Akdeniz'e yapay kalp mi takacaklar?

Time dergisi, 2-9 Kasım 2020 sayısında kapak konusu olarak "Great reset" yani "Büyük Sıfırlama" başlığı ile birlikte, etrafında inşaat iskeleleri bulunan yer küre resmi kullandı.

Kapak resminin kendisi ilginç tabii… Daha da ilginç olanı, Türkiye'nin de içinde bulunduğu Akdeniz havzasının kuzeyi ve güneyiyle birlikte kesilip dışarı alınması... Hani kalp ameliyatında göğüs kafesinin açılması gibi... Sanki bu bölgeye by pass yapacaklar veya yapay kalp takacaklar!

İskelenin üstünde patron ve mimar görünümlü iki kişi, farklı bölgelerde de çalışan işçiler, öğrenciler, âşıklar var...

***

Sunuş yazısında "COVID-19 salgını, nasıl bir gelecek istediğimiz hakkında düşünmek için eşsiz bir fırsat sağladı. TIME, Dünya Ekonomik Forumu ile birlikte çalışarak, önde gelen düşünürlerden yaşama ve çalışma şeklimizi nasıl dönüştüreceğimiz konusunda fikirler aldı" deniliyor.

"Önde gelen düşünürler" derken, kapitalizmin direksiyonunda bulunanları kastediyorlar elbette… Nitekim İnternet sayfasındaki yazılardan birincisi Dünya Ekonomik Forumu'nun kurucusu ve icra kurulu başkanı Klaus Schwab'a ait…

Schwab, "Daha İyi Bir Ekonomi Mümkün. Ama Kapitalizmi yeniden tasarlamak gerekiyor" başlıklı yazısında, özetle şöyle diyor:

"1950'lerde ve 1960'larda Amerikan kapitalizminin altın çağında bu kadar çok refah yaratan aynı ekonomik sistem, şimdi eşitsizlik ve iklim değişikliği yaratıyor. Ve İkinci Dünya Savaşı'ndan sonra küresel ilerlememizi ve demokrasimizi mümkün kılan aynı siyasi sistem, şimdi toplumsal uyumsuzluk ve hoşnutsuzluğa katkıda bulunuyor… Geçen Eylül ayında, daha erdemli bir kapitalist sistemin mümkün olduğuna olan inancını doğrulayacak bir gelişme yaşandı, Bank of America'dan Brian Moynihan liderliğindeki Uluslararası İş Konseyi, Paydaş Kapitalizmi Ölçümlerini yayınladı."

Ölçümlerde şirketlerde cinsiyete dayalı ücret farkı ve farklı geçmişlere sahip kaç kişinin işe alındığı ve terfi ettirildiği sorgulanıyor. Şirketlerin, sera gazı emisyonlarını azaltma konusunda ne kadar ilerleme kaydettiği, küresel olarak ve yetki alanı başına ne kadar vergi ödediği, şirket çalışanlarını eğitmek için ne yaptığı araştırılıyor!

Yazıdan anladığım kadarıyla bu sorulara verilecek olumlu cevaplar, Schwab'ı "erdemli kapitalizm" olabileceği konusunda umutlandırıyormuş..

Schwab'ın unuttuğu bir şey var:

Kapitalizmin erdemi yoktur ki!

Eşit işe eşit ücret vermekle, işçileri eğitmekle, kapitalizm vaftiz mi edilecek, böylece kapitalizm, bütün kirlerinden arınmış mı olacak?

Bu makalenin Ocak 2021'de ABD'de yayınlanacak olan "Paydaş Kapitalizmi" kitabından uyarlandığı da belirtiliyor. Diyelim ki paydaş sayısını, artırdılar. Kapitalizm, insanın insanı sömürmesi bağlamından kurtarılmış mı olacak?

***

Diğer yazılardan biri de Sompo Holding'in yöneticisi Kengo Sakurada'ya ait.

Sakurada, "COVID-19 bir hesaplaşmadır. Dijitalleşme ve küreselleşmenin genişlemesiyle kapitalizm daha büyük eşitsizlikler ve bölünmeler üretti. Mevcut haliyle kapitalizm, insanlığın refahına gerçek anlamda katkıda bulunmuyor. Sosyal sürdürülebilirliği ve insanların refahını birleştirmek için kapitalizmi yeniden hayal etmemiz gerekiyor" dedikten sonra holdinginin Japonya'da yaşlıların hemşireler tarafından bakımını yapmak üzere huzurevlerinde bir reform tasarladığını belirtti.

Kapitalizm bununla kurtulacak mı? Her yaşlıya hizmet verilebilecek mi? Yoksa sadece parası olanlara mı?

***

Ian Bremmer ise "Siyasi kutuplaşma sorunu ve kurumlara duyulan güvenin azalması küresel olarak hızlanıyor.

Salgın ve ekonomik ve politik etkileri, uluslararası sistemin gerçekte ne kadar kırıldığını ve Soğuk Savaş dönemindeki çokuluslu kurumlarımızın elimizdeki görevler için ne kadar yetersiz olduğunu ortaya çıkardı." dedi.

Kapitalistler, küresel adaletsizliği, makyajla çözebileceğini zannediyor.