Döviz son bir haftadır yeniden düşüş trendine girdi. Dolar 2 lira derken, yeniden 1.60 liranın altına geriledi. Cuma günü 1.57 liradan kapattı. Hükümetin yeniden IMF ile uzlaşma haberleri doların biraz daha aşağı gelmesine neden oldu.
Çok değil 1 ay öncesi 1.80 lirayı gören doların bugünkü rakamı ile bu para birimine yatırım yapanların ne kadar zarar ettiğini ortaya koyuyor.
Türkiye’nin yaşadığı bir önceki krizde yani 2001 yılındaki krizde dolar bugünkü para birimi ile 1.79 liraya kadar yükselmişti.
O dönemde televizyonlarda konuşan uzmanlar 2 lirayı göreceğini söylüyorlardı.
Ancak hiç de öyle olmadı ve dolar 7-8 yıl boyunca sürekli düştü. Parasını Amerikan dolarına yatırarak Amerika’ya karşılıksız kredi vermiş ve maalesef bu rakamı ancak bir ay önce bir kez daha görmüştü.
Vatandaşın 1.750 ile 1800 aralığında ciddi dolar aldığını görüyoruz.
Merkez Bankası’nın sert bir şekilde faiz indirmesi, borsaların istikrarsızlığı vatandaşı dolara yönlendirmiştir.
Bugün Türk yatırımcısı 2001 yılında yaşadığı döviz faciasını bir kez daha yaşıyor.
G20 toplantısı ve hemen arkasından Türkiye ile IMF arasında sağlanan uzlaşma doların hızla gerilemesine neden oldu.
Şimdi son üç gündür vatandaş soruyor:
Dolar yeniden 1.20’lere geriler mi?
Daha düne kadar 2 lira olur mu bu tartışılırken şimdi yeniden 1.20 liranın konuşulması bir Türkiye gerçeğini ortaya çıkartıyor.
Bilinçsiz yatırımcıyı.
Peki gerçekten dolar 1.20 olur mu?
Türkiye’de her şey olur. Ancak bu rakamın yeniden görülmesi dünyanın krizi tamamen atlatmasına bağlı.
Doların Türkiye’de bir dönem düşmesinde en büyük etken Amerika ve Japonya gibi gelişmiş ülkelerden paranın gelişmekte olan ülkelere yönelmesiydi.
Oysa şimdi gerek Amerika gerekse Japonya kendi başının çaresine bakacak durumda değil.
Amerika’da son birkaç haftadır gelen ve iyileşme belirtisi olarak gösterilen verilerin ben gerçekçi olduğuna inanmıyor.
Amerika’da ülkenin çıkarları için her şey mubahtır.
Hani bizde öcü gibi gördüğümüz derin devlet Amerika’da resmen vardır. Başkanlar ve siyasi partiler sadece vitrindir.
Bizdeki gibi ülkenin kaderi hiçbir zaman tek bir liderin ağzında değildir.
İşte bu nedenle Amerika’nın verilerle oynayıp, krizi psikoloji ilmi ile yenmeye çalıştığını düşünüyorum. Son iki haftada ne hikmetse Amerika’da bütün göstergeler düzelmeye başladı.
İktisat ilmine göre bu mümkün değil. Ancak dünya bunu inanmıyor ama inanmak istiyor. Çünkü bu Amerikan aldatmacası herkesin hesabına geliyor.
Borsalar son iki haftadır yükseliyor. Bankalar rahat nefes alıyor. Amerika krizi aştığını göstermeye çalışıyor. G20 toplantısında da bu sonuç çıkıyor. Farkındaysanız somut hiçbir şey yok ama çok sonuç çıkmış gibi bir hava var.
Bütün bu gelişmeler ışığında baktığımızda dövizin biraz daha aşağı gelmesi mümkün görülüyor.
1.60’ın altı imkansız denildi ama şimdi 1.57 liraya geriledi. Şimdi 1.50’nin altını imkansız deniliyor.
Buradan şu sonucu çıkarabiliriz; Amerika’nın ipiyle ve parasıyla yola çıkanlar anlaşılan yine yolda kalacak.
