 'seçmen davranışları'ndan değil de 'hayvan davranışları'ndan siyasî sonuç çıkarmaya çalışmaları doğrusu ilginç geldi...
***
Konu 'fabl'dan açılmışken merakla bekliyor insan "Seçimlerle ilgili birazdan konu tilkiyle kargaya, tavşanla kaplumbağaya, kutup ayılarına, güvercinle karıncaya, geyiğe, zürafaya, zebraya gelecek mi?" diye... Ama maalesef olmadı...
Nihayetinde karşımızdaki bir 'bilim adamı'ydı; bir La Fontaine, bir Ezop, bir Babrius değildi... Seçimleri hayvan davranışlarıyla açıklayan örneği ancak bu kadardı: Hızlı fakat nereye koşacağını tam kestiremeyen zavallı 'muhalif' ceylan, daha ağır ama üçgeninin hipotenüsünü kullanarak koşan 'muktedir' aslan!..
Bu arada programı sunan ve diğer konuk şoke durumda... Analizler çok uzaklardan 'tropikal bölge'den gelince, ülkemiz için 'millî ve yerli' hikâyeler bekleyenler şaşırıyor tabii... Kimse çıkıp da "Doktor çağıralım mı, reklâm arası versek de kafanı musluğun altına soksak mı, ne içtin de geldin canı çıkası?" demiyor...
Öyle olunca da 'anketçi genel müdür ve bilim adamı' hızını alamıyor, belgeselden fiziğe hatta fizik ötesine zıplıyor... Politik uzay zamanın büküldüğünü, Recep Tayyip Erdoğan tarafından 24 Haziran'ın 4 Mayıs'a getirilip seçimin aslında yapıldığını söylüyor...
Buna göre seçimler çoktan yapılmış bitmiş, bizler meğer oylarımızı kullanmışız ama bundan şimdilik haberimiz yok!.. Vizontele'deki gibi birkaç gün gecikmeli gelecek olan gazetelere bakıp, büyükşehirlerdekilerin çoktan unuttuğu haberleri görünce şaşıracağız!.. Uzaya 4 şeritli yol yapacağımıza inanan ve alkışlayanlar hariç tabii!..
Televizyonlara çokça çıkan o 'anketçi bilim adamı ve filozof' arkadaş, programdan sonra nefesi kuvvetli bir hocaya götürülüp, içine kaçanın çıkarılması için tedaviye başlatıldı mı bilmiyoruz ama şunu anlayabiliyoruz: Önceki seçimlerde oranları bol bol verip rasyonel görünmeye çalışanların, bu seçimlerle ilgili hayvan davranış biçimlerinden veya uzayda zamanı bükerek, bukalemun gibi anında renk değiştiren ve toplam 8 günde imal edilen tank yapmış bilim adamlarımıza nazire yapmaları, seçimlerin sıkıntılı, hem de çok sıkıntılı olduğunu gösteriyor...
***
Bir de başka türlü anketçiler var... Meselâ DSP'nin 2002'de yüzde 1 aldığı seçimlerden önce onu yüzde 10 barajının üstünde gösteren... Her seçim rakamlarla oynayan... "Önümüzdeki hafta kesin sonuçları açıklıyorum" diye önceden ilân ederek, müşteri kızıştıran, piyasayı yükselten... Sonuçları sosyolojiye aykırı biçimde, bir haftada uzay büker gibi büken ve yüzleri hiç kızarmayan... Habbeyi kubbe yapan...
Seçim olmayan zamanlarda 'naylon fatura' işiyle vakit geçiren... Sahaya hiç çıkmayan... Masa başında rakam uyduran... O belgeseldeki aslan gibi, seçim mevsimini 'av mevsimi' olarak gören, siyasetçi görünce hipotenüsten koşup parasını avlayan... 'Sen istiyor duj verecek 100 dolar'cılar yani...
Namusuyla iş yapanların 'istisna' olduğu bu sektörde durum vahim... National Geographic belgesellerinden 'siyasî mesaj' çıkarıp, onu bir de Einstein'e onaylatmak çok daha vahim... Sıkıntıyı görünce işi deliliğe vurmak ondan da vahim...
