Tam 2 yıldır bu köşede bankacıların feryatlarını duyurmaya çalıştım. Bankacıların iki büyük sorunlarından biri olan fazla mesaide mutlu sona az kaldı.
İstanbul’da Bölge Çalışma Müdürlüğü İş Müfettişleri, yazılarımı suç duyurusu kabul ederek geçen hafta Fatih’te, bankaların şubelerine 18.01’de baskın düzenleyerek, fazla çalışma tespiti yaptı.
Çalışanları sorguya çekti. Tutanak tuttu.
Yasanın kendilerine verdiği yetkiyi kullanarak bankaların genel müdürlüklerinden mesai bilgileri istendi.
Şu ana kadar bazı bankalar istenilen belgeleri yolladılar.
Gelen belgelerde tek bir bankacıya mesai verilmediği görüldü. Oysa bu, iş kanununa göre yasak. Yani siz, bir çalışanı, karşılığını vermeden fazla çalıştıramazsınız.
Çalışma Müdürlüğü İş Müfettişleri, konu ile ilgili çalışmalarını sürdürüyorlar. Bankalara ceza kesmeye başladılar. Ancak bu operasyonda müfettişleri hayrete düşüren bir olay ortaya çıktı. Yine ilk kez geçen yıl benim bu köşede dikkat çektiğim bir belge, dünyanın bütün ülkelerinde “olamaz” denilecek cinsten.
Bankaların insan kaynaklarında bütün personelin mesai beyanı, adeta uygulanan baskının belgesi niteliğinde. 5 özel bankanın insan kaynakları tüm personele, “gönüllü mesaiye kalıyorum, ücret talep etmiyorum” beyanı imzalatmışlar.
Bu belgeye göre bankacılar, gece yarılarına kadar ve hafta sonları çalışmayı çok seviyorlar ve bu nedenle çalışıyorlar.
İşte bu belge, bankaların başını yakacak. Yani kendi kazdıkları kuyuya düşecekler. Çünkü bu belge, öyle birkaç personele değil, tamamına imzalatılmış. Bu da bankacılara zorla mesai yaptırıldığını ortaya koyuyor.
Çalışma Müfettişleri şu anda pilot bölge olarak Fatih’i seçtiklerini ancak kısa süre sonra tüm Türkiye’de 18.01 baskınlarının yapılacağını söylüyorlar.
Çalışanı suçluyorlar
Bankalar fazla mesai konusunda çalışanlarını suçluyorlar. İşlerini zamanında bitirmediklerini bu nedenle geç saate kadar çalıştıklarını ve kendilerinden saat 18.00’den sonra çalışmalarına yönelik kesinlikle bir talimat olmadığını öne sürüyorlar. Oysa 2 bankanın bölge müdürlükleri tarafından şubelere gönderilen hafta sonu mesai yazışmaları bankaların tıpkı Rekabet Kurumu incelemelerinde olduğu gibi başını yakacak cinsten. Bu yazışmalarda şube personelinden cumartesi günleri, şube açılmadan emlakçıları dolaşmaları ve alışveriş merkezlerinde kredi kartı satmaları isteniyor.
İş Müfettişleri bu tür taleplerin mutlaka İnsan Kaynakları’ndan geçmesi ve mesai ödemesinin yapılması gerektiğini belirtiyorlar. Mesai saatlerinin dışındaki bir çalışmada çalışanın başına bir şey gelmesinden yasalar üst amiri sorumlu tutuyor. Üst amir olarak şube müdürleri görünüyor. Şube müdürleri sorumluluk almamaları için personelin mesaisini 18.00’da sonlandırmak zorunda.
Bankalar çözüm arıyor
Öte yandan bankalar, sistemin 18.00’da kapatılması için çalışmalar yapıyorlar. Ay ve dönem sonlarında ortaya çıkan zorunlu hallerde ise sınırlı sayıda personelle çalışmaya izin verilecek bir formül üzerinde çalışılıyor. Bu personellere de belirli oranda mesai ödenmesi yapılacak.
Bu arada çalışma müdürlüklerinin elektronik posta adresini veriyorum. İstanbul için istanbul@csgb.gov.tr olan adresin başındaki şehir adı değiştirilerek şikayetlerinizi bildirebilirsiniz. Örneğin Adıyaman’daysanız adiyaman@csgb.gov.tr veya Van’daysanız van@csgb.gov.tr yazarak bölge çalışma müfettişlerine ulaşabilirsiniz.
