2023 Türkiye'sinde Stratejik Sorunlar

2022 yılına elveda dediğimiz bu günlerde, Türkiye için geleceğe yönelik stratejik sorunlar konusunda bir değerlendirme yapalım.

PKK/PYD TERÖR ÖRGÜTÜ

Türkiye''nin, Suriye''de gerçekleştirdiği operasyonların politik amaçlarını hatırlayalım:

1-PYD/PKK terör örgütünü etkisiz duruma getirmek,

2-Terör koridorunu önlemek,

3-Suriyeli sığınmacıların ülkelerine güvenli bir şekilde dönüşlerini sağlamak,

4-Suriye''nin toprak bütünlüğüne katkıda bulunmak.

Her askerî harekât, belirlenen politik amaçları karşılamalıdır. Bu nedenle, askerî hedefler politik amaçları karşılayabilecek şekilde seçilir. Siyaset makamının ortaya koyduğu dört politik hedef, 9 Ekim 2019''da başlatılan ve ABD''nin baskısıyla 17 Ekim 2019''da durdurulan "Barış Pınarı Harekâtı" sonucunda ne yazık ki gerçekleşemedi.

PYD/PKK terör örgütü tehdidi azalmadı. PKK terör örgütünden yaklaşık 10 kat daha fazla bir güce ulaştı. ABD''nin desteğiyle 60-70 bin silahlı teröriste sahip bir devletçik oluşturularak, Kuzey Irak''la bütünleştirme adımları atılıyor. Türkiye, ABD''nin "Barış Pınarı" operasyonunu durdurma baskısına "hayır" diyebilmeliydi. "Barış Pınarı Harekatı"nda planlanan askerî hedefler gerçekleştirilerek, politik amaçlar karşılanmalıydı. Olmadı. Geç kalındı.

SURİYELİ SIĞINMACILAR

Suriye''den gelen sığınmacı sayısı, resmî rakamlara göre yaklaşık dört milyon. Suriyeli sığınmacıların ülkelere dağılımına bakıldığında, dikkat çeken bir tablo söz konusu. Lübnan 1 milyon, Ürdün 660 bin, Irak 250 bin, Mısır 130 bin, Almanya 530 bin, İsveç 130 bin, Avusturya 50 bin, Kanada 54 bin, ABD 33 bin, İngiltere 20 bin Suriyeli sığınmacı kabul etmiş.

ABD, Suriye''de terör devletçiği için PKK/PYD terör örgütü eliyle demografik yapıyı değiştirdi, sığınmacıların ülkelerine dönmelerini istemiyor. AB, Türkiye''deki sığınmacıların ülkelerine dönmelerini istemiyor. PYD/PKK terör örgütü de, sığınmacıların dönmelerini istemiyor, çünkü göç ettirdiği yerleri işgal etti. ABD, haritayı değiştirdi ama en fazla 33 bin sığınmacı kabul ediyor. Batı, ABD''ye destek oldu ama fazla sığınmacı kabul etmiyor. Körfez ülkeleri, Suriyeli sığınmacı kabul etmiyor. Bu ülkelerin çoğu, Suriye''nin parçalanmasını ve PKK/PYD terör devletçiğini destekliyor. 10 bin km. uzaktan gelip bölgeye, petrole el koyan ABD''nin amacını Türkiye görmeliydi. Türkiye, ABD ve AB''nin çok açık olan bu göç projesi oyununa gelmemeliydi. Olmadı. Sonuçta, Türkiye, dünyanın en fazla göçmenine ev sahipliği yapan ülke konumuna geldi.

İDLİB

İdlib, Suriye yüzölçümünün yüzde 5''i kadar. Türkiye (Hatay) ile 130 kilometre sınırı var. İdlib, teröristlerin, radikal unsurların ve muhaliflerin toplandığı tehdit üreten bir coğrafya. BM Güvenlik Konseyi''nin 15 Temmuz 2019 tarihli raporunda, "Yabancı terörist savaşçıların en yoğun toplandıkları iki bölgenin İdlib ve Afganistan olduğu" yer alıyor.

İdlib, gelecekte Türkiye için önemli bir tehdit potansiyelini barındırıyor. İdlib''de, sayıları yaklaşık 30-40 bini bulan radikal terör örgütleri (El Kaide, El Nusra, IŞİD gibi), Türkiye için kayda değer bir tehdit.

