Altın fırsatlar ve oynak piyasalar
Digicom Grup Yönetim Kurulu Başkanı Sabri Yiğit ile 40 yıllık dostluğum vardır. Türk ekonomisini yakından tanıyan iş insanı Yiğit gönderdiği mesajda, "Pandemi hayatımızı istesek de istemesek de yönetiyor" görüşüne yer verdi.
İş insanlarının önlerine pandemi nedeniyle önemli fırsatlar da çıktığını vurgulayan deneyimli iş insanı Yiğit'in görüşlerinden gerek iktidarın gerek muhalefetin gerekse piyasaların alması gereken önemli mesajlar var.
***
Sabri Yiğit, pandemi döneminde oynak döviz kurları ve ihracat açısından Türkiye'deki son durumunu şöyle değerlendirdi:
"Özellikle hızlı tüketim ürünleri ve teknoloji ürünleri ile evde geçirilen zaman arttı, harcamalarındaki sıralar da değişti.
Tüm dünyada temizlik ürünleri tüketimi ilk üçte değildi. Bugün pandemi gerekçesiyle hem gıda hem de gıda dışı hızlı tüketim ürünleri arasında temizlik ürünleri ilk üç sıraya yerleşti.
Bu çok ciddi bir yaşam tarzı değişimi anlamına geliyor. Aynı zamanda tüketici elektroniğinde de evde geçirilen zamanın artması sebebiyle yenilikçi ürünlere çok ciddi bir ihtiyaç var.
Pazar paylarının değiştiğini görüyoruz. Özet olarak pandemi, hayatımızı istesek de istemesek de yönetiyor.
Dünyada bir lojistik sorunu başladı. Bizim ihracatımızın yüzde 30-35'i ithal ikameyle yapılıyor. Maalesef ham madde pazarında tedarik ve lojistik büyük bir sorun olmaya başladı.
Aslında talep düştü, dünyada son bir yıl ortalamasında perakende satışlar yüzde 30 düşmüş durumda.
Örneğin Türkiye'de ihracatta konteyner problemi var. İhracat maliyetimizde nakliye maliyeti iki katına çıkmış durumda. Çok ciddi bir talep var pandemiyle birlikte Türkiye'nin bu fırsatı değerlendirmesi lazım ama dünya çapında bir problem var.
Şöyle bir fırsat var Türkiye'nin önünde;
Pandemi kaynaklı birçok ürün kategorisinde Çin çizik yedi.
İnsanlar Çin'e gitmek istemiyor.
Türkiye'nin önüne altın tepsiyle sunulmuş bir fırsat var. Bunun farkında olmamız lazım, oynak piyasalar Türkiye için hiç iyi değil.
Türkiye'nin bu oynak piyasalardan bir an önce kurtulması lazım. Türkiye'nin Avrupa'da tekstil dışındaki müşteri-pazar kategorisinde büyük bir fırsat var ancak Türkiye ve dünyanın en büyük problemi lojistik ve ham madde.
Öyle ham madde fiyatları var ki şu an fiyatlar yüzde yüz artmış durumda tüketim düşmesine rağmen, önemli bir lojistik sorunu başladı ama kimse farkında değil.
Talepte tüketimde düşme var normalde lojistik maliyetlerinin düşmesi lazımdı ama maalesef ham madde ticaretinde de sorun var.
Örneğin buradan Hazar'ın doğusuna bir TIR 6 bin-5 bin dolar arasında gidiyor. Bu daha önce 2 bin dolar bile değildi.
Hesapta olmayan bir lojistik sorunu yaşıyoruz şu anda. İç pazarda da tedarikte dışa bağımlı olmamızdan dolayı bir fiyat artışı maalesef yaşıyoruz.
İnşallah bu oynak piyasadan bir an önce kurtulur ve istikrara kavuşuruz.
Korkuyorum ki bu olumsuzluklar enflasyona da yansır.
İş dünyasının bu sorunlar için daha yoğun çaba harcaması lazım. Bu geçici bir süreç bunu biliyoruz ama oynak piyasalar maalesef önümüzdeki en büyük engel."
***
Adı bende gizli bir okurumdan gelen mesajda yer alan iddiaya dikkatinizi çekmek istiyorum.
"Sayın Uğuroğlu, Kars 'ta yaşanan vahim bir tablet olayı var birebir tanık olduğum.
Maddi durumu iyi olmayan şehit ve yetim çocuklarının öncelikle yararlanması gereken tablet dağıtımında Kars Kafkas Üniversitesi'nde eşi de akademisyen olan bir profesörün çocuğuna tablet verildi.
Ben durumu Kars il Millî Eğitim Müdür Yardımcısı olan Osman Urlunç'a bildirip tabletin acilen geri alınmasını söyledim.
Osman Bey'in tableti veren okul müdürlüğüne durumu sorduğunda Cevriye Tatış Ortaokul Müdürü Topçu Zaman, kendisinden önceki Fahrettin Turan'ın listeye yazdığını ve tablet çıkınca da mecburen verdiğini iletti. Turan'ın da gençlik merkezine yönetici yapıldığını da söyleyeyim.
Bunun üzerine Osman Bey derhal tableti geri isteyin dedim. Bir süre geçtikten sonra Prof. Engin Gezer beyefendi Osman Bey'i arayarak sitem ediyor. 'Ben çocuğuma ne derim. Tableti geri veremem, seni şikâyet edeceğim' diyor ve CİMER'E şikayet ediyor.
Fakir fukaranın hakkı olan tablet dağıtımında Kars'ta yaşananlar ibretlik bir olaydır."