Türkiye'nin güvenliğini sağlamak, hak ve menfaatlerini korumak amacıyla yaptığı girişimler ABD'yi rahatsız etmiş ve Türkiye'yi bu girişimlerinden vazgeçirmek için çeşitli yollara başvurmuştur. Bunlardan ön plana çıkanlar, F-35 programından çıkarmak, CAATSA yaptırımlarına tabi tutmak, Yunanistan'ı güçlendirmek ve GKRY'ye destek vermek olarak görülebilir.
ABD, Doğu Akdeniz'de Türkiye'ye karşı olanları destekleyerek ve Suriye'de bir PYD/PKK devleti kurmaya çalışarak, Türkiye'nin güvenliğini ve bekasını da tehlikeye sokmaktadır.
ABD'nin ayrıca, Türkiye'nin NATO'daki durumunu zayıflatmaya yönelik, NATO ve AB nezdinde ortam yaratıp, bölgede Türkiye yerine başka bir alternatif oluşturma niyetinde olduğu da söylenebilir.
Önce Türkiye'yi zorlamak
ABD Türkiye'nin girişimlerini ve bölgedeki inisiyatifini kabullenememekte, bunu bir çıkar çatışması olarak görmekte, ancak Türkiye'yi kaybetmeyi ve batıdan kopmasını da göze alamamaktadır. Bu amaçla Türkiye'yi kendi yörüngesine sokmak için çeşitli vasıta ve yöntemlerle zorlamaya devam edeceği değerlendirilmektedir.
Ancak bunda başarılı olamazsa, Türkiye yerine başka alternatifler için hazırlık yaptığı, hatta bazı teşebbüslerde de bulunduğu anlaşılmaktadır.
Denge Yunanistan'a doğru
ABD'nin Dedeağaç'ta Lozan hilafına üs kurması, Girit'te üs edinmesi, Yunan F-16 modernizasyonuna olumlu cevap vermesi dikkate değer hususlardır.
Yunanistan şimdi de 24 adet F-35 alımı için başvurmuştur. ABD'nin Atina Büyükelçisi, talepten duyulan memnuniyeti belirtmiş, ABD ve Yunanistan'ın bölgesel istikrarı artırmak için birlikte çalıştığını söylemiştir. Yunanistan, ABD'nin Türkiye'ye uyguladığı CAATSA yaptırımlarından da memnunundur.
Yunanistan, 2021 bütçesindeki askeri harcamalarında 5 kat artırıma gitmekte, gerekçe olarak da Doğu Akdeniz'de yaşanan gerginliği göstermektedir. Fransa'dan 18 adet Rafale savaş uçağı almakta, 4 adet fırkateyn alımı için teklif hazırlamaktadır. Ayrıca drone ve yenilenmiş F-16 satın almayı, silahlı kuvvetler mevcudunu da 15.000 artırmayı planlamaktadır.
Bu durumda ABD'nin, Yunanistan'ı alternatiflerden biri veya bir parçası olarak hazırlamaya çalıştığı söylenebilir.
NATO konseptinde değişiklik
ABD'nin, CAATSA yaptırımlarını ilk defa bir NATO üyesi olarak Türkiye'ye uygulaması, F-35 programından çıkarması, Yunanistan'ı bölgede ön plana çıkarma teşebbüsleri, GKRY'ne olan silah ambargosunu kaldırması, Kıbrıs konusundaki tutumu, Türkiye'yi sıkıştırma konusunda AB'yle birlikte hareket etmesi manidardır.
NATO için hazırlanan 2030 raporunda değinilen bazı hususlar, konsept değişikliğine gidileceğini de göstermektedir. Değişikliklerden birinin, Türkiye'nin güney kanadın dışarıda bırakılarak, kanadın Yunanistan-GKRY hattından geçirilmesi gibi bir konsepti çağrıştırdığı düşünülmektedir.
Değişikliğe AB katkısı: 2021'de NATO liderlerine sunulacak bu raporda, Macaristan ve Türkiye gibi ülkelerin veto mekanizmasını kullanamamaları için bir yol bulunması da önerilmektedir. Raporda, ittifak üyesi olmayan AB ülkelerinin de NATO zirvelerine davet edilmesi ve NATO-AB ilişkisinin güçlendirilmesi de yer almaktadır. Burada, GKRY'nin NATO üyeliğine karşı çıkan Türkiye'nin doğrudan hedef alındığı görülmektedir.
Türkiye'nin doğrudan NATO'dan çıkarılması mümkün olmadığından medyada, üyeliğinin askıya alınıp alınamayacağı hususunda çalışmalar/teklifler olduğuna ilişkin haberlere de rastlanmıştır.
Türkiye dikkat etmeli
Türkiye, 70 yıla yakın bir süredir NATO'nun yükünü sırtladığını ve buna da devam ettiğini hatırlatmalıdır. Kararların oybirliğiyle alınması ilkesinden taviz vermemelidir. Üye olmayan AB üyelerinin toplantılarda yer alması ve veto kısıtlaması isteğine direnmeli, veto hakkından kesinlikle vazgeçmemelidir. Bunun için kendisine yapılabilecek tekliflerin cazibesine aldanmamalı, taviz vermemelidir.
NATO'da sadece ABD yoktur. Aklıselim sahibi üyeler de bulunmaktadır. Her ülke güvenliğini ve çıkarını gözetir. Türkiye gözetince mi sorun oluyor? Hem de hukuk çerçevesinde.
Türkiye kendisi istemezse NATO'dan çıkarılamaz. Kendiliğinden çıkması için zorlanabilir. Ancak göze almazlar. Meydanı boş bırakmamalı, tuzağa düşülmemelidir.