IRAK

Kuzey Irak''ta PKK''nın en büyük kampı Kandil''di. Kuzey Irak''taki karışıklık ve istikrarsızlık sonucu PKK, Sincar''a ve diğer bölgelere de yerleşti. Kandil''in Türkiye''ye uzaklığı yaklaşık 180, Sincar''ın 80 kilometre. Sincar, teröristlerin Türkiye''ye daha kısa sürede girip çıkabilecekleri bir yer. PKK terör örgütü Sincar''ı boşaltmadı. ABD, PKK''yı sözde etkisizleştirme adımlarını attığını söylüyor, ama PKK/PYD terör örgütüne her türlü desteği sağlıyor.

Irak''taki istikrarsızlık ve karışıklık, PKK''nın ve diğer terör örgütlerinin alan kazanması ve yerleşmesi için uygun bir iklim sağlıyor. Bu da, Türkiye''nin güvenliğini artan oranda olumsuz etkileyecektir. Türkiye, Irak merkezi hükümetiyle bu konuda işbirliği yapmalı. Suriye''nin kuzeyi ve Kuzey Irak''ın bütünleşme adımlarını engellemeli.

DOĞU AKDENİZ ENERJİ SAVAŞLARI VE GÜÇ MÜCADELESİ

Doğu Akdeniz''de Türkiye ve KKTC''nin yetki alanlar yok sayılarak, Yunanistan ve GKRY''nin diğer ülkelerle yaptığı doğal gaz sondaj çalışmaları Türkiye için stratejik sorundur. Doğu Akdeniz''de, 2023''te enerji savaşlarının ve güç mücadelesinin şiddetlenerek devam edeceği beklenmeli. Türkiye, ABD/AB''nin isteğiyle Doğu Akdeniz''de ihtilaflı alanlarda doğal gaz arama/sondaj çalışmalarını durdurmamalıydı. Türkiye''nin bölge ülkeleriyle gerginlik yaşaması nedeniyle, Yunanistan kendi ölçeğinin çok üstünde bir başarı elde etti. Yunanistan, Türk-Yunan sorunlarını, Türk-AB sorunları haline getirmeyi başardı. Türkiye bu sonucu öngörmeliydi. Olmadı.

S-400 HAVA SAVUNMA SİSTEMİ

ABD Başkanı Trump, Başkanlığı devretmeye bir ay kala, Türkiye''nin Rusya''dan aldığı S-400 hava savunma sistemi gerekçesiyle, iki yıldır tartışılan yaptırım kararını 14 Aralık 2020''de onayladı. CAATSA, ABD''nin tehdit olarak gördüğü Rusya, Çin, Kuzey Kore, İran gibi ülkelere uyguladığı "Amerika''nın Hasımlarıyla (Düşmanlarıyla) Yaptırımlar Yoluyla Mücadele Yasası"dır. Bu yaptırımlar, ilk kez bir NATO üyesine uygulanıyor. Yani, bu yaptırımlarla Türkiye, ABD''nin düşmanı olarak kabul edildi. Bu da bir ilk.

ABD, Türkiye''nin 1.25 milyar dolar ödediği F-35 savaş uçaklarını da vermiyor. Ayrıca, ABD yaptırımları kaldırmak için 2.5 milyar dolar ödenerek alınan S-400''ün Türkiye tarafından kullanılmamasını koşula bağlıyor. Ek yaptırımlarla da tehdit ediyor. Risk analizini yapmış bir Türkiye, maliyeti bu kadar yüksek bir bedel ödememeliydi.

DİPLOMASİ

Ne demişti Sun Tzu 2.500 yıl önce… "Mükemmellik, her savaşta çarpışarak kazanmak değildir. En iyi strateji savaşmadan kazanmaktır." Savaş tarihinin değişmeyen ve geçerliliğini koruyan hükmüdür bu… "Sert gücü", "askerî gücü" kullanmak bir yöntemdir. Ama "yumuşak güçle", "sert gücü" uygun şekilde kullanmak, "Akıllı Güç"tür.

Ve tarih bir dikiz aynası, arada bir bakılması gereken…